Jan Hinrich Voß

Büst in Otterndörp, Blick op de Latienschool richt

Jan Hinrich Voß oder Johann Hinrich Voß, hoochdüütsch Johann Heinrich Voß, ook Voss schreven, (* 20. Februar 1751 in Sommerstörp bi Waren; † 29. März 1826 in Heidelbarg) weer Dichter und hett beröhmte Klassiker översett.

Voß is as Söhn vun en Landmann in Peszlin opwussen. Sien Vadder hett as Tollinnehmer, Kröger un Schoolmester arbeidt. Vun 1766 bet 1769 güng he op de Gelehrtenschool in Niegenbramborg. Denn nehm he en Stell as Huuslehrer in Ankerhaben an, dor hett he sik dat Geld för sien Studium mit verdeent. He hett för denn „Göttinger Musenalmanach“ schreven. Dat hett Heinrich Christian Boie leest. De hett em denn siet 1772 dat Studeren an de Universität Göttingen betahlt. In Göttingen hett he Philologie studeert und is een vun de gröttsten Dichters in den beropen „Göttinger Hainbund“ worrn. 1774 is he Liddmaat bi de Hamborger Friemuurerloog „To de dree Rosen“ worrn. Wegen en Striet mit de Grote Lannesloog is he na teihn Johr bi de Friemuurers wedder rutgahn. 1775 hett em Boie en Stell as Redakteur bi den „Musenalmanach“ andragen. He hett em ok en poor Johr lang sülvst rutgeben. 1777 hett he Boie sien Süster Ernestine heirodt. 1778 is he Rektor vun de Latienschool in Oterndörp worrn. 1782 worr he Rektor vun dat Gymnasium in Eutin, dat heet vundaag noch Johann-Heinrich-Voß-Gymnasium.

1802 güng he an de Universität Jena. 1805 kreeg he von dor 600 Daler Pension, as se em na Heidelbarg beropen hebbt. Goethe hett för dull versöcht, em to holen, over dor is nix ut worrn. In Heidelbarg hett he sik bit to sien End ganz sien litererisch Arbeit towennt, Texten översett un antiquarische Forschen maakt, und dat bi en mehr as ornlichen Verdeenst.

In siene kleinen Idyllen hett he ok twee plattdüütsche Idyllen bihatt (Winterawend, De Geldhapers). Dormit weer he een vun de eersten, de na dat Enn vun de Hansetied wedder eernsthaftige Texten op Plattdüütsch schreven hebbt.

Warken

• Abriß meines Lebens. Karben: Wald-Verl., 1996 (Repr. d. Ausg. Rudolstadt 1818)
• Briefe, hrsg. von Abraham Voß. Hildesheim: Olms, 1971 (Repr. d. Ausg. Halberstadt 1829-1833)
• Sämmtliche poetische Werke, hrsg. vun Abraham Voß. Leipzig: Müller, 1835
• Johann Heinrich Voß: Die kleinen Idyllen. Mit einer Einführung zum Verständnis der Idyllen und einem Nachwort, rutgeven vun Klaus Langenfeld, Stuttgarter Arbeiten zur Germanistik Nr. 416. Stuttgart: Akademischer Verlag Hans-Dieter Heinz 2004

Literatur

• Herbst, Wilhelm: Johann Heinrich Voß. Bern: Lang, 1974 (Repr. d. Ausg. Leipzig 1872-1876)
• Heussner, Friedrich: Johann Heinrich Voß als Schulmann: Festschrift zum 100jährigen Gedenktage seiner Ankunft dasselbst. Eutin: Struve, 1882
• Johann Heinrich Voß, hrsg. vun August Sauer. Tübingen: Niemeyer, 1974 (Repr. d. Ausg. Berlin 1886)
• Stoll, Heinrich A.: Johann Heinrich Voß. Berlin: Union-Verl., 1.1962 - 2.1968
• Langenfeld, Klaus: Johann Heinrich Voß. Mensch - Dichter - Übersetzer. Eutin: Struve, 1990
• Langenfeld, Klaus: Eutin und seine Dichter. Eutin: Eigenverlag, 2. Auflage 2002

Museen

• Johann-Heinrich-Voß-Museum in Otterndörp (hoochdüütsch)
• Ostholstein-Museum in Eutin (hoochdüütsch)

Weblenken

Jan Hinrich Voß. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Bi’n Wikiborn gifft dat Originalschriften vun den Schriever: Johann Heinrich Voss.

• Johann-Heinrich-Voß-Gesellschaft (hoochdüütsch)
• Voß vorgelesen (hoochdüütsch)