Yangon
| Wapen/Flagg | Koort |
|---|---|
 |
|
| Basisdaten | |
|
Yangon-Region | |
| Flach: | 576 km² |
| Inwahners: | 6.874.000 |
| Inwahnerdicht: | 11.934 Inwahners pro km² |
| Vörwahl: | 01 |
| Geograafsche Laag: | Koordinaten:16° 48′ N, 96° 10′ O16° 48′ N, 96° 10′ O |
| Grenzen bi OSM: | 6004094 
|
| Websteed: | https://www.ycdc.gov.mm/ |
| |
Yangon ([jaŋˈgʊn], engelsch Rangoon, hoochdüütsch Rangun) weer bit 2005 de Hööftstadt vun Myanmar (Birma). Mit 4.477.638 Inwahners in de Stadt un 5.990.318 in de Agglomeratsschoon (Stand vun’n 1. Januar 2005) is dat de gröttste Stadt vun’t Land, woneem sik ümto ok de meiste Industrie ansiedelt hett. Siet November 2005 is Pyinmana Naypyidaw de ne’e Hööftstadt un Sitt vun de Regeren vun Myanmar.
Geografie
[ännern | Bornkood ännern]
Geograafsche Laag
[ännern | Bornkood ännern]Yangon liggt in’n süddlichen Deel vun’t Land an’t Oostrand vun’t Irrawaddydelta. Dat is dicht bi den Gulf vun Martaban, en Seearm vun’t Andamaansche Meer in en Hööch vun in’n Snitt 15 Meter över den Seespegel. Dat Stadtrebeet hett en Flach vun 576 km², so dat de dörsnittliche Inwahnerdicht bi 7.774 Lüüd/km² liggt. De Stadt höört to de Division Yangon.
Opdelen vun de Stadt
[ännern | Bornkood ännern]Yangon is in veer Bezirken un tweeundörtig Stadtdeelen ünnerdeelt:
- De westliche Bezirk is de Binnenstadt un ümfaat de Stadtgemeenen Ahlone, Bahan, Dagon, Kyauktada, Kyeemyintdine, Lanmadaw, Latha, Pabedan, Sanchaung un Seikkan
- in’n ööstliche Bezirk leegt de Gemenen Dagon Seikkan, Oost Dagon, Noord Dagon, Noord Okkalapa, South Dagon, South Okkalapa, Thingangyun un Botahtaung
- in’n nöördlichen Bezirk leegt de Gemenen Hlaing, Hlaingthaya, Insein, Kamayut, Mayangone, Mingaladone, Pazundaung un Shwepyitha
- in’n süüdlichen Bezirk leegt de Gemenen Dala, Dawbon, Mingalataungnyunt, Thaketa, Tamwe, Yankin un Seikkyi Kanaungto
Yangon hett twee Telefonvörwahlen, neemlich 0095 för’t Land un 1 för de Stadt. De Börgermeester vun Yangon is Aung Thein Lynn
Klima
[ännern | Bornkood ännern]De Stadt liggt in en tropische Klimazoon un hett en middlere Johrestemperatur vun 27,5 °C. In’n Dörsnitt fallt dor över’t Johr 2617 mm Nedderslag.
In’n Dörsnitt liggt de Temperatur in Yangon dat hele Johr över bi 25,0 bit 30,3 °C. De warmste Maand is de April mit üm un bi 30 °C, wiel de köllste Maand de Januar is mit dörsnittlich 25 °C.
De Hööftregentiet liggt twüschen Mai un Oktober, as dat in’t Diagramm to sehn is. De meiste Nedderslag fallt tomeist in’n Juli mit 583 mm in’n Dörsnitt. De Januar is mit middlere dree Millimeter de Maand mit den wenigsten Nedderslag.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]
De Stadt hett bit 1755 Dagon heten un weer Deel vun’t Riek vun de Mon. De Wörteln reckt torüch bit in’t 5. Johrhunnert v. Chr. As de Städer vun de Mon all in de Gewalt vun den birmanischen König Alaungphaya kamen weern, hett he de lütte Stadt 1755 to de Hööftstadt vun’t birmanische Riek maakt un nööm her üm in Yangon. Dat heet översett „Enn vun’n Striet“.
In’t Johr 1824 is Yangon vun Grootbritannien innahmen worrn. De Briten hebbt na twee Johren jemehrn Herrschopsansprook wedder afgeven. De Stadt hett sik vun’t Enn vun’t 19. Johrhunnert to en moderne Gemeen entwickelt, naden se na den tweeten britisch-birmanischen Krieg 1852 nochmol wedder ünner britsche Herrschop kamen is.
1930 is de Stadt dör en Eerdbeven un de ansluten Tsunami-Flootbülg to’n gröttsten Deel tonichten maakt worrn. In’n Verloop vun’n tweeten Weltkrieg weer de Stadt an’n 8. März 1942 vun de japaanschen Armee besett. As Birma 1948 vun Grootbritannien unafhangig worrn is, is Yangon Hööftstadt vun’t Land worrn.
Vun 1954 bit 1956 is in Yangon dat sösste buddhistische Konzil vun de Theravada-Traditschoon afhollen worrn.
An’n 9. Oktober 1983 is de Noorden vun Yangon Teel vun en Bombenanslag worrn, bi den negenteihn Lüdd ümkamen sünd. Dorünner weern ok veer Liddmaten vun’t Kabinett ut Süüdkorea, neemlich Kim Jae Ik, Suh Sook Joon, Hahn Pyong Choon un de Butenminister Lee Bum Suk. Na de Ünnersöken is Noordkorea offiziell anschulligt worrn, den Anslag veröövt to hebben.
1988 geev dat maandenlang Schandal (8888 Uprising) vun wegen de Weertschopspolitik vun’t Militär ünner dat Regeer vun General Ne Win, wat an’n 8. August in en gewaltsom Daalslahn vun de Protesten münnt is, wobi in Yangon mehrere Dusend Minschen doodbleven sünd. En nee Militärregime ünner General Saw Maung hett sik as Stattsraat to’n Wedderherstellen vun Recht un Orden (SLORC) fastsett. 1989 is de engelsche Kolonialnaam Rangoon wedder in Yangon torüchnöömt worrn.
1990 geev dat demokraatsche Wahlen in Myanmar, bi de de Oppositschoonspartei, de National League for Democracy (NLD) eerdrutschordig wunnen hett. Man dat Militärregime hett verklort, dat de Wahlen nich gellen doot un de freedvulle Studentenprotesten, de dat dorna geven hett, blödig mit Gewalt daalslahn. Dat Regime hett de Macht behollen.
De Informatschoonsminister General Kyaw Hsan hett an’n 7. November 2005 bekannt geven, dat an’n Vördag dormit anfungen weer, all Ministerien un annere Regerensämter ut Yangon na Pyinmana to verleggen, wat also af Dezember 2005 denn de ne’e Sitt vun de Regeren wesen schüll.
In’n August 2007 geev dat noch mol Protestveranstalten in Yangon, de toeerst vun de buddhistischen Mönk un Nonnen utgüngen. Bald kemen ok Zivilisten dorto. An’n 24. September sünd all mehr as 100.000 Demonstranten tellt worrn. Anners as bi verleden Vörkamen vun disse Oort, hett de MIlitärregeren eerst mol nix maakt[1][2], füngen an’n 25. September denn aver an, gegen de Demonstranten vörtogahn. Offiziell is verklort worrn, dat dorbi teihn Minschen bi dood bleven sünd, dorünner en Journalist ut Japan. Man inoffizielle Beobachters hebbt angeven, dat bit to 200 Lüüd ümkamen sünd[3]. Mehrere Hunnert Lüüd sünd butendem to schaden kamen[4]. Soldaten sünd in tallrieke Kloosters in Yangon störmt un bito sünd in’t hele Land vewle Oppositschoonspolitikers fastnahmen worrn. Alltosamen schall dat hunnerte vun Fastnahmen geven hebben[5][6]. Veer Daag later hett de Militärjunta verkünnt, dat de Revolte daalslahn un to Enn weer.
Inwahnerentwickeln
[ännern | Bornkood ännern]
De nafolgen Översicht wiest de Inwahnertallen je na den Rebeetsstand:
|
|
Kultur
[ännern | Bornkood ännern]Bowarken
[ännern | Bornkood ännern]
In de Stadt Yangon staht eenige intressante Bowarken. Dorto tellt dat Natschonalmuseum för Kunst un Archäologie, de Natschonalbökeree oder de Weltfredens-Pagood, de 1952 to’n 2500. Doodsdag vun Buddha boet worrn is.
Dat wohrschienlich intressanteste Bowark vun de Stadt is de grote Shwedagon-Pagood. Dat is en ollen buddhistischen Tempel, de 98 m hooch un mit Blattgold övertogen is. De öllsten Delen vun de Pagood schüllt na en Överlevern ut dat 5. Johrhunnert v. Chr. stammen. Siet 1564 hett de Pagood dör acht Eerdbeven jümmer wedder Schaden nahmen. Wiel en Eerdbeven 1786 is de kumplette bövere Deel afstört. De Form un de Hööch, de se vundaag opwiest, hett se wohrschienlich bi de Renoveeren kregen, de dorna maakt worrn sünd. Dat letzte mol hett se swor Schaden nahmen bi en Füer in’t Johr 1931.
En anner’t ool Bowark is de 40nbsp;m hoge Sule-Pagood, de ok Kyaik Athok nöömt warrt. Se schall al siet 253 v. Chr. bestahn, as de Mönk Sona un Uttara ünner annern teihn Hoor vun Buddha vun’t drüdde buddhistisch Konzil mitbröcht hebbt.
Weertschop un Infrastruktur
[ännern | Bornkood ännern]Weertschop
[ännern | Bornkood ännern]Yangon is de bedüdenste Seehaven vun Myanmar. De gröttste Deel vun de Industrie vunt Land is in de Neeg vun Yangon ansiedelt. War dor vör allen produzeert warrt, sünd Nehrmiddel, Heelmiddel un annere pharmazeutische Woren as ok bedruckte Textilen. För de Weertschop sünd sünners de Tourismus, aver ok de Schippbo un de Schippreperaturindustrie vun grote Bedüden, as jüst so ok de Eerdöölraffinerien
Flaaghaven
[ännern | Bornkood ännern]
Yangon hett en internatschonalen Flaaghaven. De Yangon International Airport mit den IATA-Kood RGN liggt ruchweg 19 km in’n Noorden vun de Stadtmitt in den Vöroort Mingaladon. Vun wegen dat de Flaaghaven blots to’n Deel de internatschonalen Standards inhollen de, hebbt in’t Johr 2003 düchtige Ümboarbeiten to’n Utwieten vun’n Flaaghaven un sien Infrastruktur anfungen. Dorto tellt to’n Bispeel dat Verlängern vun de opstunns eenzige Startbahn un en groten ne’en Affardigungsterminal, de in’n Mai 2007 apen maakt worrn is. Mit de längere Lannenbahn vun nu 3414 m kann Yangon International ok vun Grootruumflegers as de Boeing 747 anflagen warrn un wiest nu en Kapazität vun üm un bi 2,7 Millionen Flaaggäst in’t Johr op.
Bildung
[ännern | Bornkood ännern]In de Stadt gifft dat en Reeg vun Universitäten, Hoochscholen un Forschensinstituten. Dorto höört to’n Bispeel East Yangon University, Thingangyun Education College, West Yangon University, Yangon Institute of Economics, Yangon Institute of Education, Yangon Institute of Marine Technology, Yangon Institute of Nursing, Yangon Technological University, Yangon University, Yangon University of Dental Medicine, Yangon University of Computer Studies (UCSY), Yangon University of Culture, Yangon University of Distant Education, Yangon University of Foreign Languages, Yangon University of Medicine 1, Yangon University Of Medicine 2, Yangon University of Para-Medical Science, Yangon University of Pharmacy un Yankin Education College.
Beropen Lüüd
[ännern | Bornkood ännern]Söhn un Döchter vun Rangun
[ännern | Bornkood ännern]- Aung San Suu Kyi, Politikersche un Unafhangigkeitskämpersche
- Nick Drake, engelsch Folkmusiker
- Abraham Sofaer, britisch Schauspeler
- James Wilby, engelsch Schauspeler
Borns
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Der Standard: Mittwoch: Tote bei Protesten in Rangun, 28. September 2007
- ↑ Tagesschau: "Wir marschieren für das Volk", 24. September 2007
- ↑ Münchner Merkur, 1. Oktober, 2007
- ↑ Der Spiegel:Japanischer Sender spricht von Hinrichtung, 28. September 2007
- ↑ Tagesschau: Klöster in der Hauptstadt Rangun gestürmt, 27. September 2007
- ↑ Süddeutsche.de: Neun Tote, mehrere Kloster gestürmt, 27. September 2007
Weblenkens
[ännern | Bornkood ännern]
Koordinaten:16° 47′ N, 96° 9′ O{{#coordinates:}}: Es kann nicht mehr als eine primäre Auszeichnung angegeben werden.