Clément Marot
Clément Marot (* 23. November 1495 in Cahors; † 12. September 1544 in Turin) weer een franzööschen Dichter un hett bi den Psalter vun Genf de eersten Texten schreben. Dat warrt seggt, he is de wichtigst Dichter in Frankriek in de eerste Hälft vun dat 16. Johrhunnert.
Leben un Arbeit
[ännern | Bornkood ännern]Familie
[ännern | Bornkood ännern]Clément Marot weer de Söhn vun Jean Marot, de ok al Dichtersmann weer un een goden Naamen harr. Vun 1506 af an hett Jean Marot bi Königin Anna vun Bretagne as Sekretär arbeit. Later is he Kammerherr an den franzööschen Hoff wurrn un hett bi König Ludwig XII. un bi Franz I. in Deenst stahn. He hett dorför sorgt, datt sien Söhn Clément al fröh een Stäe as Pagen bi een Mann kreeg, de an den Hoff vun den König wat to seggen harr.
Anfang as Dichter
[ännern | Bornkood ännern]Vun 1511 af an hett Clément Marot süms Gedichten maakt. Sien Vadder un den sien Macker Jean Lemaire de Belges hefft em dorbi hulpen. Bito hett he Texten vun Vergil un Lukian öbersett. 1514 hett he för de Hochtiet vun Claude de France, een Dochter vun König Ludwig XII., mit François de Valois dat lange Gedicht Le Temple de Cupido verfaat. Later is he den neen jungen König vunwegen mehr mooie Gedichten upfullen. He hett denn sien öller Süster Marguerite de Navarre bloß Goodes vun em vertellt un se hett em denn anstellt.
Karriere
[ännern | Bornkood ännern]Nu weer he allerwegens goot ansehn as Mann vun den Hoff un as Dichter. 1527 is he sienen Vadder in den Deenst vun den König upfolgt. He hett épîtres, ballades, rondeaux, blasons, chansons, chants, élégies, épitaphes, complaintes un mehr schreben. Af un an geef he dat allens up 'n Bulten rut, wat he maakt harr, to 'n eersten Mal in dat Jahr 1532 ünner den Naamen L’ Adolescence Clementine. 1538 keemen denn Les Œuvres rut. In sien Gedichten hett he up ganz verscheeden Aart jümmers licht un elegant schreben. Dat weer een richtigen Snack: De „style marotique“.
1522 hett Marot as Eersten de Idee harrt, Warken ut de ole franzöösche Literatur up de Grundlaag vun den Humanismus nee ruttogeben. 1526 is up düsse Aart de „Roman de la Rose“ ut dat 12. un 13. Jahrhunnert rutkamen. 1532 hett he de Warken vun François Villon rutbröcht.
Reformation
[ännern | Bornkood ännern]Vun 1525 af an kann een an den Loop vun sien Leben de afsunnerlichen Tostännen vun de Reformationstiet sehn. Bit dorhen güng em dat annernvorsik ganz goot an den Hoff vun den König. Dor wanner he in de Footstappen vun sienen Vadder. Man vun 1526 af an hett Marot Last harrt, weil he as „luthériste” ansehn wurr. Dreemal hefft se em sünner goden Grund achter Trallen sett. Man de König un sien Süster Marguerite hefft em jedet Mal wedder free laten. As de Protestanten vun 1534 af an open ünnerdrückt wurrn sünd, is he mit anner Lüe vun sienen Globen ut Paris utbüxt. Toeerst güng he nah Marguerite in Nérac in Béarn. Se hett goot för em spraken un dor is he nah Ferrara an den Hoff vun de Hertogsche Renée d'Este gahn. Dat weer een jünger Süster vun Ludwig XII., de dat mit Luther sien Lehr holen dö. Man ok dor weeren se vun de Inquisition achter em her un he möß wieter nah Venedig.
As in dat Jahr 1536 all Protestanten toseggt wurrn is, datt se free blieben schollen vun Straaf, is he nah Frankriek torüch gahn un hett de evangeelsche Lehr afswaren. He wurr wedder upnahmen an den franzööschen Hoff un in den König sienen Deenst un konn dor een paar Jahren sunner Theater un Verdriet tobringen.
De Psalter vun Genf
[ännern | Bornkood ännern]Vun 1538 af an hett he versöcht, de Psalmen ut de Bibel up een passlich Aart in Riemels to bringen. 1541 hett he denn de eersten Trente psaumes de David mis en français rutbröcht. Dor hett he veel Loff för kregen. Düsse dartig Psalmen sünd later de Anfang un de Midden vun den Psalter vun Genf wurrn.
As ok de Reformator Johannes Calvin bloß man goot öber düsse Psalmen snacken dö, sünd se miteens un unverwacht verbaden wurrn. Marot möß denn nah Genf utkniepen, man dor keem he nich so richtig klaar. Dor güng he fudder nah Turin, un dor is he denn korte Tiet later as een untofräden un gnadderigen Mann sturben.
Düt un Dat
[ännern | Bornkood ännern]Marot hett de nee Form vun dat Sonett in Frankriek inföhrt un hett in sien Dichten de rieke franzöösche Tradition fuddergahn laten un to glieke Tiet de nee italieensche Aart vun dat Dichten sik to eegen maakt.
In t 16. Johrhunnert hefft sien Œuvres mehr as 200 Uplagen sehn. Bit in dat 19. Johrhunnert hefft em veele Lesers und Schrievers as een besunnern Dichter ankeken, de wiesen dö, wat in de olen Tieden goot weer.
Een weet vundage nich genau, of Marot ok Melodien kumponeert hett.
Sien Söhn Michel Marot hett ok vun 1534 af an as een Pagen an den Hoff vun Marguerite de Navarre leevt un hett ok versöcht, Gedichten to schrieben. Man he is nich so bekannt wurrn as sien Vadder un sien Grootvadder.