Burgundsche Spraak
| Burgundsche Spraak | ||
|---|---|---|
|
Snackt in |
utstorven | |
| Sprecher | utstorven | |
| Klassifikatschoon |
| |
| Offitschell Status | ||
| Amtsspraak in | - | |
De Burgundsche Spraak is en Spraak, de dat hüdigendags nich mehr gifft. Se hett to'n Deel wat mit de oostgermaanschen Spraken to doon, man dat gifft dor doch allerhand Ünnerscheden.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]Dat Volk vun de Burgunners warrt to'n eersten Mol bi Plinius den Öllern uptellt. Dor heet dat burgundiones. Düssen Naam hett Ptolemaios övernahmen. Vun dat 4. Johrhunnert af an warrt denn faken vun de Burgundii snackt.
Wat de Naam bedüden schall, is nich ganz klor. Dat kann avers angahn, dat he wat mit dat germaansche Woort *burgund to kriegen hett. Dat heet wat hooch liggt.
So üm un bi dat 1. Johrhunnert siedelt de Burgunner an de Ünnerlööp vun Oder un Wießel. jem ehr Nabers sünd de Goten un de Wandalen. De ehr Spraken weert as oostgermaansch ansehn. Dat warrt annahmen, dat de Burgunner in dat 2. un 3. Johrhunnert na Süüdwesten utwannert sünd. De röömsche Kaiser Proebus drifft jem jedenfalls in dat Johr 278 ut de Provinz Raetien weg. In dat 4. Johrhunnert sünd se an den bövern Main to finnen. Jem ehr Nabers sünd de Alamannen. 411 - 413 hefft se den röömschen Kaiser Jovinius hulpen. To'n Dank hett de jem denn de Provinz Germania Prima överlaten. In de eerste Hälft vun dat 5. Johrhunnert mütt de Burgunner denn ok woll jem ehr Königriek an den Middelrhien grünnt hebben. Dor vertellt dat Nibelungenleed vun. Vunwegen allerhand Röveree vun de Burgunner in dat Röömsche Riek hett de röömsche Heermeester Flavius denn en Bund mit de Hunnen slaten. He hett denn dat ganze Herrscherhuus vun de Burgunners utlöscht (kiek wedder bi dat Nibelungenleed). Mehr as 20.000 Mann sünd dor bi ümbröcht wurrn. De Rest vun dat Volk vun de Burgunners is denn na Sapaudia (Savoyen) ümsiedelt. Bit dat Königriek 543 vun de Franken ünnerkregen wurrn is, hefft de Königen Gundowech un Gundobad dat Volk wieder regeert.
Wat vun de Spraak över is
[ännern | Bornkood ännern]Wat vun de Spraak över is, kümmt tomeist vun Inschriften her. En Reeg vun burgundsche Naams sünd up Graffsteen in de Tiet vun 443-700 överbleven. Up en Bögelfibel (en Oort vun Snall) steiht noch dat Woort uþfnþai in Runenschrift to lesen (3. Person Sg. Optativ Präsens). Ok up Gördelsnallen un anner Snallen staht noch Inschriften to lesen. In de Lex Burgundia sünd Wöör ut de Spraak vun dat Recht to lesen, as wittimon, wat Hochtiet heet. Up Münten staht afkört de Naams vun de Königen. Veel is dat nich, wat överbleven is.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Klaus Eckerle, Burgunden und Hunnen, in: "Uns ist in alten Mären..." - Das Nibelungenlied und seine Welt, rutg. vun de Badische Landesbibliothek Karlsruhe, Darmstadt 2003. ISBN 3-923132-95-6
- Wolfgang Haubrichs: Burgundian Names - Burgundian Language. (in'n Druck)
- Wilhelm Wackernagel, Sprache und Sprachdenkmäler der Burgunden, in: Kleine Schriften, 1874.