Nehrungskurisch
Nehrungskurisch is de oostbaltsche Spraak vun de Nehrungskuren, de bet 1945 op de Kurische Nehrung in Ostpreußen vun de Fischerlüüd dor spraken worrn is. Nehrungskurisch is en Dialekt vun dat Lettsche, op den aver dat Litausche un vör allen ok dat Plattdüütsche dull inwarkt hett. En Wöörlist vun 1927 wiest, dat 60 % vun de Wöör ut dat Lettsche kemen, 26 % weren ut dat Plattdüütsche oder ut dat Hoochdüütsche un 12 % kemen ut dat Litausche. Ünner sik hebbt de Nehrungskuren Nehrungskurisch spraken, ans Plattdüütsch oder dat Hoochdüütsch, wat se in’e School lehrt hebbt. Mit dat ole Ooltkurische is de Spraak nich direkt verwandt.
De Nehrungskuren kaamt vun de Ooltkuren af. Disse Ooltkuren harrn aver de Ooltkurische Spraak opgeven un dat Lettsche annahmen. So vun bi dat 15. Johrhunnert af an hebbt se op de Nehrung leevt.
1945 hett dat noch opminnst 257 Familien geven, de Nehrungskurisch spraken hebbt. Denn sünd de Nehrungskuren aver tohoop mit de Düütschen verdreven na Düütschland worrn. 2002 hett dat woll noch so bi söven Sprekers vun de Spraak geven.[1] De Spraak warrt also bald utstarven. Dat tominnst en beten wat vun de Spraak nablifft, hett sik Richard Pietsch opmaakt un veel vun sien ole Moderspraak optekent un tohoop mit Paul Kwauka ok en Wöörbook schreven. Ok de Film Tarp 8 vėjų vun Artūras Barysas beschäftigt sik mit dat Nehrungskurische.
Footnoten
[ännern | Bornkood ännern]Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Christliebe El Mogharbel: Nehrungskurisch, Dokumentation einer moribunden Sprache. Hector, Frankfort an’n Main 1993, ISBN 3980183289
- Nehrungskurisch, Sprachhistorische und instrumentalphonetische Studien zu einem aussterbenden Dialekt. Abhandlungen der Geistes- und Sozialwissenschaftlichen Klasse. Akademie der Wissenschaften und der Literatur. Steiner, Stuttgart 1989, ISBN 3515054456
- Wolfgang P. Schmid (Hrsg.): Nehrungskurisch II. Sprachhistorische und instrumentalphonetische Studien zu einem aussterbenden Dialekt. In Zusammenarbeit mit I. Bernowskis. Steiner, Stuttgart 1995, ISBN 3-515-06758-2
- Richard Pietsch: Deutsch-Kurisches Wörterbuch. 1977
- Richard Pietsch: Fischerleben auf der Kurischen Nehrung. 1982
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]- De letzte Generatschoon vun de Ooltkurischen (litausch)