Gerd Lüpke
Gerd Gustav Arthur Lüpke (* 19. Mai 1920 in Stettin; † 3. Oktober 2002 in Varel) weer en düütsche Schrieversmann, Radioschriever, Översetter, Höörfunkspreker un Rezitator, de besünners in den plattdüütschen Spraakruum bekannt weer.
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Lüpke verlev sien Kinner- un Jungstied in Loitz (Vörpommern), Grimmen (Vöprpommern) un Ribnitz (Mekelnborg), 'nem sin Vadder Bahnhoffsvörstand weer. In Loitz un Grimmen gung he op de Volksschool, denn op de Middelschool, in Ribnitz op de Högere School. Dar gung he ok in de Lehr as Industriekoopmann, denn keem de Arbeitsdeenst (RAD) in Niegenbramborg (Neubrandenburg). Vun 1939 bet 1945 weer he Soldat bi de Wehrmacht; dar weer he Dolmetschfunker bi de Luftnarichtentrupp. He keem in Fangenschop bi de Amerikaners, un as de em 1945 frieleeten, keem he na Varel. Dar hett he denn mit Fruu un Dochter levt. Eerst weer he Privatlehrer för Ingelsch un Düütsch un denn en paar Jahren Spraaklehrer bi kanaadsche un ingelsche Truppen. Denn hett he as Journalist arbeit' un sörre 1950 as frie Schrieversmann.
1942 hett he Irmgard Greiff heiraadt; se hett ünner ehr Deernsnaam sülvst schreven un weer sien Hülpsmaat, hett em Ideen geven un ok Kritik öövt.
Höörfunkautor
[ännern | Bornkood ännern]As Radioschriever kennt een em vör allen dör de NDR-Reeg Hör mal ’n beten to und dör de Radio Bremen-Programme Niederdeutscher Hauskalender un Niederdeutsche Städtebilder, un denn hett he ok en ganze Reeg vun Hörspelen schreven.
Spreker
[ännern | Bornkood ännern]Gerd Lüpke hett nich blots as Spreker för't Radio arbeit', he hett ok faken bi Schallplattenprodukschonen mitmaakt, deels as Spreker, deels as Berader, so to'n Bispill bi de Sprekplattenreeg Niederdeutsche Stimmen, mang annern mit Texten vun Fritz Reuter; em hett he ok mal in en Hörspeel darstellt. Faken hett he ok Vördrags- un Lesabenden op Hoochdüütsch un op Plattdüütsch afhollen.
Schrieversmann
[ännern | Bornkood ännern]Mit to Lüpkes bekanntste Böker hören sien eerst Wark Dat vulle Johr (1952) un Achter Dünen und Diek (1975). Un he hett nich blots Geschichten vertellt, ok Gedichten hett he schreven. Satiren hett he faken ok op Missingsch schreven. In de letzte Levensjahren is he mit Hartblood bigahn un hett as Literaturwetenschopsmann över klassische Dichterslüüd vun dat Land Sindh schreven, wat vundaag to Pakistan hören deit. So keemen na en allgemeen Afhanneln över fief Jahrhunnerte Poesie in de Sindh-Spraak Die Lyrik des Landes Sind oder brich der Laterne dunkles Glas (2000) noch Monografien över Satschal Sarmast (2001) un Shah Abdul Latif (2002) rut.
Priesen un Utteeken
[ännern | Bornkood ännern]Gerd Lüpke hett för sien literarisch Wark un sien kulturelle Leistungen en Reeg vun Priesen kregen. So kreeg he de Fritz Reuter-Medaille (1965), den Pommerschen Kulturpries (1968), den Kulturpries vun de Landsmannschop Mekelnborg (1978), en Hörspeelpries und den Ehrenbreef vun de Fritz Reuter Sellschop, later noch de Friesland-Medaille un 1988 den Freudenthal-Pries.
Wiederhen kreeg Lüpke dat Bundsverdeenstkrüüz an’t Band (1972) un wurr Ritter des königlich niederländischen Ordens von Oranien-Nassau (1974). De Goldene Verdienst-Medaille vun Dänemark (1982), de Goldmedaille vun de Akademische Gesellschaft des pakistanischen Landes Sindh (1989) un de Bremer Kulturpries (1998) sünd wiedere internatschonale Utteeken, de Lüpke kregen hett.
In Varel is en Straat nah em nöömt wurrn.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Gerd Lüpke (Naroop). In: Der Oldenburgische Hauskalender 2004. Oldenburg 2003, S. 87