Parts per million
parts per million (afkört ppm) is en engelschen Utdruck, de översett so veel bedüüdt as Delen op en Million un för de Tall 10-6 steiht. De Utdruck warrt in de Wetenschoppen för den millionsten Deel bruukt, so as dat Prozent (%) för den hunnersten Deel steiht. De International Electrotechnical Commission (IEC) hett 1978 un de internatschonale Norm ISO 31-0 „Quantities and units - Part 0: General principles“ 1992 jüst so ok hebbt anraat, dat ppm beter nich to bruken, wiel dat de Gefahr bargt, sik mit de liekermaten billten Begrepen ppb un ppt to verdoon. Dat liggt doran, dat billion un trillion in’n engelschen (1012) un amerikaanschen (109) Spraakbruuk ünnerscheedlich Tallen bedüden doot. In Europa hebbt wi de Tallen op -iarden, wat dat in’t Amerikaansche nich geven deit. Bi Angaaven in disse Eenheiten mutt man also sünners oppassen, wat meent is.
Massenandeelen künnt in Milligramm per Kilogramm angeven warrn, bi Volumenkonzentratschoon kann Milliliter per Kubikmeter un bi Stoffmengdenandelen Mikromol per Mol bruukt warrn. En anner’t Rebeet, woneem ppm-Angaven maakt warrt is t. B. de Fehlerspann in’n Rahmen vun’t Göödmanagement. Sünners in de Automobil-Produkschoon warrt faken Vörgaven in tolaten ppm-Rebeden maakt.
In de Geodäsie warrt de Nauigkeit vun Reedschoppen för’t Meten vun Afstännen faken ok in ppm angeven. In dissen Fall is en Angaav vun Millimeter per Kilometer meent. In de NMR-Spektroskopie warrt dat ppm as Angaav för’t cheemsch Schuven insett. Butendem warrt dat ppm in de Chemie faken verkehrt nütt bi de Angaav vun Konzentratschonen bi waterige Lösen. Dorbi is denn 1 ppm = 1000 ppb as jüst 1 mg/l meent.
Bi Volumen-Mischproportschonen warrt en lütt v achteran stellt (ppmv), mitünner warrt dorvör aver ok vpm schreven.
Ümreken
[ännern | Bornkood ännern]- Prozent = 10-2 = 10.000 ppm = Delen per Hunnert
- Promill = 10-3 = 1.000 ppm = Delen per Dusend
- ppm = 10-6 = Delen per Million
- ppb (parts per billion) = 10-9 = Delen per Milliarde
- ppt (parts per trillion) = 10-12 = Delen per Billion
- ppq (parts per quadrillion) = 10-15 = Delen per Billiarde
Is de Immissionsmengde as Massenandeel per Volumen angeven, t. B. µg/m³ Luft betütt man sik bi’t Ümreken in ppm op de Tall vun de Molekülen.
Bispeel:
0.1 µg Blie in 1 m³ Luft sünd 0.1 * 10-6 / 207 mol Blie in 1 / 22,4 * 103 mol Luft. Also kommt op een Molekül Blie ruchweg 1011 Luftmolekülen (dormit sünd 0.1 µg Blie / m³ Luft üm un bi 10 ppt Blie in de Luft).
Bi disse Reken weern verwennt: Molgewicht vun Blie = 207 g / mol un Tall an Gasdelken bi 0 °C per Liter = 1 / 22.4 mol (mit pV = nRT).