Däänsche Spraak
| Däänsche Spraak | ||
|---|---|---|
|
Snackt in |
Däänmark, Gröönland, Färöer, Düütschland (Sleswig-Holsteen) | |
| Sprecher | 5,3 Mio as Mudderspraak, 0,3 Mio. as Tweete Spraak | |
| Klassifikatschoon |
| |
| Offitschell Status | ||
| Amtsspraak in | Däänmark, Färöer, Gröönland | |
| Spraakkoods | ||
| ISO 639-1 |
da | |
| ISO 639-2 |
dan | |
| ISO 639-3 |
dan | |
De Däänsche Spraak is ene vun de nordgermanschen Spraken un ward in Däänmark un Söödsleeswig snackt. Dat warrt seggt, dat ok Spraakformen in Norwegen un Sweden to’t Däänsche höörn. Däänsch un Plattdüütsch hebbt op ünnerscheedlich Oort ehr Verwandtschap. Op de een Sied hett Däänsch so as Plattdüütsch dat Luutschuven nich mitmookt. Un Dänen un Sassen weern jümmer Navers. Denn kümmt dorto, dat in de Hansetiet Plattdüütsch de Hannelsspraak in den Norden weer. Later harr denn dat Däänsche Königshuus Sleswig un Holsteen kregen. Un Sleswig weer eerst Däänsch, Holsteen weer Düütsch. Vun de Tiet is ok een Deel Verwandtschap.
Däänsch is ober en egen Spraak, ok wenn Grammatik un en Deel vun de Wöör mit Plattdüütsch gliek sünd. Bispeel:
- Jeg er - Ik bün
- Du er - Du büst
- Han er, hun er - He is, se is
- vi er - wi sünd.
- Et stort skib - Een groot Schipp
So as in dat Plattdüütsche, warrn hüüt blots noch dree Kasus bruukt. Un dat Partizip Perfekt is ahn „ge-“, so as in dat Nordneddersassische. Op Däänsch warrt snakkt, so as op platt. Man al de Grammatik is ’n lütt beten anners, obers nich so ünnerscheedlich as twüschen Plattdüütsch un Hoochdüütsch:
- Jeg snakker - Ik snack
- Jeg har snakket - Ik heff snackt
De Däänsche Spraak geiht - wat den Nawies angeiht - op dat freuge Medeloller trüch. Vun wegen de Personalunion, de dat twüschen dat Däänsche un Norweegsche Königriek geev, is de in Norwegen sproken Förm Bokmål Däänsch. De Sünnerheit vun disse Förm is mier de Utspraak denn de Schrievwies.
Överhaupt, dat Utsnacken. Dat is för de meesten, de Däänsch nich as Moderspraak hebbt, wat vigelinsch. Dat R is achtern utsnackt, nich vörn as op Platt un Norweegsch. Un - besünners op de Inseln na Osten (Seeland un so), nich avers bi de Dänen in Söödsleswig, hebbt se ehrn Stöttluud. Geiht mittenmang dör een Vokal un warrt nich opschreven.