Wangerooger Freesch

Vun Wikipedia

Dat Wangerooger Freesch was en Dialekt van de Oostfreeske Spraak, de hento dat Jahr 1930 up dat Eiland Wangeroog proot wurr. Dat Wangeroogske was Deel van de Weserfreeske Dialektgrupp van dat oll Oostfreesk. Disse Spraakwies was kenntekent döör dat Hollen van th-Rievluden (t.B. in thrê - "dree") und van betoond Ennluden (t.B. as i schüpu "Schippen").

Dat Wangeroogsk was tegen dat Saterfreesch een van de minn Spraakwiesen van dat Oostfreesk, wat sük ok na dat Torüggahn van dat Oostfreesk as en Spraakeiland en lang Tied hollen kunn. Man in de Winter 1854/55 gaff dat en groot Störmflood, un achteran wurren de meeste Minsken van Wangeroog weghaalt un na Varel brocht, waar en Oortsdeel ok vandag noch "Neei-Wangeroog" nöömt word. So wurr de Spraakmeenskupp utnanner reten. Jahren later leten de Ollenbörgers weer Minsken na Wangerooge trecken, man bi dat neje Siedeln up de Eilann wurren de oll Wangeroogers neet torügg laten. Man ok up't Fastewall wurr de Wangeroogske Taal en hele Tied an de junge Minsken weergeven, man in d' Geheel harr de deelde Spraakmeenskupp kien Kracht för't Overleven. Up dat Eiland is de lesde Spreker ruugweg 1930 stürven un in Varel bleven denn 1950 de lesd beid Minsken dood, wat Wangeroosgsk as Moderspraak harren. Daarmit gellt de Taal as dood.

In dat 19. Jahrhunnert harr de Jeverske Försker Heinrich Georg Ehrentraut (1798-1866) sük mit dat Wangeroogsk befaat un mennig wat upschreven un ok utdaan. In dat 20. Jahrhunnert wurren denn sien Uptekens weerfunnen un neei un kumpleet ruutbrocht.

Weblenken[ännern | Bornkood ännern]

Literatur[ännern | Bornkood ännern]

  • Ehrentraut, Heinrich Georg: "Mittheilungen aus der Sprache der Wangeroger": der Nachlaß von H. G. Ehrentraut, betreffend den ostfriesischen Dialekt der Insel Wangerooge; aus dem Archiv des Mariengymnasiums Jever; Nachtrag und Ergänzung der "Mittheilungen" von H. G. Ehrentraut im "Friesischen Archiv" von 1847/49 und 1854. Bearbeitet und herausgegeben von Arjen P. Versloot. Ljouwert, Fryske Akademy und Aurich, Ostfriesische Landschaft, 1996, ISBN 90-6171-834-1.
  • * Horst H. Munske (Hrsg.): Handbuch des Friesischen. Niemeyer, Tübingen 2001