Melchior Khlesl
Melchior Kardinal Khlesl, ok Klesl un Klesel (* 19. Februar 1552 in Wien; † 18. September 1630 in Wiener Neestadt) weer Bischop vun Wien un Kanzler vun dat Hillige Röömsche Riek sien Kaiser Matthias.
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Khlesl weer de Söhn vun en Bäcker. Uptagen wurrn is he as en Protestanten. De Jesuit Georg Scherer hett em avers 1573 to’n kathoolschen Gloven bekehrt. 1579 is he sülms Preester wurrn un dat hett nich lang duert, dor hett he de Stäe as Domproovst vun St. Steffen in Wien kregen. Khlesl weer en sunnerlichen Vertreder vun de Gegenreformatschoon. He steek dor achter, dat de Lehrers an de Universität vun dor af an all kathoolsch weern un dat jedeen Studenten in Wien dat Bekenntnis to’n kathoolschen Gloven afleggen möss. Bovendem is he Generalvikar wurrn vun dat Bisdom Passau un hett sik dor achter klemmt, dat in de Karkengemeenen un Kloosters in Neddernöösterriek de Evangeelschen verdreven wurrn sünd. As he Kaiser Matthias sien Kanzler wurrn weer, keek he avers nippe to, wat dör to setten weer un keek to, dat dat in dat Riek to’n Utgliek keem mit de Protestanten.
1588 is he Bischop vun Wiener Neestadt wurrn un 1598 broch he dat to’n Bischop vun Wien. An’n 2. Dezember 1615 is he vun Paavst Paul V. In pectore to’n Kardinal böört wurrn. Dat is denn bekannt maakt wurrn in dat Konsistorium an’n 9. April 1616. As Titelkarken hett he Santa Maria degli Angeli in Rom tospraken kregen. 1623 wessel he na de Titelkarken San Silvestro in Capite. He woll, dat dat slank vorutgahn scholl mit de Gegenreformatschoon in Wien un hett dor vundeswegen en Reeg vun Orden ansiedelt. Man dat geev allerhand Lüde, de weern vergrellt, dat he jummers mehr Macht in siene Hand kreeg un so hett sik de latere Kaiser, Erzhartog Ferdinand mit den Düütschmeester Maximilian un mit den Bischop vun Brixen tohopen slaten un hett keen Ruh geven, bit Khlesl an’n 20. Juli 1618 achter Trallen keem. He is denn na Tirol brocht wurrn.[1] Nadem he toeerst in Slott Ambras un in de Insbrucker Hoffborg inseten harr, wurr he 1619 na de Abtei St. Georgenberg-Fiecht overgeven. Den Paavst sien Nuntius Fabrizio Verospi hett dat tostanne brocht, dat he ut en weltlich Kaschott in en Karkenhuus overstellt wurrn is. An’n 21. Oktober 1622 is Khlesl na Rom brocht wurrn. 1627 konn he fuddermaken as Bischop vun Wien. He is begraven wurrn in den Wiener Steffensdom, man sien Hart hett siene leste Ruh funnen in den Dom vun de Wiener Neestadt.
Wat vun em bleev
[ännern | Bornkood ännern]De „Khleslplatz“ in Altmannsdorp in den 12. Wiener Gemeendebezirk hett sien Naam vun em kregen, just so, as en lüttje Gaten neven den Domplatz in de Wiener Neestadt. En Denkmal sett em ok Ricarda Huch in ehr Book „Der dreißigjährige Krieg“, just so, as he in den Filmstriepen „Wallenstein“ na Golo Mann sien Roman en Rull spelen deit.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Monika Berthold: Kardinal Khlesl als Publizist und in der Publizistik seiner Zeit. Wien Diss. 1967
- Rudolf John Schleich: Melchior Khlesl and the Habsburg Bruderzwist. 1605-1612. Phil. Diss. New York 1968. (Ann Arbor, Michigan 1968. Univ. Microfilms)
- Joseph von Hammer-Purgstall: Khlesl's, des Cardinals, Directors des geheimen Cabinetes Kaiser Mathias, Leben. 4 Bde. Wien 1847
- Richard Dübell: Die Teufelsbibel, Ehrenwirth, 2007, ISBN 978-3-431-03718-0. Histoorschen Roman, wo Melchior Khlesl en Rull speelt bi de Jagd na den Codex Gigas.
- Richard Dübell: Die Wächter der Teufelsbibel, Ehrenwirth, 2008, ISBN 3-431-03758-5 . Tweeten Deel vun de Codex Gigas-Trilogie.
Belege
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ To düssen Greep na den Staat vun de Erzhartöge: Ritter, Deutsche Geschichte III (Geschichte des Dreißigjährigen Krieges), S. 8; Krüssmann, Ernst von Mansfeld, S. 129.
