Ever (Schipp)
En Ever is en Küstensegelschipp ut Noorddüütschland mit en platten Rump.
Noom
[ännern | Bornkood ännern]„Ever“, ok „Ewer“ orer „Eber“, kümmt wohrschienlich vun dat middelnedderlandsche Woort „envarer“, wat meent, wat disse Scheep fröher vun een Mann allen segelt wurrn sünd.
Geschicht
[ännern | Bornkood ännern]In 13. Johrhunnert wurrn de Ewers to’n eersten Mal in Koopverdräge erwähnt, 1252 warrt in en Text ut Damme in Flannern vun en envar snackt. 1299 warrt ok ut Hamborg vun Evers bericht. In de Hansetied un achternah würrn de Ewers lütte Frachtscheep mit platten Boden, man all seegängig. De kunnen um un bi 100 t laden. In’t 18. Johrhunnert wurr dat Achterschipp schlanker mookt un kreeg en Bodenkiel un Spegel. Dat 19. Johrhunnert weer de grote Tied för Ewers, un an de düütsche Noordseeküst, sunnerlich an de Elv, wurrn Dusende buut.
De öllste Form weer de Paalever, de blots een Mast un en eenfach Seil harr. De Giekever harr ok een Mast, aver en dreedelig Seil. Üm 1850 keem de Besanever op, de annerthalv Masten harr, en Grootmast mit Gaffelseil un achtern en wat lüttjern Mast.
In de Tiet üm 1880 keem de Kutter vun England un de Fischerlüüd bruken nu lever Kutters, de wat gauer föhren as de Evers. Graad op See wörrn Evers nu kuum noch bruukt, se föhren nu mehrsttiets blots noch op de Strööm. To Anfang dat 20. Johrhunnert füng dat an, dat welk Evers nu ok mit Motorn utrüst wörrn. Toeerst mit Helpsmotorn, later ok welk ganz ahn Seils. De Evers kregen nu ok fakener al Rümp ut Iesen un Stahl.
Dat Küstenmotorschipp, wat in’n 20. Johrhunnert opkamen is, wor dat Enn för de Ewers, man dat gifft hüüt noch Museumsscheep in Ripen orer Hamborg.
Konstrukschoon
[ännern | Bornkood ännern]De Ewer hett jümmers en platten Kiel, wat in de Tiedenwoters an de Noordsee günstig is. Veel Ewers hemm Siedenschwerters för de Stabilität. De Ewer is as Slup (een Mast, Paalewer) orer as Ketsch (twee Masten, Besanewer) takelt un hett meist Gaffelsegels, Toppsegels un twee bit veer Vorsegels.
Dat Heck weer en Spitzgatt, later mitünner ok en Rundgatt oder Spegelheck.
Dor wöörn Frachtrüüm un Wohnrüüm för de Mannschap (2-4 Lüüd) inbuut. Fischerieewers hemm ok ’n Bünn, wor man de Fisch levend in opbeworen kunn.
Verwennen
[ännern | Bornkood ännern]Meist alle Göder wurrn in’t 19. Johrhunnert in de düütsche Bucht mit Ewers transporteert. So geev dat Fähr-Ewers, Törf-Ewers, de den Törf in’n Binnenland na de Städer bröcht hebbt, Fisch-Ewers un veel annere mehr.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]Gorch Fock: Seefahrt ist Not., Rowohlt-Verlag Hamburg 1961
