Embolie
En Embolie (vun’t ooltgr. ἐμβάλλω, emballo „rinsmieten“ un Embolus „Fattproppen“) is in de Medizin de Beteken för den Versluss vun en Bloodfatt dör Material, dat mit dat Blood inswemmt worrn is. Dorto höört liefegene unok frömme Stoffen as Fettdrapens, Bloodklutens oder Luftblasen. De Versluss kann deelwies oder vullstännig wesen.
Indeelen
[ännern | Bornkood ännern]Embolien künnt na jemehr Oorsaak oder na jemehr Oort indeelt warrn:
- na Oorsaak
- Thrombembolie: Verstoppen dör en inswemmten Thrombus (Bloodkluten)
- Fettembolie: Verstoppen dör inswemmte Fettdrapens, t. B. na grote apene Knakenbröök
- Gas- oder Luftembolie: na en Injekschoon vun Luftblasen oder Blasenbilln bi’t to gaue Opduken ut grote Deep (Dekompresschoonskrankheit); in de Deermedizin: Gasblasenkrankheit bi de Fisch
- Tumorembolie: Verstoppen dör Tumorgeweev.
- Fruchtwaterembolie: en Form vun Geboortskumplikatschoon
- Cholesterinembolie: tomeist ut Plaques vun de Aterienwand, de apenreten is (nich dat glieke as en Fettembolie)
- en Embolus, de mit Bakterien infizeert is, warrt ok as septischen Embolus betekent
- na Oort vun de Embolie
- Lungenembolie (ok: venöse Embolie): Hier kummt de Embolus ut Venen ut’n Lief un verstoppt na’t Dörlopen vun’t Hart Lungenarterien
- Arterielle Embolie: Hier kummt de Embolus ut dat Hart oder ut grote Arterien un verstoppt annere Arterien (t. B Slaganfall, Mesenterialinfarkt, Versluss vun en Beenarterie, Retinal Arterienversluss)
- Paradoxe Embolie (ok: krüüzte Embolie): Hier kummt de Embolus ut Liefvenen un verstoppt Arteiren (afsehn vun de Lungenarterie). Dat is blots mööglich, wenn de Thrombus för en apene Vörhoffscheedwand (Foramen ovale) dörgahn kann.
- En Embolus, de op en Fattoptwiegen (Bifurkatschoon) hangen deit, warrt as rieden Embolus betekent.
An’n fakensten kamt de Thrombembolien na en Thromboos vun de deepen Beenvenen (Lungenembolie) un de Thrombembolien in de Arteiren vun’n Bregen (Slaganfall) vör. In Düütschland blieft jeed Johr 20.000 bit 25.000 Minschen an Embolien dood.
Vörsorg
[ännern | Bornkood ännern]Thrombosen künnt bi Risikopatienten dör vorsorgliche Injekschonen vun Heparinen ünner de Huut, vundaag meist neddermolekular Heparin, oder sünner ok dör physikaalsche Middels as Fröhmobiliseren, intermitteren Kompresschoon oder Anti-Thromboos-Strümp (ATS) hinnert warrn. Heparinen warrt bi Minschen mit hooch Risiko geven, bi all annere Risikogruppen warrt tomeist en physikaalsche Vörsorg anstrevt. Dorto gifft dat ok de AWMF S2-Leidlien för de ambulante un statschonäre Trombembolie-Vörsorg, de vun twintig medizinsche Beroopsgruppen ratifizeert worrn is.
Therapie
[ännern | Bornkood ännern]Embolien, de ut en Thrombus entstahn sünd, künnt mitünner dör Heelmiddels wedder oplööst warrn (Thrombolyys). Man, mitünner mutt de Embolus ok dör en Operatschoon wegmaakt warrn (Embolektomie).