Moderata samlingspartiet
Moderata samlingspartiet (Afk.: Moderaterna; „Maatigt Sammelnspartei“) is een vun de politischen Partein in’n sweedschen Rieksdag.
Samlingspartiet is’n börgerlich-konservative Partei mit en neoliberal Weertschopsprogramm. Bi de Rieksdagswahl in’t Johr 2002 hett se 15,2 % vun de Stimmen kregen un dormit 55 vun de 349 Mandaten. Vörsitter vun de Partei is siet 2003 Fredrik Reinfeldt. Bi de Rieksdagswahl 2006 hett de Moderaterna 26,2 % vun de Stimmen kregen un mit 97 Mandaten dat vörherige Resultat somit meist verdubbelt.
Parteihistorie
[ännern | Bornkood ännern]Moderate Samlingspartiet is 1904 ünner den Naam Allmänna valmansförbundet („Allgemeen Wählerbund“) grünnt worrn as Reakschoon op den Wahlspood vun de beiden annern politischen Grupperen vun de dormolige Tiet (Sozialdemokraten un Liberalen), de sik in de Johren dorför organiseert harrn. De Opbo vun de Partei is vun den lateren Parteivörsitter Arvid Lindman prägt worrn. To Anfang weer de Partei natschonal-konservativ. Den gröttsten Wahlspood harr de Partei in de 1920er Johren. Se weer dormols mit Afstand de gröttste börgerliche Partei (1928: 29,4 % vun de Stimmen), hett aver vun de 1930er Johren an Stimmen verloren, vun wegen dat se de Moderniseeren vun de Sellschop nich mitmaken de. In’t Johr 1938 hett se ehrn Naam ännert in Högerns riksorganisation („Rieksorganisatschoon vun de Rechten“) un 1952 noch mol in Högerpartiet („Rechtspartei“).
Na en twüschentietlich Anwassen vun de Stimmandelen in de 1950er Johren is de Wählerandeel in de 1960er Johren wedder torüch gahn. Bi de Wahl 1970 weer de Partei mit 11,5 % blots noch de lüttste vun de veer börgerlichen Parteien in Sweden. In’t Johr dorför weer de Partei in Moderata Samlingspartiet ümnöömt worrn, womit ok Teken geven warrn schüll, dat sik de Partei mehr na de politischen Mitt hen orienteeren wull. Na de Övernahm vun’n Parteivörsitt dör Gösta Bohman na de katastrophale Wahl 1970 is en ‚liberale Revolte‘ inleidt worrn, wodör de Partei 1979 wedder to de starksten börgerlichen Partei worrn is. Ok in de Koalitschoonsregeeren vun 1976 bit 1982 weer de Moderaterna mit bi, ok wenn ehr politische Macht dorin teemlich inschränkt weer, vun wegen dat de Middenparteien den grötteren Andeel harrn. Na de Wahl von 1991 is de Vörsitter Carl Bildt Premierminister worrn, de bit 1994 en börgerliche Koalitschoonsregeeren maken de. Dorna kemen de Sozialdemokraten wedder an’t Regeer. Mit Fredrik Reinfeldt stellt de Moderaterna siet 2006 wedder den sweedschen Regeerensbaas.
Parteivörsitters
[ännern | Bornkood ännern]- 1904–05 Gustaf Fredrik Östberg
- 1905–06 Axel G. Svedelius
- 1907 Hugo Tamm
- 1908–12 Gustaf Fredrik Östberg
- 1912–35 Arvid Lindman, Premierminister 1906-11 un 1928-30
- 1935–44 Gösta Bagge
- 1944–50 Fritiof Domö
- 1950–61 Jarl Hjalmarson
- 1961–65 Gunnar Heckscher
- 1965–70 Yngve Holmberg
- 1970–81 Gösta Bohman
- 1981–86 Ulf Adelsohn
- 1986–99 Carl Bildt, Premierminister 1991-94
- 1999–2003 Bo Lundgren
- 2003–2015 Fredrik Reinfeldt
- 2015– Anna Kinberg Batra