Upanischaden
De Upanischaden (, ok Upanischaads, उपनिषद्, Upanişad) sund Deel vun de hinduistischen Shruti-Schriften. De öllsten Upanischaden höört to de Vedas mit to un kaamt in jede vun de veer Vedas vör. Se sund sotoseggen en philosoophsch Anbacksel an de Hymnen un Vörschriften vun de Vedas. Dat Woort Upanischad bedutt na'n Bookstaven (sik) daalsetten bi. Dor is mit meent, datt de Schöler bi de Fööt vun sien Meester sitten deit. Dor kümmt dat vun, datt Upanischad ok Unnerricht bedüden deit. De Unnerricht vun de Upanischaden is utarbeit' to de Vedanta-Philosophie. De Upanischaden weert ok woll as en Utwahl vun de Brahmanas, un dor sunnerlich ut de Aranyakas ankeken. Groffweg hett bi de Utwahl keken, datt philosoophsche Texte övernahmen wurrn sund, man nich allens, wat in de Brahmanas an Philosophie insteiht, steiht denn ok in de Upanischaden. Annersrum is ok nich allens, wat in de Upanischaden steiht, for de Philosophie interessant.
- „Freeheit- Freeheit vun dat Lief, Freeheit vun dat Denken un Freeheit vun den Geist- dat sund de Uppasswöer vun de Upanischaden.“ (Swami Vivekananda)
De wichtigsten Upanischaden sund, so, as allgemeen seggt warrt, de, de Sankaracarya (788-820) utsocht hett, um se mit siene Henwiese to verklaren. Dat sund tein Stuck un de indische Traditschoon nömmt se in düsse Reege: Isa, Kena, Katha, Prasna, Mundaka, Mandukya, Taittiriya, Aitareya, Chandogya un Brhadaranyaka. Dat gifft ok Gelehrte, de meent, Sankara harr ok en Kommentar up en ölbente Upanischade schreven un dat weer de Svetasvatara. In sien Kommentar över de Brahma-Sutra wiest he noch up veer annere. Dat sund Kaushitaki, Jabala, Mahanarayana un Paingala.
Born
[ännern | Bornkood ännern]- Frauwalner, Erich 'History of Indian Philosophy'
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]Upanishaads mit Devanagari Text, Transliteratschoon, Nederlandse woord-voor-woord-vertaling en vertaling, met commentaar van Shankara (in pdf formaat):