Petrus Josephus Wilhelmus Debye

Peter Debye (1912)

Petrus Josephus Wilhelmus Debye oder Peter Debye (* 24. März 1884 in Maastricht/Nedderlannen; † 2. November 1966 in Ithaca, New York) weer en nedderlannsch Physiker, theoretisch Chemiker un Nobelpriesdräger för Chemie.

Leven

Debye is in Düütschland utbildt wurrn. He hett an de RWTH Aachen Elektrotechnik studeert un dornah siet 1905 Assistent för Technische Mechanik an de Hoochschool. In dat Johr 1906 kreeg he en Anstellung in München un hett dor in de Beriek vun de theoretisch Physik arbeidt. 1908 hett Debye sien Dokterarbeidt makt, 1910 folg de Habilitation. In’t Johr drup wurr he Perfesser för Theoretische Physik an de Universität Zürich, wo he twee Johr lang bleev. De nächst Statschonen weern Utrecht, Göttingen, 1920 wedder nah Zürich, 1927 nah Leipzig un 1934 an de Universität Berlin. Siet 1935 weer Debye Direkter an’t Kaiser-Wilhelm-Institut för Physik in Berlin-Dahlem. As de Nazis wullen, dat, wenn he dor blieben wull, de düütsch Staasbörgerschap antonemmen harr, hett Debye de Posten opgeven un hett siet 1940 den an de Cornell University in Ithaca, New York, lehrt.

He weer Liddmaat vun des Sassisch Akademie der Wetenschapen in Leipzig.

Peter Debye is an’ 2. November 1966 in Ithaca, New York an de Folgen vun en Harterkrankung storven.

Wetenschaplich Leistungen

Debye in’t Foyer vun de Universität Leipzig

Debye hett Rutragen Saken leist in minst 5 Rebeden:

1. in’t Rebeet Quantenphysik: Debye-Theorie vun de spezifische Warmskapazität vun Materie üm un bi 0 Kelvin. (Se hett een vun de eersten theoretschen Bestätigungen vun de all ruchweg 10 Johr vörher eerstmals vörstellt Quantenthees dorstellt.)
2. in de Elektrochemie: (Ionenaktivitäten, Debye-Radius),
3. in de Röntgenstrukturanalyys: (Debye-Scherrer-Verfohren)
4. in de Chemie vun de elektrolytischen Lösen: (Debye-Hückel-Theorie)
5. in de Mikrobülgenspektroskopie vun Fletigkeiten: (Debye-Funkschoon).

In sein latere Forschungsjohren hett he sück hööftsächlich mit dat Verstahn vun Polymermolekülen befaat. Debye hett sünners in de Molekularforschung arbeidt. 1936 kreeg he den Nobelpries för Chemie för sien „Beiträge zu unserer Kenntnis der Molekularstrukturen durch seine Forschungen über Dipolmomente (Debye-Gleichung), über Beugung der Röntgenstrahlen und Elektronen in Gasen.“ 1950 wurr hüm de Max-Planck-Medaille verlehnt.

Nah Peter Debye weer de cgs-Eenheit (1 Debye) vun dat elektrische Dipoolmoment nömmt.

Je hett ok de Dichroismus, en Deel vun de Pleochroismus opdeckt.

Beroplich Daten

• 1935–1939 Professor für Physik
• 1934 Direktor des Kaiser-Wilhelm-Instituts für Physik
• 1937 Ordentliches Mitglied der Akademie der Wissenschaften
• 1936 Nobelpries för Chemie för sien Arbeiten över Festkörperphysik, Quantentheorie, elektrische Leitfähigkeit vun Flüssigkeiten, spezifische Wärmekapazität, Dipoltheorie

Weblenken

• Bild von Peter Debye
• Nobelpreisträger der Berliner Universität
• Dossier zu Debye
• Martijn Eickhoff: In naam der wetenschap? P. J.W. Debye en zijn carrière in nazi-Duitsland, Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam 2007.