Erroll Garner
Erroll Louis Garner (* 15. Juni 1921 in Pittsburgh, Pennsylvania; † 2. Januar 1977 in Los Angeles, Kalifornien) weer en US-amerikaansch Jazzpianist un Komponist vun de Genres Mainstream un Modern Jazz, de as en vun de stilbillend Pianisten de Reeg vun Jelly Roll Morton bit Fats Waller un Art Tatum fortsetten dee.[1] Besünners bekannt wurr he dör sien Kompositschoon Misty (1954).
Leven
[ännern | Bornkood ännern]All in dat Öller vun dree Johr fung Garner an, Klaveer to lehren, indem he Musik vun Schallplatten nahspelen dee. Mit söben Johr harr he all sien eerste Uptreeden un weer as Liddmaat vun de Kan-D-Kids (Candy Kids) in‘n Radiosenner KDKA to höörn. Later fung he an, in de Umgegend vun Pittsburgh, ünner annern up Stroomdampern up de Allegheny River, uptotreeden, wo he för Pianisten as Fate Marable inspringen dee, wobi he aber in’n Schadden vun sien öllere Bröer Linton stunn. He weer en Klassenkamerad vun Dodo Marmarosa un hett wiels sien Utbillen an de Westinghouse Highschool Billy Strayhorn kennen lehrt. 1937 fung he an, professionell uptotreeden; 1938–41 speel he in dat Orchester vun den Saxophonisten Leroy Brown. As Solist speel he in lokalen Bars as dat Mercurs, in Stummfilmtheatern un ok sönndags as Karkenmusiker.
1944 truck he nah New York City, wo he in de Jazzclubs vun de 52nd Street as dat Three Deuces un dat Tondelayo's speel un wo bald eerste Upnahmen vun den Pianisten in dat Apartment vun Timme Rosenkrantz upnommen wurrn, de later up Blue Note herutbrocht wurrn. He speel bit 1945 – as Nahfolger vun Art Tatum – in dat Trio un in dat Quartett vun Slam Stewart un nehm eenige 78er för Black & White Records up. In dat sülvig Johr hett he en eegen Piano-Trio grünnd, un he schaff en Hit mit Laura. 1947, as he mit Red Callender un Doc West in Los Angeles en Trio billen dee, hett he Charlie Parker up de sien Cool Blues-Session (Dial Sessions) begleit. In’n Mai geev he en Konzert in dat Pariser Théâtre Marigny.
1950 is he as en vun de eersten Jazzpianisten in en Konzerthall as Solist uptreeden – in de „Music Hall“ in Cleveland. 1952 weer he mit Art Tatum, Meade Lux Lewis un Pete Johnson Liddmaat vun de Piano Parade, de dör de Vereenigten Staaten touren dee. In de 1950er Johren keem denn en Reeg vun Solo-Alben vun Garner herut, dorünner Long Ago (and Far Away) vun 1951 un för Columbia Concert by the Sea vun 1955 mit den Bassisten Eddie Calhoun un den Slaggtüüchspeler Denzil Best, dat in Carmel-by-the-Sea, Kalifornien mitsneeden, een Million Mal verköfft wurr un sien Popularität düchtig stiegern dee.[1] 1954 harr he all sien eegen Plattenlabel Octave Records grünnd, för dat he bit 1973 gelegentlich upnehmen dee. Buterdem hett he bi Schallplatten vun Benny Carter, Don Byas, Coleman Hawkins, Wardell Gray, Lucky Thompson, Teddy Edwards, Howard McGhee, Charlie Shavers, Vic Dickenson as ok mit den Orchestern vun Georgie Auld un Boyd Raeburn mitwarkt.[2]
1957 geev he sien Debüt mit dat Cleveland Orchestra; wiels de 1950er un 60er Johren weer he ok faken Gast in Feernsehshows ünner annern bi Ed Sullivan, Steve Allen, Jackie Gleason, Merv Griffin un Perry Como. Enn’n vun de 1960er Johren weer he Stargast up dat International Television Festival in Montreux, för dat he ok de Erkennungsmelodie komponeert harr. Anfang vun de 1970er Johren gung he up Tourneen dör Süüdamerika un Feernost; 1973/74 is he ok an de franzöösch Riviera bi Gala-Veranstaltungen uptreeden. Bit in de 1970er Johren rin speel Garner wiederhen Schallplatten in; 1974 keem dat Album Magician herut. 1974/75 harr he noch Uptreeden mit Sinfonieorchestern in Washington D.C. un Honolulu.
Garner truck sück 1975 ut de Apenlichkeit torüch, wiel he an Lungenkrebs krankwurrn weer, un is nah en Erstickungsanfall an en Hartstillstand an’n 2. Januar 1977 in Los Angeles storven.[3] Sien Graffstäe befinnd sück up den Homewood Cemetery, Pittsburgh, Pennsylvania, USA.
Sien Musik
[ännern | Bornkood ännern]Erroll Garner keem nah Ansicht vun Martin Kunzler vun der Fats Waller/Count Basie-School un hett in sien Speel Elemente vun den Stride-Piano un den Bebop mit romantischen un barocken Momenten vereenigt. „Mächtige Akkorde wechseln mit feinen melodischen Linien.“[1] Garner sülvst meen to sien orchestralen Stil:
- „Es reizte mich immer wieder, auf meinem Instrument zu spielen, als musiziere eine Big Band – mit Riffs der Blechbläser, melodiösem Saxophonsatz, swingenden Soli und einer starken Rhythmusgruppe.“[1]
Garner harr en fien Ohr un en verwunnerliche Technik, sowohl bi flink swingenden Musikstücken as ok bi sien Balladen, för de he besünners berühmt weer (Misty). Garner pleeg mit de linke Hand klockwarkaardig regelmatige Veertel to spelen, wiels sien rechte Hand in halsbrekerisch parlend Lööp un Arpeggien de Melodie inführen dee un denn in Improvisatschonen utnanner nehm. De Melodie improviseer he praktisch aflöst vun dat Metrum, wat dör dat unafhängige Speel vun linker un rechter Hand mögelk weer. Sien Technik harr he nich blots an’n Jazz, sonnern ok an de virtuose Klaveermusik vun Sergei Rachmaninow, Claude Debussy, Maurice Ravel, Frédéric Chopin un Franz Liszt schoolt, ofschons he as Autodidakt kien Noten lesen kunn.
En Erkennungsteeken vun Garner weern sien immens lang anleggt Inleiden, de tallriek, faken humorvull Anspeelen un Zitate ut verscheeden Stücken nanannereegen deen. Minüütenlang hett he tonächst mit halsbrekerisch Virtuosität improviseert, bevör he denn to de Pläseer vun dat Publikumto dat eegentliche Stück funn.
Ehrungen
[ännern | Bornkood ännern]- 1960: Garner kreeg en Steern up den Hollywood Walk of Fame
- 1980: International Academy of Jazz Hall of Fame
- 1993: Big Band and Jazz Hall of Fame
- 2008: Down Beat Jazz Hall of Fame (Veteran Committee Wahl)
un ok in de American Jazz Hall of Fame is he upnommen wurrn.
Trivia
[ännern | Bornkood ännern]- He speelt Misty in Clint Eastwood sien Debütfilm as Speelbaas Play Misty for me van 1971.
Garner weer ok över Jazzkreise herut bannig anseggt uni s fakener in TV-Shows uptreeden.
Diskographisch Henwiesen
[ännern | Bornkood ännern]- Savoy Sessions (Savoy, 1945) mit John Levy, Alvin Stoller
- Erroll Garner 1944–1945 (Classics) mit Charlie Shavers, Vic Dickenson, Slam Stewart, Harold Doc West
- Long Ago and Far Away (Columbia, 1951) mit John Simmons, Shadow Wilson
- Body and Soul (Columbia 1951/2) dto.
- Mambo Moves Garner (Mercury, 1954)
- Erroll Garner Collection Volumes 4 & 5: Solo Time! (Emarcy, 1954)
- Solitaire (Mercury, 1955) solo
- Misty (Mercury, 1954 – neu als The original Misty)
- Concert by the Sea (Columbia, 1955 – Live in Carmel, Kalifornien) mit Eddie Calhoun, Denzil Best
- Erroll Garner Collection Vol. 1 – Easy to Love (Emarcy, 1961–65) mit Eddie Calhoun, Kelly Martin
- Ready Take One (Legacy, ed. 2016)
- Campus Concert (Mack Avenue/Octave Music, 2019), mit Eddie Calhoun und Kelly Martin
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Ernst Burger: Erroll Garner. Leben und Kunst eines genialen Pianisten. Con Brio Verlagsgesellschaft, Regensburg 2006, ISBN 978-3-932581-81-6 (mit CD mit utwählt Upnahmen 1946–1955)
- James Doran: Erroll Garner. The most happy piano. Scarecrow Press, Metuchen, N.J. 1985, ISBN 0-8108-1745-4
Lexikalisch Indrääg
[ännern | Bornkood ännern]- Ian Carr, Digby Fairweather, Brian Priestley: Rough Guide Jazz. Der ultimative Führer zur Jazzmusik. 1700 Künstler und Bands von den Anfängen bis heute. Metzler, Stuttgart/Weimar 1999, ISBN 3-476-01584-X.
- Richard Cook, Brian Morton: The Penguin Guide to Jazz Recordings. 8. Uplaag. Penguin, London 2006, ISBN 0-14-102327-9.
- Leonard Feather, Ira Gitler: The Biographical Encyclopedia of Jazz. Oxford University Press, New York 1999, ISBN 0-19-532000-X.
- Martin Kunzler: Jazz-Lexikon. Band 1: A–L (= rororo-Sachbuch. Bd. 16512). 2. Uplaag. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 2004, ISBN 3-499-16512-0.
Weblinks
[ännern | Bornkood ännern]- Erroll Garner Archives, Materialien, englelsch, ünner annern Dudley Moore un George Shearing in Interviews, Erinnerungen vun Slam Stewart
- Jazz-Zeitung to Tatum und Garner, Uttoog ut dat Book vun Burger
- Erroll Garner in de Internet Movie Database (engelsch)
- Erroll Garner bi allmusic (engelsch)
Enkeld Nahwiesen
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ a b c d Martin Kunzler, S. 395 f.
- ↑ Stanley Dance: Liner Notes von Concert by the Sea, Columbia Records.
- ↑ Thomas Mau: 02.01.1977 – Todestag des Jazzpianisten Erroll Garner. In: WDR 5, Zeitzeichen van’n 2. Januar 2017. Afropen an’n 5. Januar 2017.
John S. Wilson: Erroll Garner, Jazz Pianist, 53; Composed ‘Misty,’ ‘That’s My Kick’. In: New York Times van’n 3. Januar 1977, S. 23 (online).