Psalmen

De Psalmen (hebr.: , Tehilim, תהילים) sünd een vun de Böker in dat Ole Testament. Dor hannelt sik dat üm Leeder bi, de vun en Reeg vun verscheden Dichterslüde schreven sünd. Dat Book vun de 150 Psalmen warrt ok Psalter nömmt.

Dat Woort Psalm is en Översetten vun dat hebrääsche Woort Mismoor. Dat bedutt wöörtlich översett so veel, as „Spreekgesang mit Saitenmusik“. In de greeksche Översetten vun dat Ole Testament (de Septuaginta) warrt dat mit ψαλμος (Psalmos) översett. In düsse Septuaginta gifft dat kiene Riemels, just so wenig, as in dat hebrääsche Original. Dat küüm dor vun, dat de Hebrääsche Sprake keen Riemels kennt, man bloß en sunnerlichen Rythmus. Een snackt denn ok woll vun Psalmen sunner Riemels. To'n Unnerscheed vun de bibelschen Originalen sünd de Psalmen, de in de Reformeerte Karken sungen weert, in Riemels sett. To Calvin siene Tieden hefft Marot un Beza anfungen mit de Riemeltexten. Hüdigendags is dor de Psalter vun Genf vun wurrn, de in verscheden Spraken översett is.

Schrievers

In de jöödsche Exegese un in de christliche Traditschoon weert veel Psalmen toschreven an König David. Över en ganze Reeg vun Leeder steiht de Naam vun David ok upschreven in de Bibel. Man dat is eerst in latere Tieden dor toföögt wurrn. Wenn de Karkenvaders de Psalmen meent, nömmt se jem faken unner den Naam vun David, man ok vun den Profeten. De Histoorsch-kritische Exegese hett düsse Meenung afleggt un hüdigendags warrt allgemeen annahmen, dat David nich de Autor vun de Psalmen ween is. Man en Deel vun de Psalmen (so de Psalmen 3-9 un 11-32) fangt dor mit an, dat dör över steiht, König David harr jem dicht'. Düsse Överschriften wiest hen up Saken, de in David sien Leven passeert sünd, so, as dat upschreven steiht in dat Book 1. un 2. Samuel in de Bibel. David warrt ok woll Israel sien leevlichen Psalmisten nömmt. En Rege vun annere Psalmen, as de Psalmen 50 un 73-83, weert in ehre Överschrift an Asaph toschreven, de unner Salomo en vun de Chorleiders vun den Tempel in Jerusalem ween weer.

Alltohopen weert in dat Book vun de Psalmen sess Schrievers mit Naam nömmt. Düsse Schrievers sünd:

König David: 73 Psalmen
Mose: 1 Psalm
Salomo: 1 Psalm
Asaph: 7 Psalmen, un denn noch mol 5 vun siene Nafolgers
De Söhns vun Korach: 11 Psalmen (Psalmen 42, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 84, 85, 87 un 88)
Etan: 1 Psalm.

Vun 50 Psalmen is nie nich bekannt wurrn, wokeen de Schriever weer, vunwegen dat de Naam in de Överschrift entbreken deit. Een Psalm kummt dubbelt vör: Psalm 14 is togliek Psalm 53.

Psalm 9 un 10 sünd in Würklichkeit een Psalm. Dat kann een dor an gewohr weern, dat se tohopen een Akrostichon formen doot. Psalm 18 stimmt nippe övereen mit 2. Samuel 22.

Wie de Psalmen indeelt weert

De Psalmen weert över fief Böker verdeelt. To'n Anfang sünd dat allens sunnerliche Bookrullen ween.

Dat eerste Book faat 41 Psalmen üm, tomeist toschreven an König David, mit Utnahme vun de Psalmen 1,2,10 un 33.
To dat tweete Book höört 31 Psalmen to (42-72). Dor weert 18 vun an David toschreven un een an Salomo. Vun de annern is de Schriever nich nömmt.
To dat drüdde Book höört bloß man 17 Psalmen to (73-89).
To dat 4. Book höört ok man bloß 17 Psalmen to, dormank de 90., de an Mose toschreven warrt.
To dat föffte Book höört de annern Psalmen (107 - 150). Hier weert 15 vun an David toschreven un vun den 127. warrt seggt, Salomo harr em schreven.

Elk Book warrt mit en Doxologie (Loffpries, Amen un Halleluja) afsloten. Psalm 150 slutt den ganzen Psalter af mit en Loffpries över Gott.

De Psalmen 120-135 weert dat Grote Hallel nömmt, de Psalmen 113-118 dat Hallel. Dat warrt bi de dree gröttsten jöödschen Festen sungen.

In de Vulgata sünd de Psalmen 10 un 11 tohopenföögt, dordör gifft dat dor en Verscheel bi dat Tellen vun de Psalmen gegen den hebrääschen (un düütschen un plattdüütschen) Psalter över. Amenne sünd dat avers ok in de Vulgata 150 Psalmen, vunwegen dat de 147. Psalm dor in twee Delen upspleten warrt.

Twuschen de verscheden Psalmen in den Psalter gifft dat keen sunnerlichen Tosamenhang. Dor weert de Psalmen um in verscheden Formen unnerdeelt:

1. Na de Form vun dat Gebeed: Loffpsalm, Biddpsalm, Dankpsalm, Flöökpsalm 2. Na dat, wat dor in steiht: Königspsalm, Wisdomspsalm, Gesettpsalm, Zionspsalm 3. Na den Bruuk: Wallfohrtspsalm, Prozeschoonspsalm, Psalm to't Intrecken in dat Hilligdom.

Dor is bi mööglich, dat en Psalm in verscheden Kategorien rin höört. So kann en Königspsalm ok en Loffpsalm ween. Man binnen desülvige Kategorie kann de Psalm keen dubbelten Platz hebben: En Loffpsalm kann nich ok noch en Biddpsalm ween.

Kiek ok bi

Psalter vun Genf för de Psalmen, de sungen weert in de reformeerten Karken.

Psalmen. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.