Robert Betts Laughlin

Vun Wikipedia
Robert B. Laughlin, 1998

Robert Betts Laughlin (* 1. November 1950 in Visalia, Kalifornien, USA) is en US-amerikaansch Physiker, de 1998 den Nobelpries för Physik för sien Bidrag to de theoretisch Verkloren van den fraktschonellen Quanten-Hall-Effekt kreeg.

Leven un Wark[ännern | Bornkood ännern]

Laughlin hett Physik an de University of California, Berkeley (Bachelor 1972), un – nah den Wehrdeenst 1972 bit 1974 – an dat Massachusetts Institute of Technology in Cambridge studeert, wo he 1979 sien Doktertitel kreeg. Dornah weer he 1979 bit 1981 bi den Bell Laboratories un 1982 bit 2004 an dat Lawrence Livermore National Laboratory.

Siet 1985 is he Associate Professor un siet 1989 Physikperfesser an de Stanford University in Kalifornien, siet 1992 as Anne Bass and Robert M. Bass Professor of Physics.

He forsch ünner annern to den ganztahligen un fraktioneerten Quanten-Hall-Effekt, un sien Bidrag to dat Verkloren van den letzteren broch hüm – un den in‘n Folgenden nömmt beid Experimentalphysikern – den Nobelpries. Daniel Chee Tsui un Horst Ludwig Störmer harrn 1982 den brakentahligen Quanten-Hall-Effekt (FQHE) in tweedimensionalen Elektronensystemen bi düchtig deep Temperaturen un stark Magnetfeldern opdeckt. Laughlin[1] funn de Verkloren för eenige van de unverwacht brakentahligen Quantentallen, de bi den FQHE uptreeden. En nee Aart van Quantenfleetigkeit weer opdeckt wurrn, bestahnd ut en Kondensat van so nömmt Quasideelken[2] mit brakentahlig Ladung, tosommensett ut Elektronen un magnetischen Stroomquanten. Gemeensam mit de beid baven nömmt Kollegen kreeg he 1998 den Nobelpries för Physik. Laughlin sien Erkenntnis gellt as Dörbröök bi dat Verstahn van makroskopisch Quantenphänomene.

1986 kreeg he den Oliver E. Buckley Condensed Matter Prize un wurr Fellow der American Physical Society. Siet 1994 is he Liddmaat van de National Academy of Sciences, Fellow van de American Association for the Advancement of Science un siet 1990 van de American Academy of Arts and Sciences. 1976 bit 1978 harr he en IBM-Stipendium. 1985 kreeg he den Ernest-Orlando-Lawrence-Preis. 2004 bit 2006 weer he Präsident van dat Korea Advanced Institute of Science & Technology in Daejeon in Südkorea.

Sien Schrift Das Verbrechen der Vernunft leefert en indringend Analyse van de Disparitäten van de Wetenssellschopp in’n Wedderstriet van ökonoomsch Interessen, dat Bedürfnis nah Sekerheit un den Minschenrechten.

Laughlin hett neben de theoretische Physik noch twee wiedere Liedenschapen. He tekent gern Karikaturen,[3] to’n Deel um sien Böker mit Biller to versehn,[4] ünner annern ok wiels Fakultätssitzungen,[5] un he komponeert, vör allen Klaveersonaten.[6]

Upfaaten van Physik[ännern | Bornkood ännern]

Laughlin vertrett Thesen över Gegenwart un Tokunft van de Physik, de sück düchtig van de begäng wetenschaplich Meenen ünnerscheeden.[7] So is he tonehmend dorvan övertüügt, dat all – un nich blots eenige – van de uns bekannten Naturgesetten ut kollektiv Passeeren dör Emergenz hervörgahn.[8] [9] Disse Upfaaten vertrett he ok bi düchtig sensibel Themen as de Spezielle Relativitätstheorie.[10] Spekulative Theorien veroordeelt he, wiel se sück nich up meetbar Fakten stütten. De Oorknalltheorie is nah sien Meenen bispeelswies „nichts als Marketing“.[11] Sückse Theorien betekent Laughlin als „quasireligiös“, insbesünnere sückse to en „Weltformel“.

De tokünftige Physik würr sück verstärkt mit makroskopischen Phänomenen as de Sülvstorganisatschoon van de Materie befaaten, de nich dör atomare oder subatomare Vörgänge to verkloren weern. Disse Upfaaten führt Laughlin in sien 2007 herutbrocht Book 'Abschied von der Weltformel ut.[12]

Böker[ännern | Bornkood ännern]

  • Abschied von der Weltformel. Die Neuerfindung der Physik. Piper, München 2007, ISBN 978-3-492-04718-0 (A different universe – Reinventing physics from the bottom down. Basic Books, 2005).
  • Das Verbrechen der Vernunft. Betrug an der Wissensgesellschaft. Suhrkamp, Frankfurt am Main 2008, ISBN 978-3-518-26002-9 (The Crime of Reason: And the Closing of the Scientific Mind. Basic Books, 2008).
  • Der Letzte macht das Licht aus – Die Zukunft der Energie. Piper, München 2012, ISBN 978-3-492-05467-6 (Powering the Future: How We Will (Eventually) Solve the Energy Crisis and Fuel the Civilization of Tomorrow. Basic Books, 2011).

Weblinks[ännern | Bornkood ännern]

Robert B. Laughlin. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Enkeld Nahwiesen und Footnoten[ännern | Bornkood ännern]

  1. Laughlin: Anomalous Quantum Hall Effect: An Incompressible Quantum Fluid with Fractionally Charged Excitations. In: Physical Review Letters. Band 50, 1983, S. 1395–1398
  2. To Laughlin sien Arbeiten to’n FQHE
  3. Karikaturen to Hiawatha’s Valence Bonding
  4. Karikaturen to dat Book: A different Universe (2005)
  5. Karikaturen to Fakultätssitzungen
  6. Verscheeden Kompositschonen van Robert Laughlin (tüschen 1969 un 2005)
  7. Kiek dorto to’n Bispeel: Robert Laughlin: Physik wird überschätzt – Spiegel-Online Photo-Dokumentatschoon
  8. Laughlin: Abschied von der Weltformel. Piper Verlag, 2007, ISBN 978-3-492-04718-0, S. 16.
  9. R. B. Laughlin: Emergent Relativity (PDF), In: Frontiers in Science. In Celebration of the 80th Birthday of C. N. Yang. World Scientific, Singapore 2003
  10. Siehe Zitate up Wikiquote
  11. Der Spiegel: [1] Der Urknall ist nur Marketing, 2008 Nr. 1, afropen an’n 2. März 2019
  12. Kiek Böker