Beer (Drunk)

Disse Artikel is man blots en Stubben. Du kannst Wikipedia helpen un em verbetern.

Beer ut’e Buddel

Koppern Broketel

Beer is en alkohoolschen Drunk. Maakt warrt dat vun Koorn, dormank Garst un Weten. Towielen weert noch Früchte toföögt, as Kassberen. Dat gifft verscheden Methoden, en Beer to maken. Dat Handwark vun’t Beermaken warrt broen nömmt. Bi de Methode, de an’n meisten bruukt warrt, warrt dat Beer broot ut Garst, Water, Hoppen un Gest.

Produktschoonsprozess

So as bi jeden alkohoolschen Drunk, speelt de Gärung vun Zucker (ok ut Früchte, as bi Kassberen-Beer) en wichtige Rull bi de Produktschoon vun Beer. Gest sünd eenzellige Organismen, de Zucker in Kohlensüür un Alkohol umwanneln doot. Wenn een den Zucker ut Wiendruven oder Appeln vergären deit, kann en alkohoolschen Drunk as Wien oder Appelwien dorvun maakt weern. Vunwegen dat in Koorn man bloß wenig Zucker in sitten deit, mutt för de Produktschoon vun Beer eerst mol Garst ummuddelt weern in de zuckerrieke „Wörte“. Dat passeert, wenn se achternanner „molt’“ un „maischt“ warrt. Jede Step in düssen Prozess hett amenne Infloot up den Smack vun dat Beer.

Molten

Molten is dat Ümmuddeln vun Garst to Molt. Dat sünd Köörn, de al kiemt hefft un de denn dröögt wurrn sünd. Düsse Perzess vun dat Molten passeert in de „Molteree“. De Brogarst warrt bi dat Molten toeerst mol upweekt in Water un achterna en Paar Dage in ene warme Kamer leggt, dat is de „Kiemkassen“. De fochtige Garst geiht dör de Warmte up un dor wasst lüttje Wuddeln ut. Bi dat Kiemen weert Enzymen free. De könnt later de Starkde in dat Koorn umwanneln in Zucker. Na dat Kiemen weert de Köörn in Daren dröögt oder, noch heter, rööst oder sogor brennt. Achterna weert se tohopenquetscht un de Wuddeln warrt afmaakt. Dat Produkt, dat so tostanne kummt, is Molt.

Meeschen

Meeschen is dat Umwanneln vun Molt to en söten Deeg: de „Wörte“. In de Broeree, fröher up Moltmöhlen, warrt dat Molt eerst quetscht. Dor scheedt Kaff un Mehl bi vun’nanner. Düsse Perzess heet „Schroten“ un dor kümmt Schroot bi vördaag. De Schroot warrt tohopenmengt mit warm Water un in Etappen warmer maakt. Vunwegen dat de Temperatur kladdern deit, fangt de Enzymen, de bi dat Molten tostanne kamen weern, jem ehre Arbeit an. Se wannelt de Starkde ut de Köörn üm in Zucker, de in dat Water uplööst warrt. Düsse Deeg warrt filtert („klaart“), un wat nablifft warrt noch mol dörspöölt, üm ok den lesten Zucker noch mit to nehmen. Dat flüssige Produkt, wat dor bi rutkummt, heet „Wörte“. De Moltaffall, de torüchblifft un nich uplööst weern kann, heet „Draff“ oder „Bossel“. In de Nedderlannen warrt düsse Bössel as en sünnerlich goden Born vun Eiwitten afsett in de Melkveeh-Weertschop. Fröher is de Flüssigkeit, de bi dat Naspölen rutkamen dö, apartig bruukt wurrn to’n Broen vun „Lüttbeer“ mit minner veel Alkohol.

Hoppenkoken

Na dat Klaren warrt de Wörte kaakt. Bi dat Koken weert dröögte Blomen oder konzentreerten Zirup vun Hoppen toföögt. Dor kümmt later de bittere Smack vun dat Beer vun her, dorto ok en stevigen Schuumkragen, un de Sake höllt sik ok länger. Togliek sorgt dat Koken un de Hoppen dorför, dat en groten Deel vun de Eiwitten utflocken doot un affiltert weern könnt. Dör dat deelwiese Verdampen vun dat Water kladdert de Konzentratschoon vun Zucker (de so nömmte Wörteandeel).

Vergären

Nadem de Wörte afköhlt is, weert Gest un Luft toföögt. Luft höört dorbi, vunwegen dat de Gestzellen to’n Vermehren Suerstoff nödig hefft. De Zucker ut de Wörte, wo de Gest an kann, warrt bi düsse „Hööftgärung“ umwannelt in Alkohol, Kohlensuur un Smackstoffen. De Zucker, wo de Gest nich an kann, sorgt amenne mit för den goden Smack vun dat Beer. Na de eerste Gärung warrt dat Beer Jungbeer nömmt: En Twuschenprodukt mit wenig Smack un meist keen Kohlensuur.

Eerst ni de tweete Gärung, de „Nagärung“, kriggt dat Beer en kräftigen Smack. Düsse Nagärung kann passeern in afsloten Baljen (dat heet „lagern“), oder in’e Buddel. Dor kann de Kohlensuur nich bi utbüxen.

Na dat Nagären in Tanks warrt dat Beer filtert un unner Umstännen pasteuriseert. Dor starvt de Gestzellen bi af. Nu kann dat Beer, ok unner Druck mit extra Kohlendioxid, in Buddels oder Fatten affüllt weern.

Unnergäär un Bövergäar

Dat hangt vun de Temperatur bi de Gaär af, of een vun „Unnergäär“ oder „Bövergäär“ snacken deit.

• „Unnergäär“ oder „siede Gäär“ löppt af bi en Temperatur vun 6 bit 8 °C. De Perzess löppt sinnig af, so dat de Gest na’n Grund vun den Ketel afsacken kann. De vullstännige Vergären duert en paar Weken. In de küllern Delen vun Europa is düt de normale Methode vun Beerbroen. Ok dat Pilsener-Beer, wat an un for sik ut Tschechien kamen deit, warrt up düsse Aart herstellt.
• „Bövergäär“ oder „Hoge Gären“ löppt af bi 15 bit 20 °C. Dor geiht dat veel willer bi to, as bi de Siede Gäär un dat duert ok man blots en paar Dage. De Gest blifft dorbi in dat Beer to drieven. Düsse Aart vun Beer warrt unner annern in England un Belgien veel maakt, man ok bi dat Beer för de Lüttje Lage in Hannober un umto.

Rund um de Stadt Brüssel to is dat Lambiek-Beer tohuse. Dat nümmt bi de Broeree en aparten Platz in: De Wörte warrt en Dag in open Baljen an de Butenluft henstellt. Dor sett sik denn so nömmte „Wille Gesten“ an un sorgt tohopen mit Mikro-Organismen, de in Eken-Fatten tohuse sünd, för ene „Spontangäär“.

Literatur

• Heinrich Letzing: Zum altägyptischen Bier. In: Jahrbuch der GGB (Gesellschaft für Geschichte des Brauwesens, Berlin) 1996, S. 195–216.
• Heinrich Letzing: Noch einmal – Der sogenannte St. Galler Klosterplan. In: Jahrbuch der GGB 1996, S. 188–190.
• Ludwig Narziß: Abriß der Bierbrauerei. Weinheim 2005 (7. Upl.). ISBN 3-527-31035-5
• Richard W. Unger: Beer in the Middle Ages and the Renaissance. Philadelphia 2004. ISBN 0-8122-3795-1
• Klaus-Peter Gilbertz: Internationale Bibliographie zur Geschichte des Bieres, der Brauereien und des Brauwesens. Bergkirchen 2006 (2. Upl.). ISBN 3-00-016701-3
• Werner Back: Ausgewählte Kapitel der Brauereitechnologie. Hans Carl, Nürnbarg 2005. ISBN 3-418-00802-X
• Michael Rudolf: Die hundert besten Biere der Welt. Oktober Verlag, Mönster 2006, ISBN 3-938568-25-9

Weblenken

Bi’n Wikiborn gifft dat Originalschriften över dat Thema oder vun den Schriever: Beer.

Op Wikiquote gifft dat Zitaten to, över oder vun „Beer“ (hoochdüütsch).

Beer. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Düütsch Beer. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• En Navigator dör de verscheden Soorten Beer up’e Welt bei beerculture.ch
• Informatschonen över dat Beerbroen
• Virtuelle Broeree mit „Röntgenblick“
• Entwicklung • Zielgruppen • Medien des Biermarktes, Oktober 2002 (PDF-Datei, 1,21 MB)
• Historisch Beer