Graafschop Hoya

De Graafschop Hoya weer en Land in dat Hillige Röömsche Riek vun Düütsche Natschoon. Dat höör to den Nedderrhiensch-westfäälschen Kreis vun dat Riek un leeg to’n groten Deel in’n Westen vun de Middelwerser.

Historie

Bit gegen 1200 weern de Eddelherrn vun Stumpenhusen de Grafen to Hoya. Jem ehr Borg harrn se bi Wietzen. Dat Huus vun de Grafen vun Hoya hett denn avers en Mann grünnt, de frömd weer in de Gegend. He warrt in dat Stift Bücken siene Krönk „De Frese“ nömmt. Düsse „Frese“ bröch de Göder vun de Stumpenhusens an sik un bo up en Insel in de Werser bi Hoya en Borg. Nu güng dat los un de Herrschop wurr utbreedt.

In dat Johr 1205 sünd de Schutzvagten vun dat Stift Bücken an de Siet schaven wurrn. Dat weern de Herrn vun Hodenbarg. 1215 is de Freegreevschop Nienborg toköfft wurrn. Dor füng denn en Striet mit dat Bisdom Minnen mit an, de Johrhunnerten lang duern scholl. Minnen weer bange vunwegen sien egen Territorium. Man de Greven to Hoya hefft ehr Land över Liebenau, Steyerbarg, Stoltenau, Uchte un Deepnau jummers mehr na Süden to utbreedt. 1338 hefft se de Greevschop Ooldbrooksen köfft, en beten later keem dor denn ok noch Neebrooksen to. En Tied lang höörn ok Thäänhusen, Wilshusen un sogor dat Klooster Loccen to Hoya to. As de Greevschop an’n Gröttsten weer, güng se vun Bremen in’n Noorden bit an dat Bisdom Minnen in’n Süden, vun de Graafschoppen Ollnborg un Deefholt in’n Westen bit an de Werser in’n Oosten. Meist de ganze Region an de Middelwerser höör dor mit to un dat Land weer 2250 km² groot- dat is üm un bi so groot, as hüdigendags dat Saarland is.

1345 hefft twee Bröders de Greevschop updeelt in de Bövergreevschop (Linie vun Nienborg) un de Neddergreevschop (Linie vun Hoya). Dat een de ut’neen holen konn, nömm sik de Herr vun de Bövergreevschop „Greve vun Hoya“ un de Herr vun de Neddergreevschop „Greve vun Hoya un Brooksen“. Man de Böver- un de Neddergreevschop sünd tohopen regeert wurrn un wat to besluten weer, wurr gemeensam beslaten. 1497 is de Linie vun Hoya utstorven un an Nienborg fullen.

An’n Anfang vun’n 16. Johrhunnert güng dat bargdal mit de Greevschop. Vunwegen ehr Militärünnernehmen harrn de Greven hoge Schullen. Bavenhen sünd ehre mächtigen Nabers jem to Lief gahn. Dat weern de Hertöge vun Bruunswiek-Lüünborg. In dat Johr 1512 hefft de Welfen de Greevschop innahmen un de Familie vun de Grafen möss na ehr Verwandschop in Oostfreesland utkniepen. 1519 dröffen se torüchkamen un ehre Graafschop wedder an sik nehmen. Man dor mössen se en Barg Geld betahlen un se mössen ok ehr Land vun de Nabers to Lehn nehmen.

Al 1523 wenn sik Graaf Jobst II. vun Hoya to Luther siene Lehr hen. 1525 schick he de Reformater Adrian Buxschott na Nienborg hen.

An’n 25. Februar 1582 storv de leste Graaf to Hoya, dat weer Otto VIII., up Slott Hoya, wat de Stammsitt vun sien Huus weer. De Graafschop is denn mank de Welfen updeelt wurrn. De weern denn ok, as se Kurförsten un Königen weern, jummers noch de Herrn vun de Graafschop Hoya. 1866 is de Graafschop tohopen mit dat Königriek Hannober an Preußen fullen. Dor is dat denn to’n Landkreis Graafschop Hoya wurrn. Vun 1946 af an höör de denn to Neddersassen.

Bi de Kreisreform 1977 is düsse Landkreis uplööst wurrn un Deel vun den Landkreis Deefholt wurrn. 1979 hett de Samtgemeende Hoya sik avers den Naam Samtgemeende Graafschop Hoya geven, vunwegen dat de ole Naam nich ganz verschütt geiht.

Greven vun Hoya

Herrschers un jem ehr Tied

Ole Linie 1202-1345
- 1202-1235 Heinrich I.
- 1235-1290 Heinrich II.
- 1290-1324 Otto II.
- 1324-1345 Gerhard III. un Johann II.

Linie vun Hoya 1345-1497
- 1345-1383 Gerhard III.
- 1383-1428 Otto III.
- 1428-1451 Otto V.
- 1451-1497 Otto VII.

Linie vun Nienborg 1345-1582
- 1345-1377 Johann II.
- 1377-1426 Erich I.
- 1426-1466 Johann V.
- 1466-1507 Jobst I.
- 1507-1545 Jobst II.
- 1545-1563 Albrecht II.
- 1563-1582 Otto VIII.

Greven up Bisdomstöhl

Bisdom Veern:
- 1251-1269 Gerhard vun Hoya
- 1407-1426 Heinrich vun Hoya

Bisdom Minnen
- 1253-1261 Wittekind vun Hoya
- 1397-1398 Gerhard vun Hoya
- 1436-1473 Albrecht vun Hoya

Arzbisdom Bremen
- 1442-1463 Gerhard vun Hoya

Bisdom Ossenbrügge
- 1410-1424 Otto vun Hoya
- 1437-1442 Erich vun Hoya
- 1450-1454 Albert vun Hoya
- 1553-1574 Johann vun Hoya

Bisdom Münster
- 1450-1457 Erich vun Hoya
- 1566-1575 Johann vun Hoya

Bisdom Patterbuorn
- 1394-1399 Johann I. vun Hoya (ok Johannes de Hoye; 1355-1424), Förstbischop vun Patterbuorn 1394-1399 un as Johann III. vun Hoya Förstbischop vun Hilmessen
- 1568-1574 Johann vun Hoya

Bisdom Hilmessen
- 1398-1424 as Förstbischop vun Hilmessen Johann III. vun Hoya, kiek bi Johann I. vun Hoya (1355-1424)

Annere wichtige Lüde ut dat Grafenhuus

Hadewig vun Hoya, 1363-165 Äbtissin in Bassen
Katharina vun Hoya, Äbtissin in Wienhusen 1412-1474
Mechthild vun Hoya, 1452-1467 Äbtissin in Wunstorp
Margarethe vun Hoya, 1541-1549 Äbtissin in Bassen
Anna vun Hoya, 1549-1584 Äbtissin in Bassen
Johann VII. vun Hoya, vun 1530 af an Statthöller vun Wyborg. Verheiraat mit Margareta Wasa, de Suster vun Gustav Wasa.

Graafschop Hoya

To de Graafschop höörn an düsse Slötter, Borgen un Kloosters. De Slötter un Borgen weern ok Sitt vun en Amt.

Slötter un Borgen

Kloosters

Literatur

Gernot Erler: Das spätmittelalterliche Territorium Grafschaft Hoya (1202–1582). Universität (Philosopphsche Fakultät), Chöttingen 1972 (Dissertatschoon).
Heinrich Gade: Historisch-geographisch-statistische Beschreibung der Grafschaften Hoya und Diepholz. 2 Bänn. Schaper, Hannober 1901 (Nahdruck. Leseberg, Nienborg 1980–1981, ISBN 3-920244-08-7 (Bd. 1), ISBN 3-920244-09-5 (Bd. 2)).
Klaus Giesen: Die Münzen der Grafen von Hoya. Geld- und Münzgeschichte, Münzfunde, Geprägekatalog. Numismatischer Verlag Künker, Ossenbrugge 2004, ISBN 3-9801644-6-2.
Wilhelm von Hodenberg (Rutg.): Hoyer Urkundenbuch. 8 Bände u. Registerband. Jaenecke, Hannober 1848–1856.
Bernd Ulrich Hucker: Die Grafen von Hoya. ihre Geschichte in Lebensbildern (= Schriften des Instituts für Geschichte und Historische Landesforschung, Vechta 2). Verlag für Regionalgeschichte, Builefeld 1993, ISBN 3-927085-84-7.
Museum Nienburg (Rutg.): Die Grafschaften Bruchhausen, Diepholz, Hoya und Wölpe. Ein Streifzug durch die Geschichte (= Schriften des Museums Nienburg, Weser 18). Museumsverein für die Grafschaften Hoya, Diepholz und Wölpe, Nienborg 2000, ISBN 3-9802844-7-6.
Dieter Rieme]: Grafen und Herren im Erzstift Bremen im Spiegel der Geschichte Lehes. Mauke, Hamborg 1995, ISBN 3-923725-89-2, S. 131–137 (togliek: Oldenborg, Univ., Diss.).