Gaius Julius Caesar
.jpg)
Gaius Iulius Caesar (Utspraak: ˈgaːjʊs ˈjuːlijʊs ˈkae̯sar), up Platt: Gaius Julius Cäsar (Utspraak:ˈt͡sɛːzaɐ̯); * 13. Juli[1] 100 v. Chr. in Rom; † 15. Määrt 44 v. Chr. in Rom) weer en röömschen Staatsmann, Feldherr un Schriever. He hett dor en groten Deel to bidragen, datt dat mit de Röömsche Republiek toenne gung un datt de denn later in en Kaiserriek ummuddelt wurrn is. He höör to de patrizische Familie vun de Juliers to un hett den Cursus honorum (Ämter-Loopbahn) dör lopen, bit he in't Johr 59 v. Chr. Kunsel wurrn is. Dor harr he en Bund mit den rieken Marcus Licinius Crassus un mit den groten Militär Gnaeus Pompeius Magnus for slaten. In de Johre achternah gung Caesar as Prokunsel in de nöördlichen Provinzen Illyrien un Gallia Cis- un Transalpina. Vun dor ut hett he in de Johre 58 bit 51 v. Chr. ganz Gallien bit an den Rhienstroom hen innahmen. In den Röömschen Borgerkrieg vun 49 bit 45 v. Chr. hett he sik gegen sien vörmoligen Bundsgenoten Pompeius un den siene Mackers dörsett un konn denn ganz alleen in Rom regeern. Nadem he to'n Röömschen Diktater up Leevtied verklaart wurrn weer, is he bi en Anslag gegen em umkamen. Sien Groot Broerssöhn un Hööft-Arven Gaius Octavianus (later Kaiser Augustus) hett denn as nee Form vun den Staat endgüllig dat Prinzipat dörsetten konnt.
De Tonaam Caesar is Bestanddeel vun den Titel vun all latere Herrschers vun dat röömsche Kaiserriek wurrn. In de röömsche Late Antike un in dat Byzantiensche Riek is de Titel „Caesar“ de Beteeknung for en Mitherrscher oder Thronfolger ween. As Lehnwoort is he in de Formen Kaiser un Zar achternah ok to'n Titel vun de Herrschers vun dat Hillge Röömsche Riek un vun de Öösterriekschen, Düütschen, Bulgaarschen, Serbschen un Russ’schen Kaisers wurrn.
Schriften
[ännern | Bornkood ännern]Warke, de hüdigendags noch heel un deel vorliggen doot
[ännern | Bornkood ännern]- Commentarii de bello Gallico. (Over den Krieg in Gallien).[2]
- Commentarii de bello civili. (Over den Borgerkrieg).[3]
Mit Caesar siene Commentarii tohopen sünd en poor Regen overleevert (Corpus Caesarianum), man de stammt nich vun Caesar:
- De bello Alexandrino
- De bello Africo
- De bello Hispaniensi
Warke, wo dat hüdigendags bloß noch Deele vun gifft
[ännern | Bornkood ännern]
- Reden:
- Orationes in Cn. Cornelium Dolabellam
- Suasio Legis Plautiae
- Laudatio Iuliae amitae
- Ad milites in Africa
- Apud milites de commodis eorum
- Pro Bithynis
- De analogia ad M. Tullium Ciceronem
- Anticatonis Libri II
- Carmina et prolusiones
- Epistulae ad Ciceronem
- Epistulae ad familiares
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]
Gaius Iulius Caesar. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.
- Texte vun Caesar up Engelsch
- Caesar sien Dood (PDF; 2,1 MB)
- Citizendium: Etymologie un Bedüden vun den Naam Gaius Iulius Caesar (engelsch)
Belege
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ De offizielle Fier vun sien Geboortsdag is in den röömschen Fest-Kalenner vun'n 13. up den 12. Juli verschaven wurrn, nadem Caesar to'n Gott verklaart wurrn weer, vunwegen, datt de Geboortsdag up den Hauptfierdag vun de ludi Apollinares liggen dö. En Orakel ut de Sibyllinschen Böker harr seggt, datt an den olympschen Gott Apollon sien Fest nich noch en annern Gott hulligt weern dröff (Cassius Dio, Röömsche Geschichte 47, 18, 6). Vgl. unner annern Georg Wissowa: Religion und Kultus der Römer. 1912/1971; Matthias Gelzer: Caesar. Der Politiker und Staatsmann. Franz Steiner Verlag, Wiesbaden 1960; Stefan Weinstock: Divus Julius. 1971/2004.
- ↑ Onlineutgaven: Latiensch–Engelsch up perseus.tufts.edu, Latiensch–Hoochdüütsch bi Wikibooks.
- ↑ Onlineutgave: Latiensch–Engelsch up perseus.tufts.edu.