Zum Inhalt springen

Basilika Sünt Peter

Vun Wikipedia
Disse Artikel is man blots en Stubben. Du kannst Wikipedia helpen un em verbetern.
Bild Vöörsiede Sünt Peter
Sünt Peter van de Engelsborg uut bekeken

De Basilika Sünt Peter in’n Vatikaan (italieensch: San Pietro in Vaticano) in Room, ook Petersdoom, is ene Kark, de för den Apostel Simon Petrus, den hilligen Sünt Peter, wied is. Se liggt in den unafängigen Vatikaanstaat un is ene mang de seven Pilgerkarken in Room. Dat Buwark is 20.139 m² groot, so dat 20.000 Minschen in de Kark passt.[1] Se is so de gröttste pöövstlike Basilika un een mang den gröttsten un belangrieksten Karken weltwied.[2]

De Kark, de tovöör an de Steed stund, Oold-Sünt Peter het 324 Konstantin de Grote in Updrag geven. De Kark steit an de Steed, wo Sünt Peter sien Grav liggen sall.[3] 1506 begunn de Arbeden för de Kark vandaag, 1626 was dat Buwark fardig.[4]

Van den 13. JJaarhunderd was Sünt Peter ook Patriarchalkark för den Latienschen Patriarchen van Konstantinopel. Na dat düt Patriarchat 1964 uolööst worde, bleev de Titel eerst bestaan. As de Paavst Benedikt XVI. 2006 den Titel Patriarch van’t Avendland upgeven het, heet Sünt Peter nu nich meer Patriarchenbasilika man Paavstbasilika.[5]

Sied dat Enne van’n 14. Jaarhunnerd hebbet de Pöövst dicht bi Sünt Peter de Residenz. De Kark is man nich Kathedraal för dat Bischopdom Room oder ranghöögste röömsch-kathoolsche Kark, beid is de Lateranbasilika.[6]

Literatur[ännern | Bornkood ännern]

  • Kunibert Bering: Die Peterskirche in Rom: Architektur und Baupropaganda. VDG, Weimar 2003, ISBN 3-89739-338-7. 
  • Nicola Bianchini: Der Vatikan. Sillabe-Verlag, Livorno 2012, ISBN 978-88-8271-225-9, S. 8–27. 
  • Hugo Brandenburg, Antonella Ballardini, Christof Thoenes: Der Petersdom in Rom. Michael Imhof, Petersberg 2015, ISBN 978-3-7319-0243-0. 
  • Hugo Brandenburg: Die konstantinische Petersbasilika am Vatikan in Rom. Anmerkungen zu ihrer Chronologie, Architektur und Ausstattung. Schnell & Steiner, Regensburg 2017, ISBN 978-3-7954-3272-0. 
  • Horst Bredekamp: Sankt Peter in Rom und das Prinzip der produktiven Zerstörung. Bau und Abbau von Bramante bis Bernini. In: Kleine Kulturwissenschaftliche Bibliothek. Band 63. Wagenbach, Berlin 2000, ISBN 3-8031-5163-5. 
  • Ralf van Bühren: Kunst und Kirche im 20. Jahrhundert. Die Rezeption des Zweiten Vatikanischen Konzils. Ferdinand Schöningh, Paderborn 2008, ISBN 978-3-506-76388-4. 
  • Fabbrica di San Pietro (Ruutgever): Der Petersdom. Belser, Mailand 2011, ISBN 978-3-7630-2597-8. 
  • Fabbrica di San Pietro (Ruutgever): Der Vatikan. Architektur – Kunst – Zeremoniell. Belser, Mailand 2014, ISBN 978-3-7630-2678-4. 
  • Frida Giannini: Basilika Sankt Peter. Ats Italia Editrice, Rom 2005, ISBN 88-88536-73-6. 
  • Robert Fischer: St. Peter in Rom. Schnell & Steiner, Regensburg 2011, ISBN 978-3-7954-2469-5. 
  • Eberhard Hempel: St. Peter in Rom. Union-Verlag, Berlin-Ost 1960. 
  • Christoph Höcker: Rom. In: Reclams Städteführer. Reclam, Stuttgart 2012, ISBN 978-3-15-018980-1, S. 185–195. 
  • Olaf Klodt: Templi Petri instauracio: die Neubauentwürfe für St. Peter in Rom unter Papst Julius II. und Bramante (1505–1513). Verlag an der Lottbek, Jensen 1992, ISBN 3-86130-000-1. 
  • Olaf Klodt: Bramantes Entwürfe für die Peterskirche in Rom. Die Metamorphose des Zentralbaus. In: Olaf Klodt, Karen Michels, Thomas Röske, Dorothea Schröder (Ruutgever): Festschrift für Fritz Jakobs zum 60. Geburtstag. LIT, Münster 1996, ISBN 3-8258-2729-1, S. 119–152. 
  • Olaf Klodt: Raffael oder Bramante? Kritische Anmerkungen zur St. Peter-Forschung. In: Karen Buttler, Felix Krämer (Ruutgever): Jacobs-Weg – Auf den Spuren eines Kunsthistorikers. VDG, Weimar 2007, ISBN 978-3-89739-552-7, S. 73–86. 
  • Thomas Köhler: Kirchen in Rom. LIT, Berlin 2013, ISBN 978-3-643-12276-6, S. 17–88. 
  • Karl-Eugen Kurrer: The History of the Theory of Structures. Searching for Equilibrium. Ernst & Sohn, Berlin 2018, ISBN 978-3-433-03229-9, S. 227–228, 921–923. 
  • Nicoletta Marconi: Technicians and Master Builders for the Dome of St. Peter’s in Vatican in the Eighteenth Century: The Contribution of Nicola Zabaglia (1664-1750). In: Karl-Eugen Kurrer, Werner Lorenz, Volker Wetzk (Ruutgever): Proceedings of the Third International Congress on Construction History. Neunplus, Berlin 2009, ISBN 978-3-936033-31-1, S. 991–999 ( [PDF]). 
  • Giovanni Morello (Ruutgever): La basilica di San Pietro: fortuna e immagine. Gangemi, Rom 2012, ISBN 978-88-492-2430-6 (italienisch). 
  • Georg Satzinger: Die Baugeschichte von Neu-St.-Peter. In: Jutta Frings (Ruutgever): Barock im Vatikan. Kunst und Kultur im Rom der Päpste. Verlag der Kunsthalle, Bonn 2005, ISBN 3-86502-125-5, S. 45–87. 
  • Georg Satzinger, Sebastian Schütze (Ruutgever): St. Peter in Rom 1506-2006. Hirmer, München 2008, ISBN 978-3-7356-0001-1. 
  • Christof Thoenes: Neue Beobachtungen an Bramantes St.-Peter-Entwürfen. In: Münchner Jahrbuch der bildenden Kunst. Band 3, Nr. 45, 1994, S. 109–132. 

Nawiese[ännern | Bornkood ännern]

  1. Giannini: Basilika Sankt Peter. 2005, S. 43–44.
  2. Fischer: St. Peter in Rom. 2011, S. 6.
  3. Köhler: Kirchen in Rom. 2013, S. 33.
  4. Höcker: Rom. In: Reclams Städteführer. 2012, S. 188–189.
  5. Ulrich Nersinger: Symbol der altkirchlichen Pentarchie: Zur Bedeutung der fünf römischen Patriarchalbasiliken. In: Die Tagespost. Würzburg 19. Dezember 2006.
  6. Kirchen und Klöster. Garant, Renningen 2012, ISBN 978-3-86766-280-2, S. 100.