Ethik

Vun Wikipedia

De Ethik (ooltgreeksch ἠθική (ἐπιστήμη) ēthikē (epistēmē) „dat (Weten) vun de Seden“, vun ἦθος ēthos „ Mood, Sitt, Bruuk; Charakter, Aart vun’n Sinn“, up latiensch mos, pl.: mores) is en vun de groten Twiegen vun de Philosophie un befaat sik mit de Moral. Cicero hett to siene Tiet as eersten dat Woort ēthikē översett’ in dat ganz nee latiensche Woort philosophia moralis[1]. Vun dor af an is düt Woort in de Philosophie up Latiensch bruukt wurrn.

De Ethik un de Twiegen, de dor nu wedder vun afgaht, weert ok „Praktische Philosophie“ nömmt in’n Ünnerscheed to de „Theoreetsche Philosophie“. De Praktische Philosophie befaat sik mit dat Doon un Hanneln vun de Minschen, de theoreetsche Philosophie mit de Grundlagen vun dat Denken. To de Praktische Philosophie höört Twiegen, as Rechtsphilosophie un Staatsphilosophie. To de theoreetsche Philosophie höört Twiegen, as Logik, Kennistheorie un Metaphysik.

Wat Ethik is[ännern | Bornkood ännern]

Aristoteles hett den Grund leggt för de Ethik as sülvstännigen Twieg vun de Philosophie

Dat Woort un wo dat üm geiht[ännern | Bornkood ännern]

As Woort för en Twieg vun de Philosophie is dat Woort „Ethik“ to’n eersten Mol vun Aristoteles bruukt wurrn. He meen dor de Wetenschop mit, de sik mit Wennsten, Seden un Bruken befaten deit. Man al to Sokrates siene Tiet güng dat in dat Zentrum vun de Philosophie üm Ethik. He meen, just, as dat al de Sophisten seggt harrn, dat stünn en Minschen nich goot an, wenn he sik in sien Doon bloß drieven leet vun Konventschoon un Traditschoon. Aristoteles weer dor övertüügt vun, dat över allens, wat Minschen doot un maakt, mit Vernunft nadacht weern kann. Düt Nadenken, dat scholl denn de Grundlaag för allens afgeven, wat de Minsch deit un wat he nich deit. Üm dat noch mol anners to seggen: För Aristoteles weer de Ethik de Twieg vun de Philosophie, wo

  • över allens, wat Minschen doot, nadacht warrt,
  • en Ordeel afgeven weern kann över allens, wat Minschen doot,
  • mit Hölp vun düt Nadenken un Ordelen Gesetten un Regeln upstellt weern könnt för de Minschen un jem ehr Doon, un
  • mit Hölp vun düsse Gesetten un Regeln de Minschen lehrt weern könnt un Unnerricht dor in kriegt, wat se doon schöllt un wat nich.

Hüdigendags warrt de allgemene Ethik as en Twieg vun de Philosophie ankeken, de us hölpen kann, rut to finnen, wat goot un wat verkehrt is un de us ok hölpt, to verstahn, worüm de een goot un de annere böös hannelt un wat dor denn amenne bi rutsuurt.

Algemene Ethik is nu wedder de Twieg vun de Philosophie, wo annere Twiegen vun afgaht. Dor is de allgemene Ethik mit de Grundlaag för Individualethik, Sozialethik, Ethik vun’n Freden un annere Ethiken.

De allgemene Ethik verlett sik in ehr Ordeel alleen up den Verstand. Dat is en Unnerscheed to de „Theologische Ethik“. Theologische Ethik boot up den Grund vun Openbarung. Se höört nich na de Philosophie, man na de Theologie to un sütt de Sake so, dat de Grundlaag vun allens, wat Minschen doon un laten schöllt, nix anners, as Gott sien Willen is.

Borns[ännern | Bornkood ännern]

  1. Cicero, De fato 1; Historisches Wörterbuch der Philosophie: Moral, moralisch, Moralphilosophie, Bd. 6, S. 149