Peter O’Toole
Peter Seamus O’Toole (* 2. August 1932 in Connemara, Irland; † 14. Dezember 2013 in London, Grootbritannien[1]) weer en irisch Schauspeler. Neben de Arbeit in’t Theater is he af Midden vun de 1950er Johren in mehr as 90 Film- un Feernsehrullen uptreden, de hüm anner annern veer Golden Globe Awards, een Emmy as ok acht Oscar-Nomineeren inbroch. Den gröttsten Erfolg harr he mit den Film Lawrence von Arabien. 2003 wurr he vun de Academy of Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS) mit den Ehrenoscar för sien Levenswark ehrt.
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Kindheit un Utbillen
[ännern | Bornkood ännern]Peter O’Toole wurr 1932 in dat westirisch County Galway as Söhn vun den Bookmaker Patrick Joseph O’Toole[2] un vun Constance Ferguson, een Krankensüster, boren. He is gröttstendeels in dat engelsch Leeds ünner ärmlich Verhältnissen in en irisch Inwannererveertel upwussen. Eerst mit sien elft Levensjohr fung för O’Toole de Schoolutbillen an de dor streng leit Konventschool St. Anne’s an, wo man versöcht hett, hüm mit Anstrengen sien Linkshändigkeit aftowehnen. Dree Johr later hett O’Toole de School verlaaten un funn en Anstellen as Loopjung. Later hett he as Fotograf un Journalist för dat Blatt Yorkshire Evening News arbeit, bevör he sien Militärdeenst bi de Royal Navy up en U-Boot antreden dee. Af sien 17. Levensjohr is he as Laienschauspeler up de Bühne uptreden. Nahdem he in Stratford-upon-Avon en Bühnenadaptschoon vun König Lear mit Michael Redgrave in de Titelrull sehn harr, hett he sück entslooten, en professionelle Schauspeelkarriere to verfolgen.[3]
Theaterrullen
[ännern | Bornkood ännern]1952 kreeg O’Toole en Stipendium an de Royal Academy of Dramatic Arts, an de he tosommen mit Alan Bates, Albert Finney un Bryan Pringle studeeren dee. Sien eerst Engagement harr he an dat Bristol Old Vic Theatre, wo sien Talent gau sehn wurr un he all mit 23 Johren den Hamlet geev. Vun Bristol ut führ sien Weg nah London un Stratford-upon-Avon, wo he bi de nee grünnd Royal Shakespeare Company ünner annern den Petruchio in Der Widerspenstigen Zähmung speel. 1987 folg sien eenzig Engagement an’ New Yorker Broadway, bi de he in en Revival vun George Bernard Shaw sien Pygmalion as Perfesser Higgins uptreden dee.
Spood as Filmschauspeler
[ännern | Bornkood ännern]Sien Feernsehdebüt harr O’Toole Midden vun de 1950er Johren. För dat weltwiet Publikum wurr he aber vör allen dör sien tallriek Kinouptreden bekannt, de sück nah sien spoodriek Dorstellen vun den upsternaatschen Private C. „Bammo“ Bamforthin in Willis Hall sien Antikriegsstück The Long and The Short and The Tall (Royal Court Theatre, 1959) ansluuten deen.[3] 1962 speel he de Titelrull in David Lean sien Historienepos Lawrence von Arabien (1962), för dat he sien eerst Oscar-Nomineeren, en Golden Globe Award as Best Nahwussdorsteller as ok den British Film Academy Award kreeg. Dat weer de Anfang vun en spoodriek Loopbahn, de hüm söben wiedere Oscar-Nomineeren as Best Hööftdorsteller inbroch: je twee för sien Dorstellen vun König Hinrich II. (Becket, 1964; Der Löwe im Winter, 1968); för sien Rull as ahnsch Engelschlehrer, de sück in en Showgirl verleeven deiht (Goodbye, Mr. Chips, 1969); för den Part vun den geisteskranken un deepreligiösen britschen Aristokraten Jack Gurney (The Ruling Class, 1972); för sien Dorstellen vun den rücksichtslosen Filmregisseurs Eli Cross (Der lange Tod des Stuntman Cameron, 1981) un de vun den ehmals spoodrieken, alkoholkranken Filmschauspeler Alan Swann, de mit sien Feernseharbeit en nee Rebeet betrett (Ein Draufgänger in New York, 1982). Sien letzt Oscar-Nomineeren kreeg O’Toole 2007 för de Hööftrull in Roger Michell sien Tragikummedie Venus, in de he as wenig spoodriek Londoner Schauspeelveteran dör sien Bekanntschap mit en teelloos 19-Johrigen (speelt vun Jodie Whittaker) ut sien Lethargie reeten wurrd.
2003 kreeg O’Toole den Ehrenoscar för sien Levenswark. He harr sück tonächst wiegert, dissen Sonnerpries antonehmen, un en Breef an de Academy schreven, in de he mitdeelen dee, dat he „noch in't Speel“ weer un he geern mehr Tiet harr, um „den muien Kerl“ to winnen. De Academy hett hüm antwoort, dat he den Oscar för sien Levenswark kriegen dee, of he dat nu wull oder nich. In’ Januar 2007 in de Talkshow Charlie Rose hett he denn seggt, dat hüm sluutend sien Kinner övertüügt harrn, den Ehrenoscar antonehmen. Se hebbt hüm dorup upmarksom maakt, dat dat de hööchste Ehre in de Filmindustrie weer, dissen Pries tospraken to kriegen. De Oscar för sien Levenswark wurr hüm vun Meryl Streep överreicht. Sien langjohrig Früend Kenneth Griffith weer dorgegen düchtig enttäuscht, dat sück O’Toole dorto heraflaaten harr, dissen „lächerlichen Pries“ to akzepteeren.
In’ Juli 2012 geev O’Toole bekannt, sück vun Film un Theater torüchtrecken to willen. „Ich habe nicht mehr das Herz dafür, und es wird auch nicht mehr zurückkommen“, so sien Pressemitdeelen.[4]
Anfang vun de 1990er Johren legg he mit Loitering with Intent – the Child den eersten, vun den Kritikern hooch loovten Band vun sien Memoiren vör. De tweete Band – Loitering with Intent – the Apprentice keem eenige Johren later herut.
Privatleven
[ännern | Bornkood ännern]Peter O’Toole leev in London un tell Cricket to sien Hobbys. In sien van 1959 bit 1979 düern Ehe mit de walisisch Schauspelerin Siân Phillips wurr he Vader vun twee Döchter (Kate, * 1960, Schauspelerin, un Pat, * 1963, Schauspeellehrerin un Regisseurin). Ut en Verhältnis mit dat US-amerikaansch Model Karen Brown gung en Söhn (Lorcan O’Toole, * 1983, Schauspeler) hervör, um de 1988 en in de Medien völbeacht Sorgerechtsstriet to Gang keem.[3] Peter O’Toole is nah längere Krankheit an’ 14. Dezember 2013 in dat Öller vun 81 Johren in London storven.[5]
Filmrullen (Utwahl)
[ännern | Bornkood ännern]Sien Autobiografien
[ännern | Bornkood ännern]- 1992: Loitering with Intent: the Child (London: Macmillan, ISBN 9780333537978)
- 1996: Loitering with intent: the Apprentice (London: Macmillan, ISBN 9780333537978)
Utteknungen
[ännern | Bornkood ännern]In sien Karriere wurr Peter O’Toole för över 60 Film- un Feernsehpries nomineert, von de he mehr as 20 winnen kunn.[6] Mit acht Oscar-Nomineeren tüschen 1963 un 2007 in de Kategorie Best Hööftdorsteller is he de an’ fakensten nomineerte, aber nie nich uttekent Schauspeler.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Sibylle Luise Binder: Peter O’Toole. Ein Porträt. Henschel (Dornier), Berlin 2002, ISBN 3-89487-435-X.
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]- Peter O’Toole in de Internet Movie Database (engelsch)
- DNB-Katalog
- Peter O'Toole in de Notable Names Database (engelsch)
- Classic Movies (1939–1969): Peter O’Toole
- Peter O’Toole Biografie in cosmopolis.ch
Enkeld Nahwiesen
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Peter O'Toole ist tot. In: Süddeutsche Zeitung van’ 15. Dezember 2013 (afropen an’ 16. Dezember 2013).
- ↑ Peter O’Toole. In: World who’s who: Europa biographical reference. Routledge, London 2002 (afropen an’ 13. Juli 2012 via worldwhoswho.com).
- ↑ a b c Peter O’Toole. In: Internationales Biographisches Archiv 22/2002 van’ 20. Mai 2002, ergänzt um Nahrichten dör MA-Journal bis KW 49/2011 (afropen via Munzinger Online).
- ↑ Peter O'Toole beendet Schauspielkarriere bi Spiegel Online, 10. Juli 2012 (afropen an’ 12. Juli 2012)
- ↑ Booth, Robert (2013) "Peter O'Toole, star of Lawrence of Arabia, dies aged 81", theguardian.com, 15 December 2013. afropen an’ 15. Dezember 2013
- ↑ Utteknungen in der Internet Movie Database (engelsch; afropen an’ 25. Dezember 2013).