Andrew Victor Schally

Andrew Victor Schally (Vörlaag:PlS; * 30. November 1926 in Wilno (Wilna), dormals Polen, hüüd Litauen; † 17. Oktober 2024) weer en poolsch-amerikaansch Physioloog, Endokrinoloog un Dräger vun den Nobelpries för Physiologie oder Medizin. He hett wesentliche Arbeiten över de Freesettenshormone vun den Hypothalamus leist.

Leven

Schally, Söhn vun den poolschen General Kazimierz Schally un Maria Łącka Schally, is in Polen upwussen, verbroch de Tiet wiels den Natschonalsozialismus in Rumänien un is 1945 nah Schottland utwannert. He hett an de Londoner Universität Chemie studeert un hett af 1949 forschend an dat National Institute for Medical Research arbeit; sien Arbeit wurr stark beinfloot vun de Arbeit vun anner naamhadt Wetenschapler as Rodney Robert Porter, Archer John Porter Martin un John Warcup Cornforth. 1952 gung he nah Kanada un hett Biochemie un Endokrinologie an de McGill University in Montreal studeert. 1957 hett he dor sien Doktortitel in Biochemie kreegen un wurr ansluutend Assistenzperfesser an dat Baylor College of Medicine in Houston (Texas). He hett dor to Hormonen forscht, de vun den Hypothalamus billd wurrn. Tosommen mit Roger Guillemin hett he versöcht, de chemische Struktur vun CRH-Hormonen heruttofinnen, wat aber nicht klappt hett (de Struktur hett man eerst 1981 rutfunnen). Se hemm sück dornah up anner Hormone vun den Hypothalamus konzentreert. Later wurrn se johrenlang Rivalen in de Forschung un in dat Ringen um den Nobelpries, wat Nicholas Wade 1981 to sien The Nobel Duel verarbeiten dee.

1962 wurr he Direkter vun en endokrinologisch Labor to dat Utforschen vun Hypothalamushormonen in New Orleans (Louisiana) un nehm en Stäe as Assistenzperfeeser för Medizin an de Tulane University an (af 1966 regulärer Perfesser). He kreeg 1962 de amerikaansch Staatsbörgerschap.

1966 kunn he tosommen mit sien Kollegen dat Thyreotropin freesetten Hormon Thyreoliberin (Thyreotropin Releasing Hormone, TRH), isoleeren, Guillemin bestimm sluutend de sien chemische Struktur. Se leefer wiedere wichtige Arbeiten to de chemisch Tosommensetten un Funktschoon vun anner Hormone vun den Hypothalamus, so to’n Bispeel Gonadoliberin.

A. V. Schally is Autor oder Koautor vun över 2200 wetenschaplich Publikatschonen.

Schally weer in eerst Ehe verheiraadt mit Margaret Rachel White, mit de he twee Kinner harr. 1976 hett he Ana Maria de Medeiros-Comaru heiraadt, en brasiliaansch Endokrinologin, de 2004 dood bleev.

Uttekungen (Utwahl)

1974 Gairdner Foundation International Award
1975 Lasker-Award
1975 Borden-Award in de medizinisch Forschung
1977 Nobelpries för Physiologie oder Medizin „für Entdeckungen über die Produktion von Peptidhormonen im Gehirn“ (tosommen mit Roger Guillemin)
1978 Liddmaat vun de American Academy of Arts and Sciences
1978 Liddmaat vun de National Academy of Sciences
1997 Ehrendokterwürde vun de Universität Soltborg
2004 Offizier vun de Ehrenlegion
Liddmaat vun de Akademie vun de Wetenschapen vun: Brasilien, Mexiko, Polen, Spanien, Ungarn, de USA, Venezuela

Warken (Utwahl)

mit A. Arimura, T.W. Redding u. a.: Hypthalamic neurohormones regulating anterior pituitary function. In: Recent Progr. Hormone Res. Band 24, 1968, S. 497–588.
mit William Locke: The Hypothalamus and Pituitary in Health and Disease. Springfield, IL, 1972, ISBN 0-398-02526-6.

Literatur

Nicholas Wade: The Nobel Duel: Two scientists’ 21-year race to win the world’s most coveted research prize, Garden City, NY, 1981, ISBN 0-385-14981-6.
Gisela Baumgart: Schally, Andrew Victor. In: Werner E. Gerabek, Bernhard D. Haage, Gundolf Keil, Wolfgang Wegner (Hrsg.): Enzyklopädie Medizingeschichte. De Gruyter, Berlin/ New York 2005, ISBN 3-11-015714-4, S. 1288 f.

Weblinks

Andrew Schally. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Quellen

http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1977/schally-bio.html (engelsch)
http://www.faqs.org/health/bios/19/Andrew-V-Schally.html (engelsch)
http://www.mediatheque.lindau-nobel.org/laureates/schally (engelsch)