James Peebles

Vun Wikipedia
James Peebles

Phillip James („Jim“) Edwin Peebles (* 25. April 1935 in St Boniface, Vöroort vun Winnipeg, Manitoba) is en führend kanaadsch un US-amerikaansch Kosmoloog. He kreeg to Hälft den Nobelpries för Physik in dat Johr för sien grundleggend Bidrääg to de Kosmologie. De anner Hälft vun den Nobelpries för dat Johr gung an Michel Mayor un Didier Queloz.

Leven un Wark[ännern | Bornkood ännern]

Peebles hett an de University of Manitoba studeert (Bachelor-Afsluss 1958) un hett 1962 bi Robert Henry Dicke an de Princeton University sien Doktertitel maakt. Ünner den Infloot vun Dicke is he vun de Deelkenphysik to de Kosmologie wesselt. An de Princeton University bleev he sein ganz Karriere lang uni s hüüd emeritrert Perfesser. As Nahfolger vun Dicke wurr he dor Albert Einstein Professor of Science Emeritus.

Peebles hett wertvull Bidrääg to dat Oorknall-Modell leist un hett mit Dicke un annern in den 1960er Johren de 3K-Achtergrundstrahlung vörut seggt, as all vörher George Anthony Gamow un Kollegen in den 1940er Johren, deren Vörherseggen weer aber weer in Vergeetenheit geraden.

Peebles is en führend Autorität in Kosmologie un hett sück all düchtig mit dat Thema befaat, as dat noch lang nich „in Mood“ weer. He hett wichtige Bidrääg to de Urknall-Nukleosynthees (dat faken faststellen vun licht Elemente as Helium, wat 1966 de Oorknall-Theorie bestätigen dee), de Strukturbillen in dat fröh Universum (Statistisch Verdeelen vun dat Clustering vun Galaxien un Galaxienhoopen, wat af den 1970er Johren mit Computern nauer bestimmt wurrn kunn) un den Fragen to dunkel Materie bzw. dunkel Energie leefert. He hett all Enn‘ vun de 1970er Johren mit Jerry Ostriker (Princeton) de Existenz vun dunkel Materie ünnersöcht un hett groot Mengen vun dunkel Materie in den Halos vun Galaxien nahwiest. In den 1980er Johren weer he allerdings skeptisch tegenöver de – sien Meenen nah to licht övernommen – Annahm vun Dunkel Materie in kosmologischen Modellen to de Galaxienentstahn un hett nah Alternativen söcht.[1] Intüschen sücht he de Cold-Dark-Matter-Modelle (CDM) aber goot bestätigt, ok wenn he noch eenig apen Fragen, as to dat Phänomen vun Blasen (Voids) in de Galaxienverdeelen, sücht.[2] He hett ok all fröh in den 1980er Johren up de Notwennigkeit vun en kosmologische Konstante henwiest, sücht disse aber as Frömdkörper in dat gegenwärtigen Theoriegebäude an.[3]

Sien Book Principles of Physical Cosmology is en Standardwark, dat völ to dat Anerkennen vun de Kosmologie as wichtige Forschungsricht bidragen hett.

De Asteroid (18242) Peebles is nah hüm nömmt wurrn.

He is siet 1958 mit Alison Peebles verheiraadt un hett dree Kinner. Neben de kanaadsch hett he ok de amerikaansch Staatsbörgerschap.[4]

Utteknungen[ännern | Bornkood ännern]

He is Fellow vun de Royal Society of Canada un kreeg den Order of Manitoba. Todem is he mehrfack Ehrendokter.

Publikatschonen[ännern | Bornkood ännern]

Böker[ännern | Bornkood ännern]

  • P. J. E. Peebles: Principles of Physical Cosmology, Princeton University Press, Princeton, 1993 (erste Auflage als Physical Cosmology, Princeton University Press 1971).
  • P. J. E. Peebles: The large-scale structure of the universe, Princeton University Press, Princeton, 1980.
  • P. J. E. Peebles: Quantum Mechanics, Princeton UP 1992
  • Lyman A. Page Jr., R. Bruce Partridge, P. J. E. Peebles (Hrsg.): Finding the Big Bang, Cambridge UP 2009

Upsätze (Utwahl)[ännern | Bornkood ännern]

  • R. H. Dicke, P. J. E. Peebles, P. G. Roll, D. T. Wilkinson: Cosmic Black-Body Radiation. Astrophys. J. 142, 414 (1965).
  • P. J. E. Peebles: Primordial Helium Abundance and the Primordial Fireball. II. Astrophys. J. 146, 542 (1966).
  • P. J. E. Peebles: Primordial Helium Abundance and the Primordial Fireball. I: Phys. Rev. Lett. 16, 410 (1966).
  • P. J. E. Peebles, R. H. Dicke: Origin of the Globular Star Clusters. Astrophys. J. 154, 891 (1968).
  • P. J. E. Peebles: Origin of the Angular Momentum of Galaxies. Astrophys. J. 155, 393 (1969).
  • P. J. E. Peebles, J. T. Yu: Primeval adiabatic perturbation in an expanding universe. Astrophys. J. 162, 815 (1970).
  • J. P. Ostriker, P. J. E. Peebles: A Numerical Study of the Stability of Flattened Galaxies: or, can Cold Galaxies Survive?. Astrophys. J. 186, 467 (1973).
  • E. J. Groth, P. J. E. Peebles: Statistical Analysis Of Catalogs Of Extragalactic Objects. 7. Two And Three Point Correlation Functions For The High-Resolution Shane-Wirtanen Catalog Of Galaxies. Astrophys. J. 217, 385 (1977).
  • P. J. E. Peebles: Large-scale background temperature and mass fluctuations due to scale-invariant primeval perturbations. Astrophys. J. 263, L1 (1982).
  • M. Davis, P. J. E. Peebles: A survey of galaxy redshifts. V - The two-point position and velocity correlations. Astrophys. J. 267, 465 (1983).
  • B. Rhatra, P. J. E. Peebles: Cosmological consequences of a rolling homogeneous scalar field. Phys. Rev. D 37, 3406 (1988).
  • B. Rhatra, P. J. E. Peebles: Cosmology with a time-variable cosmological ‘constant’. Astrophys. J. 325, L17 (1988).
  • M. Fukugita, C. J. Hogan, P. J. E. Peebles: The cosmic baryon budget. Astrophys. J. 503, 518 (1998) arxiv:astro-ph/9712020.
  • B. Rhatra, P. J. E. Peebles: The cosmological constant and dark energy. Rev. Mod. Phys. 75, 559 (2003) arxiv:astro-ph/0207347.
  • P. J. E. Peebles: Making sense of modern cosmology, Scientific American Januar 2001
  • P. J. E. Peebles: Cosmological tests, Oskar Klein Memorial Lectures, 2001

Literatur[ännern | Bornkood ännern]

  • Interview mit Alan Lightman in Alan und Robert Brawer: Origins - the life and world of modern cosmologists, Harvard University Press, 1990

Weblinks[ännern | Bornkood ännern]

Enkeld Nahwiesen[ännern | Bornkood ännern]

  1. ↑ Autobiographie to’n Anlaat vun den Shaw Pries, kiek Weblinks
  2. ↑ Homepage in Princeton, afropen in’n Juni 2010, kiek Weblinks
  3. ↑ Autobiographie to’n Anlaat vun den Shaw Pries: a term that makes no sense within physics as we understand it
  4. ↑ Canadian-born James Peebles wins Nobel prize in physics, Edmonton Journal, 8. Oktober 2019
Vun „https://nds.wikipedia.org/w/index.php?title=James_Peebles&oldid=992296“