Johan Banér
Johan Banér (* 23. Juni 1596 in Djursholm bi Stockholm; † 10. Mai 1641 in Halverstidde) weer Feldmarschall vun Sweden.
Leben
[ännern | Bornkood ännern]Familie
[ännern | Bornkood ännern]Johan Banér is de Söhn vun Gustav Axelsson Banér un siene Fro Christina Sture. Sien Broer heet Svante Banér.
Suldoot
[ännern | Bornkood ännern]Mit 19 Johren is Banér Suldoot wurrn. He füng bi de Kavallerie in dat Regiment vun sien Broer Svante an. Fief Johre loter, dat weer in dat Johr 1620, hett Banér dat al to’n Kapitänleutnant in dat Regiment vun’n Hoff bröcht. 1621 hefft se em to’n Oberst mookt vunwegen sien Kuroosch bi de Stadt Riga. 1625 wurr he to’n Kummandanten vun de Stadt Riga beropen. Dat bleef he man bloß bit 1626. Dornoh weer he Kummandant in Danzig. Vun 1627 bet 1629 hett he as Afgesandten öber dat Enn vun den sweedsch-poolschen Krieg mitverhannelt. 1629 is he General vun de Infanterie wurrn. Bovenhen hefft se em ok noch to’n Gouverneur vun Memel beropen. 1633 hett he sik vunwegen allerhand Maleschen ut den Krieg torüchtrocken. An’n 4. Oktober 1636 hett he de Slacht vun Wittstock gegen den Kaiser siene Suldooten wunnen, ofschoonst de veel mehr weern.
Banér speel in den Dartigjöhrigen Krieg een grote Rull. Sien Naam hefft de Lüe bloß mit Bangigkeit utsproken. As Offzier weer he besunners goot, wenn he siene Suldooten ut de Bredullje rutföhren möß. De Lüe säen öber em, he kenn keen Angst un woll sik vun numms wat seggen loten. Wenn dat üm siene Sook güng, denn so kenn he keene Frünnen. Bobenhen weer he groff un wüß nix af vun Kultuur. Wat dat nu stimmt oder bloß Propaganda is, kann een so genau hüdigendags nich mehr seggen. Up jeden Fall is dor wat an.
Heiroot
[ännern | Bornkood ännern]Banér weer dreemol verheiroot. De eerste Fro hett he in’n November 1623 nohmen. Dat weer Catharina Elisabeth von Pfuel. Se is up’n 20. Februar 1636 sturben. Korte Tiet loter, up’n 25. Juli 1536 hett Banér denn woller heiroot, dütmol Elisabeth Juliana von Erpach. Düsse Fro is an’n 29. Mai 1640 dootbleben. An’n 16. September vun düt Johr hett Banér denn to’n lesten Mol een Fro nohmen. Dat weer Johanna Margaretha vun Baden un se weer een Dochter vun den Markgrof Friedrich V. vun Baden-Durlach. Lang weeren se nich tosomen. Johan Banér is denn süms sturben up’n 10.Mai 1641 in Halberstadt. Dor weer he 45 Johr oolt. No den Dood vun Banér hett toeerst Carl Gustav Wrangel, loter de General Lennart Torstensson dat Kummando öber de sweedschen Truppen öbernohmen.
Fruchtbringende Gesellschaft
[ännern | Bornkood ännern]Wunnerlicherwies höör Banér to de „Fruchtbringende Gesellschaft“, een Krink vun Lüe, de dat mit Dichteree un Literatur holen döen. Ludwig I. vun Anhalt-Köthen hett em in’n Summer 1633 dor upnohmen. In dat Book vun de Sellschup steiht sien Noom ünner de Nummer 222.
Böker öber Banér
[ännern | Bornkood ännern]- Birger Steckzén: Johan Banér, der schwedische Löwe, Leipzig 1942
- Ernst Wangerin: Johann Banér: Schwedischer Feldmarschall im dreißigjährigen Krieg, Duisburg, 1905
Up Platt is nix öber Banér rutkomen.