Peter Falk

Peter Falk (1967)

Peter Michael Falk (* 16. September 1927 in New York City; † 23. Juni 2011 in Beverly Hills, Kalifornien) weer en US-amerikaanschen Schauspeler un Filmproduzent, de dör sien Hööftrull in de Krimireeg Columbo weltwiet to Ansehn kamen is.

Leven un Wark

Kinnertiet un Jöögd

Falk is in New York boren un dor in en Veerdel opwossen, dat vun italieensche Inwannerers prägt weer. Verkehrterwies hett man em dorüm faken as AMerikaner mit italieensche Wörteln dorstellt. In Wohrheit aver stamm sien Mudder Madeline Haukhauser ut Russland un sien Vadder Michael Falk keem ut Polen. Sien Öllern hebbt en Laden för Kledaasch bedreven. Se weern Jöden, man nich sünners religiös. Na egen Utkunft hett sik Falk na sien Bar Mizwa in’t Öller vun 13 Johren nicht mehr mit de Religion befaat.

As Falk dree Johr oolt weer, hett man in sien Recht Oog en Tumor faststellt, dat dorophen dör en Glasoog uttuuscht warrn müss. Dat weer later een vun sien Markentekens. Op de Highschool gell Falk as Sportlich. He weer en go’en Baseball- un Basketballspeler, weer Klassenspreker un hett en bannig go’en Afsluss maakt. Mit Twölf Johren hett he sien eersten Insichten op de Theaterbühn hatt, as he bi dat Stück The Pirates of Penzance mitspeelt hett.

Na sien Schooltiet wüss he toeerst nich recht, wat he doon wull. En Korte Tiet hett he op en College tobröcht, hett sik denn bi de Navy bewarven, wo se em aver nich hebben wullen vunwegen sien Ogenbehinnern. He is denn 18 Maanden lang as Kööksch bi de Hannelsmarine to See föhrt. Denn hett he aver beslaten, en solide Utbilln to maken. He hett mit den Bachelor of Arts in de Literatur- un Politikwetenschoppen afslaten as ok mit den Master of Public Administration. He wull den bi’n US-Geheemdeenst CIA arbeiten, is dor aver 1953 mit den Grund aflehnt worrnn, he harr sik mehrere Maanden lang in Europa in en „kommunistisch Land“ (Jugoslawien) ophollen. Dat weer en för de Tiet tyypsche Reakschoon, de de politische Stimmung in de USA wiel de McCarthy-Ära weddergifft. Opletzt hett he in Hartford, Connecticut, en Arbeit bi en Finanzbehöörd annahmen. Dor hett he na de Arbeit in en Laientheatergrupp mitspeelt.

Anfang as Schauspeler

Sien Intresse an de Schauspeleree is wossen un so hett he ok Ünnerricht nahmen. De Schoolmeestersche weer vun sien Talent övertüügt un hett em den Raat geven, sien Arbeit to künnigen. He güng denn na New York torüch un hett dor in Off-Boradway-Stücken un lütte Feernsehprodukschonen mitspeelt. Sien eersten Verdrag för’t Kino bi Columbia Pictures is wedder wegen sien „Behinnern“ aflehnt worrn. De Studioleider Harry Cohn meen dorto, dat he för de glieke Gaasch ok en Schauspelerler mit twee Ogen hebben künn. Bi de Firma Warner Brothers hett Falk 1958 denn doch sien eerste lütte Kinorull kregen.

In’t Johr 1960 hett he denn sien langjohrige Bruut, de Pianistin Alyce Mayo, heiraat. Dat glieke Johr speel he sien eerste gröttere Rull in den Kriminalfilm Murder, Inc. 1961 speel he in Frank Capra sien letzten Kinofilm Pocketful of Miracles mit. För beide Rullen weer he as Best Nevendorsteller för den Oscar vörslahn. Vun doran weer Falk jümmer fakener op de Lienwand to sehn, man he speel ok wieter Theater. Sien eerste Rull in en Feernsehreeg kreeg he 1965 in The Trials of O’Brien, de he ok sülvst ok mitproduzeert hett. Ofschoonst de Kritiken good weern, keem de Reeg bi de Tokiekers aver nich so an. Na 22 Folgen is de Reeg instellt worrn.

Columbo

De Rull, de em weltbekannt maakt hett, hett Falk 1968 to’n eersten mol speelt. Dat weer in den Feernsehfilm Prescription: Murder, de so veel Spood harr, dat 1970 de Pilotfilm för en Reeg ünner den Titel Columbo produzeert worrn is. 1971 is dat denn mit de Feernsehreeg losgahn. Falk weer sik woll doröver kloor, dat he dormit Gefohr lopen de, op een Rull fastleggt to warrn, un hett sik bewusst üm Rullen in annere Genres möht.

Liekers is de Lieutenant (in de düütschen Faten de Inspekter) Columbo sien Markenteken worrn. Twüschen 1971 un 1978 sünd för NBC jeed Johr söss Episoden produzeert worrn, 45 alltohopen. Falk hett de Rull dorbi op sik tosneden – mit sien lütten Grött vun 1,68 m, den Trenchcoat, den ollen Peugeot, den Basset, den he blots „Dog“ nömen de, den lichten Spraakfehler un dat Schraagleggen vun’n Kopp, wat he jümmer den maken de, wenn he den Bösen mit de letzten Karnfraag överföhren de un de he jümmer mit „Just one more thing“ inleiden de. Columbo is in de Reeg nie mit sien Vornaam optgreden. Wenn Reporters em fragen deen, hett he bloots antert : „Lieutenant“. Man in een Episood ut de eersten Staffel is op sien Deenstmark eenmol kort de Vörnaam Frank to sehn.

As de Reeg jümmer mehr Spood harr, hett Falk denn ok jümmer högere Gaaschen foddert. Bito weer he för sien Lunen bi de Dreiharbeiten bekannt. Beides hett den Senner NBC dortö bröcht, de Reeg wedder intostellen.

In’t Johr 1977 hett sik Falk denn vun sien Ehfro scheedt, mit de he en Dochter harr un en tweete adopteert hett. He hett denn de 23 Johren jüngere Schauspelersche Shera Danese heiraat, de he bi’t Dreihn vun en Columbo-Folg drapen harr. Mit ehr weer he bit to sien Dood tohopen.

De Filmspeelbaas Wim Wenders hett Falk 1987 na Düütschland holt. In Wenders sien Film Der Himmel über Berlin hett he sik sülvst speelt. Bi de Dreiharbeiten is he jümmers as „Inspektor Columbo“ ansproken worrn. 1989 keem he unvermodens in disse Rull wedder op’n Bildschirm torüch. Dat Kunzept weer dat glieke as in de 1970er Johren, man ditmol harrn de Folgen de Läng vun Feernsehfilmen. Mit de Reeg keem ok de Spood torüch. Tosamen hett Columbo in’n Verloop vun 35 Johren 69 Fäll opkloort.

Krankheit un Dood

Peter Falk bi en Interview (2007)

In’t Johr 2007 is bekannt worrn, dat Peter Falk an de Alzheimer-Krankheit lieden de. Dorüm stünn 2009 de Fraag an, wat för en en Vörmund insett warrn schüll oder nich. Een vun sien Dokters hett faststellt, dat sien Demenz düütlich gauer weer un meen, dat dat villicht dör de Gaav vun Narkotika bi en Reeg vun Behanneln vun sien Tähn utlöst ween künn. To de Tiet künn sik Falk nich mol mehr an sien Rull as Columbo besinnen. In’n Juni 2009 is sien Fro dör en Gericht as Vörmund insett worrn. Ok sien Adoptivdochter harr en Andrag dorop stellt. In de Nacht vun’n 23. Juni 2011 is he in’t Öller vun 83 Johren in sien Huus in Beverly Hills doodbleven. As Oorsaak weern en Kreisloopstillstand un en Lungensweer faststellt blangen den Alzheimer. He weer in Los Angeles an’t Westwood Village Memorial Park Cemetery bisett.

Filmografie (Utwahl)

Johr	Titel	Synchroonsnacker
1958	Wind Across the Everglades dt.: Sumpf unter den Füßen	Erik Jelde
1960	Murder, Inc. dt.: Unterwelt	Helmut Wildt
1960	The Secret of the Purple Reef
1961	Pocketful of Miracles dt.: Die unteren Zehntausend	Wolfgang Gruner
1962	Pressure Point dt.: Die Sprache der Gewalt
1963	The Balcony dt.: Der Balkon
1964	Robin and the 7 Hoods dt.: Sieben gegen Chicago	Peer Schmidt
1965	The Great Race dt.: Das große Rennen um die Welt	Wolfgang Gruner
1965-66	The Trials of O’Brien
1966	Penelope	Herbert Stass
1967	Luv dt.: Versuch’s doch mal mit meiner Frau	Klaus Schwarzkopf
1967	Too Many Thieves dt.: Brillanten-Razzia	Herbert Stass
1968	Prescription: Murder, Feernsehn dt.: Mord nach Rezept	Uwe Friedrichsen
1968	Lo sbarco di Anzio dt.: Schlacht um Anzio	Rolf Boysen
1969	Gli intoccabili dt.: Die Unschlagbaren	Horst Sachtleben
1969	Castle Keep dt.: Das Schloß in den Ardennen	Herbert Stass
1970	Husbands dt.: Ehemänner	Klaus Schwarzkopf
1974	A Woman Under the Influence dt.: Eine Frau unter Einfluß	Uwe Friedrichsen
1976	Murder by Death dt.: Eine Leiche zum Dessert	Harald Juhnke
1976	Mikey and Nicky dt.: Mikey und Nicky
1978	The Cheap Detective dt.: Der Schmalspurschnüffler	Harald Juhnke
1978	The Brink’s Job dt.: Das große Dings bei Brinks	Horst Sachtleben
1979	The In-Laws dt.: Zwei in Teufels Küche	Klaus Schwarzkopf
1981	…All the Marbles dt.: Harry läßt die Puppen tanzen	Uwe Friedrichsen
1986	Big Trouble dt.: Sterben… und leben lassen	Klaus Schwarzkopf
1987	Der Himmel über Berlin
1987	The Princess Bride dt.: Die Braut des Prinzen	Klaus Schwarzkopf
1989	Cookie dt.: Cookie – Die Tochter des Paten	Klaus Schwarzkopf
1990	In the Spirit dt.: Ein Köder für den Killer	Claus Biederstädt
1990	Tune in Tomorrow dt.: Julia und ihre Liebhaber	Wolfgang Völz
1995	Roommates dt.: Familien-Bande	Friedrich W. Bauschulte
2000	Lakeboat
2001	Corky Romano dt.: Mr. Undercover	Wolfgang Völz
2002	Undisputed dt.: Undisputed – Sieg ohne Ruhm	Peter Gröger
1971-2003	Columbo, Feernsehreeg	Klaus Schwarzkopf Claus Biederstädt Horst Sachtleben u. a.
2005	Checking Out dt.: Checking out – Alles nach meinen Regeln	Horst Sachtleben
2005	The Thing About My Folks dt.: Reine Familiensache	Horst Sachtleben
2007	Three Days to Vegas
2009	American Cowslip

Utteken

Falk is för sien Filmrullen mit 19 Filmpriesen ehrt worrn – aleen fiefmol mit den Emmy. För wietere twintig Priesen weer he nomineert, dorünner ok tweemol för den Oscar in de Kategorie Best Nevendorsteller. Wunnen hett he ünner annern:

• 1962: den Emmy in de Kategorie Rutragen Enkeltleistung vun en Hööftdorsteller för The Dick Powell Show: The Price of Tomatoes
• 1972: den Golden Apple in de Kategorie männlich Star vun’t Johr
• 1973: den Golden Globe in de Kategorie Best Hööftdorsteller in en Feernsehreeg – Drama för Columbo
• 1976: den Bambi
• 1976: de Golden Kamera för Columbo
• 1976: den Emmy in de Kategorie Rutragen LHööftdorsteller in en Feernsehreeg för Columbo
• 1990: den Emmy in de Kategorie Rutragen LHööftdorsteller in en Feernsehreeg för Columbo
• 1993: den Bambi
• 2003: den Pries för’t Levenswark vun’t Method Fest
• 2005: den Pries för’t Levenswark vun’t Florida Film Festival

Literatur

• Armin Block / Stefan Fuchs: Columbo – Das große Buch für Fans. Alles über den dienstältesten Fernsehinspektor der Welt, Schwarzkopf & Schwarzkopf, Berlin 1998, ISBN 978-3-89602-167-0
• Peter Falk: Just One More Thing – Stories From My Life, Carroll & Graf, 2007, ISBN 978-0-7867-1939-6
• Michael Striss: "Columbo - Der Mann der vielen Fragen. Analyse und Deutung einer Kultfigur", 2007, ISBN 978-3-8334-8040-9

Weblenken

Peter Falk. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Peter Falk in de Internet Movie Database (engelsch)
• Offizielle Websteed
• Peter-Falk-/Columbo-Fansiet