Patronym

Vun Wikipedia

En Patronym oder Vadernaam (greeksch πατρονυμικόν patronymikon, Plural: Patronymika) is en Naam, de seggen deit, wie de Vadder vun den Minschen mit düssen Naam heten deit. Echte Vadernaams sünd keen Tonaams, so as wi dat hüdigendags kennt. Tonaams blievt vun Generatschoon to Generatschoon, man Vadernaams verännert sik mit jede Generatschoon.

Vadernaams in verscheden Spraken[ännern | Bornkood ännern]

Plattdüütsch[ännern | Bornkood ännern]

Vun dat Late Middelöller af an weert Familiennaams bruukt. De Vadernaams konnen alleen bruukt weern, oder ok tohopen mit en Familiennaam. En Bispeel: Manno Peters Tammena. Dat is Manno Tammena, de Söhn vun Peter. In ole Urkunnen steiht he as Manno Peters. In Oostfreesland hett eerst Napoleon de Vadernaams afschafft. In dat Hartogdom Sleswig sünd Familiennaams 1771 inföhrt wurrn. Man in allerhand Gegenden sünd de Vadernaams bit in dat 19. Johrhunnert hen in Bruuk ween.[1]

In de plattdüütschen Kuntreien gifft dat allerhand Vörsülven un Anbacksels:[2]

  • De Vadernaam is in Noorddüütschland faken dor dat Anbacksel -sen („Söhn“) tostanne bröcht wurrn: Peter Jan-sen weer Peter, Jan sien Söhn.
  • Ok mit de Anbacksels to'n Lüttjermaken bi Smusenaams (Diminutiv-Suffixen) sünd Vadernaams maakt wurrn. So'n Anbacksels weern up Platt sünnerlich -ke oder -i(c)ke. Töl-ke (Lütt Tole) weer Tole sien Söhn un Ger-ke (Lütt Gerd) weer Gerd sien Söhn.
  • Ok mit en eenfach -s-Anbacksel sünd Vadernaams maakt wurrn: Bruns weer Brun sien Söhn, Martens weer Marten sien Söhn un so wieter.
  • Blangen -s un -sen kummt aver ok dat Woord Söhn as Anbacksel vör. En Bispeel is de Naam Heinsöhn.
  • Dat Enne -ing(h) weer en Form vun Vadernaam: Edd-ingh weer de Söhn vun Ede, Abb-ing weer de Söhn vun Abbe, Hedding weer de Söhn vun Hedde.
  • In de freeschen Kuntreien is an düt -ing faken noch en -a anslaten wurrn: Poppinga (Poppe sien Söhn), Ludinga (Lude sien Söhn). Mitunner sünd düsse Suffixen tosamensmolten: Fockena (vun Fockinga).

Annere germaansche Spraken[ännern | Bornkood ännern]

  • In de Nedderlannen sünd de Vadernaams maakt wurrn, as in Düütschland. As Suffix keem dor denn en -zoon achren an. Bispeel: Rembrandt Harmenszoon van Rijn weer Rembrandt van Rijn, de Sohn vun Harmen. In de Provinz Freesland un in Grunneng gifft dat ok de patronymschen Anbacksels -ma un -sma. Reemtsma is de Söhn vun Reemt.
  • Up Däänsch warrt an den Vadder sien Naam dat Anbacksel -sen anföögt. Fröher weer dat -son. Peder Frideriksen is Peder, de Söhn vun Frederik.
  • Up Norweegsch warrt de Vaddernaam ok mit dat Anbacksel -sen maakt.
  • Up Sweedsch is dat Anbacksel för Vadernaams -son. Bit in dat 19. Johrhunnert hefft de meisten Sweden so'n Vadernaam harrt. Hüdigendags sünd de Naams up -son avers keen Vadernaams mehr, man se sünd ümwannelt in Familiennaams (Sekundär Patronymikon).
  • Ok up Ieslannsch weert de Vadernaams mit -son tostanne bröcht. In Iesland sünd de Vadernaams (un ok de Muddernaams) de offiziellen Tonaams.

Belegen[ännern | Bornkood ännern]

  1. Patronymische Namensbildung im Herzogtum Schleswig
  2. Konrad Kunze: dtv-Atlas Namenkunde. dtv-Band 2490. dtv, 1998 (1. Upl), ISBN 3-423-03266-9, S. 78ff