Zum Inhalt springen

Claude Debussy

Vun Wikipedia
Claude Debussy, etwa 1908
(Foto vun Nadar)

Achille-Claude Debussy (* 22. August 1862 in Saint-Germain-en-Laye; † 25. März 1918 in Paris) weer en franzöösch Komponist.

Kinnertiet un Jöögd

[ännern | Bornkood ännern]

Debussy weer de Söhn vun de Porzlaanhöker Manuel-Achille Debussy un sien Fru Victorine. En paar Johren na sien Geboort trock de Familie na Paris, woneem de Vader as Bookholler arbeid. Debussy gung nienich op de School, he hett Reken un Schrieven vun sien Moder lehrt. Sien Pate Achille Arosa hett em to’n ersten Klaveerünnericht bröcht, un 1872 worr he an’t Konservatorium vun Paris opnahmen.

Toeerst weer he in de Klaveerklass vun Antoine François Marmontel. De weer bannig ooltmoodsch un nich goot op sien opsternaatschen Schöler Debussy to spreken. De kreeg twoors en poor Priesen för sien Klaveerspiel, man tofreden weren siene Lehrers nich, un 1879 besloot he, Kompositschoon to studeern, ünner annern bi Ernest Guiraud. 1884 kreeg he den Prix de Rome för siene Kantate L’Enfant prodigue (De verloren Söhn). Nu dröff he veer Johr in de Villa Medici in Rom studeern. Man dat hett em dor nich toseggt, un vun den Kompositschoonen, de he dor schreev, is blots de Kantate La damoiselle élue (De segente Jumfer) goot opnahmen worrn.

De ne’e Musikstil

[ännern | Bornkood ännern]

Al 1887 keem he na Paris torüch. Dor leev he denn mit siene Leefste Gabrielle Dupont as „Bohemien“. He hett keen fast Inkamen, schreev lütte Kompositschoonen und arbeid as Musikkritiker för de Tietschrift „La Revue blanche“. Siene Oper Rodrigue et Chimène (1890-92) is nich fardig worrn, man he schreev ok de Suite bergamasque för Klaveer (1890), vun de de drütte Satz Clair de lune (Maandschien) bannig beröhmt is.

1888-90 reis he na Bayreuth to de Festspelen und funn de Musik vun Richard Wagner grootoortig, man later is he dor wedder vun afrückt. 1889 hett he op de Weltutstellen in Paris de Gamelan-Musik ut Java kennenlehrt. Dat hett sien egen Musikstil beinfloot, so as de franzöösche un russ’sche Musik, sünnerlich vun Gabriel Fauré und Modest Mussorgski. 1894 schreev he Prélude à l’après-midi d’un faune (Vörspeel to’n Namiddag vun en Faun). De Inspiratschoon för düt Orchesterstück keem vun en Riemel vun Stéphane Mallarmé. Aver Debussy hett de nich mit Musik navertellt, he hett uns enen Indruck vun düssen sünnigen Sommernamiddag geven, en „Impression“. Op de sülvige Oort hebbt de Malers as Claude Monet, Auguste Renoir un Camille Pissarro dat in ehr Biller makt. Se worrn „Impressionisten“ nöömt, un nu worr dat Woort Impressionismus ok brukt för de Musik vun Debussy un annere Komponisten as Paul Dukas, Charles Koechlin, Albert Roussel un Maurice Ravel.

Dütlich warrt dat ok in den dree Nocturnes (1899). Dat is en Swelgen in Klangfarven, un de klassische Harmonik is oplöst. Ok in sien Klaveerkompositschoonen sett Debussy Pentatonik un Ganztonleddern in, to’n Bispeel in Estampes (1903) un Images – Livre I (1904). Aver sien wichtigst Wark ut disse Tiet is de Oper Pelléas et Mélisande (1901) na en symbolistisch Schauspeel vun Maurice Maeterlinck. Dat speelt in dat snaaksche un düüstere Riek Allemonde vun den olen König Arkel. Sien Enkel Golaud bemött in’n Woold Mélisande, nimmt se mit op dat Slott und heiraadt se. Man se un Golaud sien Broder Pelléas verleevt sik, un ieversüken stickt Golaud em doot. An’t Enn starvt ok Mélisande. Debussy hett allens in sien ne’en Stil, ahn Arien oder grote Melodien, in Musik sett. In de Generalproov is dat bi dat Publikum leeg ankamen, man later worr de Oper en groten Spood, un vun nu an kunn Debussy vun dat Komponeern leven.

Spood un late Johren

[ännern | Bornkood ännern]

1899, na de Trennen vun Gabrielle Dupont, harr Debussy de Neihersch Rosalie Texier heiraadt. Aver 1901 lehr he Emma Bardac kennen, de mit en Bankier verheiradt weer. As Debussy sien Fru Wind vun de Liaison kreeg, versöök se, sik ümtobringen. Dat geev en groten Schandal, un vele Frünn wennen sik vun Debussy af. De leet sik 1905 vun Rosalie scheden und heiraad 1908 Emma. Jüm ehr Dochter Claude-Emma (Chouchou) worr al 1905 boren, för ehr schreev Debussy de Klaveersuite Children’s Corner (1908).

In disse Johren komponeer Debussy noch annere Meesterwarken. La mer (De See) (1905) för Orchester wiest uns dat Speel vun Wind un Waggen. De Suite Iberia (1908) is en musikaalsch Reis na Spanien, as so veele franzöösche Komponisten dat makt hebbt. Later hett he de Suite denn inboot in dat Orchesterwark Images (1912), nich to verwesseln mit de Klaveerstücken Images (twee Böker, 1904 un 1907). För Klaveer schreev he ok twee Böker Préludes (1910 un 1912). Debussy weer befründt mit Igor Strawinsky, un in sien laten Kompositschoonen wannelt sik sien Stil ünner den Infloot vun Strawinskys Klassizismus. In de Schauspeelmusik Le martyre de Saint-Sébastien (Dat Martyrium vun den Hilligen Sebastian) (1911), in dat Ballett Jeux (Spelen) (1912) un in sien late Kamermusik is dat to sehn. Na de Cellosonate (1915) un de Sonate för Fleut, Viola un Harp (1915) worr de Vigeliensonate (1917) dat letzte Wark, wat he to Enn bröcht hett.

1909 hebbt se rutfunnen, dat Debussy Darmkrebs har. In’n Dezember 1915 leet he en Operatschoon maken, man achterna weer dat allens noch leger. He funn keen Kraft to’n Komponeern mehr, siene Oper La chute de la maison Usher (De Ünnergang vun’t Hus Usher) na Edgar Allan Poe worr nich fardig. An’ 25. März 1918 is he dootbleven. Sien Graff is op den Cimetière de Passy in Paris.

  • Rodrigue et Chimène (1890-92), Oper na en Text vun Catulle Mendès, nich fardig maakt
  • Pelléas et Mélisande (1893-1902), Oper na en Schauspeel vun Maurice Maeterlinck
  • La chute de la Maison Usher (De Ünnergang vun’t Hus Usher) (1908-16), Oper na en Text vun Edgar Allan Poe, nich fardig maakt
  • Khamma (1911-12), orchestreert vun Charles Koechlin
  • Jeux (Spelen) (1912)
  • La boîte à joujoux (De Speeltüügschachtel). Ballett för Kinner (1913), orchestreert vun André Caplet

Schauspeelmusik

[ännern | Bornkood ännern]
  • Le roi Lear (König Lear). Musik to't Schauspeel vun William Shakespeare (1897-99), nich fardig maakt, blots Fanfare un Sommeil de Lear
  • Le martyre de Saint-Sébastien (Dat Martyrium vun den Hilligen Sebastian). Musik to't Schauspeel vun Gabriele d'Annunzio (1911)

Orchesterwarken

[ännern | Bornkood ännern]
  • Première suite d'orchestre (1882–84) (Fête – Ballet – Rêve (orchestreert vun Philippe Manoury) – Cortège et Bacchanale)
  • Printemps (Fröhjohr) (1886-87)
  • Petite suite (1888-89), orchestreert vun Henri Büsser
  • Fantaisie pour piano et orchestre (1889-90)
  • Prélude à l’après-midi d’un faune (Vörspeel to’n Namiddag vun en Faun) (1892-94)
  • Les nocturnes (1893-99) (Nuages – Fêtes – Sirènes)
  • Deux danses (1904) för Harp un Striekorchester
  • La mer (De See) (1903-05) (De l'aube à midi sur la mer – Jeux de vagues – Dialogue du vent et de la mer)
  • Marche écossaise (1908)
  • Première rhapsodie pour clarinette et orchestre (1909-10), orchestreert vun Roger-Ducasse
  • Rhapsodie pour saxophone et orchestre (1903-1911), orchestreert vun Roger-Ducasse
  • La plus que lente (1911)
  • Images (1906-12) (I. Gigues - II. Ibéria (1. Par les rues et par les chemins - 2. Les parfums de la nuit - 3. Le matin d'un jour de fête) - III. Rondes de printemps)
  • Berceuse héroïque (1915)

Chorwarken un Kantaten

[ännern | Bornkood ännern]
  • Invocation (Anropen) för Mannslüüdchor un Orchester (Lamartine) (1883)
  • L’Enfant prodigue (De verloren Söhn). Kantate för Sopran, Tenor, Bariton un Orchester (Guinand) (1884)
  • La damoiselle élue (De segente Jumfer). Kantate för Sopran, Mezzosopran, Chor un Orchester (Rossetti) (1887-88)
  • Trois chansons de Charles d'Orléans för Chor a capella (1898-1908)
  • Klaveertrio G-Dur (1880)
  • Nocturne et scherzo för Violoncello un Klaveer (1882)
  • Striekquartett g-moll (1892)
  • Rhapsodie för Saxophon un Klaveer (1903-05)
  • Première rhapsodie för Klarinette un Klaveer (1909-10)
  • Petite pièce för Klarinette un Klaveer (1910)
  • Syrinx för Fleut (1913)
  • Sonate för Violoncello un Klaveer (1915)
  • Sonate för Fleut, Viola un Harp (1915)
  • Sonate för Vigelien un Klaveer (1916-17)

Klaveerwarken

[ännern | Bornkood ännern]

För twee Hannen

[ännern | Bornkood ännern]
  • Danse bohémienne (1880)
  • Deux arabesques (1882)
  • Rêverie (1890)
  • Ballade (1890)
  • Danse (Tarentelle styrienne) (1890)
  • Valse romantique (1890)
  • Suite bergamasque (1890) (Prélude – Menuet – Clair de lune – Passepied)
  • Mazurka (1891)
  • Pour le piano (1901–02) (Prélude – Sarabande – Toccata)
  • Estampes (1896-1903) (Pagodes – La soirée dans Grenade – Jardins sous la pluie)
  • D'un cahier d'esquisses (1903)
  • Masques (1904)
  • L'Isle joyeuse (1904)
  • Images - Livre I (1905) (Reflets dans l'eau – Hommage à Rameau – Mouvement)
  • Images - Livre II (1907) (Cloches à travers les feuilles – Et la lune descend sur le temple qui fut – Poissons d'or)
  • Children's corner (1906-08) (Doctor gradus ad parnassum – Jimbo's lullaby – Serenade for the doll – The snow is dancing – The little shepherd – Golliwogg's Cakewalk)
  • Hommage à Haydn (1909)
  • Le petit nègre (1909)
  • La plus que lente (1910)
  • Préludes – Livre I (1909–10) (Danseuses de Delphes – Voiles – Le Vent dans la plaine – Les Sons et les parfums tournent dans l'air du soir – Les Collines d'Anacapri – Des pas sur la neige – Ce qu'a vu le vent d'ouest – La Fille aux cheveux de lin – La Sérénade interrompue – La Cathédrale engloutie – La Danse de Puck – Minstrels)
  • Préludes – Livre II (1910–12) (Brouillards - Feuilles mortes - La Puerta del vino - Les Fées sont d'exquises danseuses - Bruyères - General Lavine: Eccentric - Ondine - La Terrasse des audiences du clair de lune - Canope - Hommage à Samuel Pickwick - Les Tierces alternées - Feux d'artifice)
  • Berceuse héroïque (1914)
  • Études - Livre I (1915) (Pour les cinq doigts - Pour les tierces - Pour les quartes - Pour les sixtes - Pour les octaves - Pour les huit doigts)
  • Études - Livre II (1915) (Pour les degrés chromatiques - Pour les agréments - Pour les notes répétées - Pour les sonorités opposées - Pour les arpèges composés - Pour les accords)

För veer Hannen

[ännern | Bornkood ännern]
  • Symphonie h-moll (1880), blots een Satz
  • Petite suite (1888-89) (En bateau - Cortège - Menuet - Ballet)
  • Marche écossaise sur un thème populaire (1891)
  • Six Épigraphes antiques (1914–15) (Pour invoquer Pan, dieu du vent d'été - Pour un tombeau sans nom - Pour que la nuit soit propice - Pour la danseuse aux crotales - Pour l'Égyptienne - Pour remercier la pluie au matin)

För twee Klaveren

[ännern | Bornkood ännern]
  • Lindaraja (1901)
  • En blanc et noir (1915) (Avec emportement - Lent, sombre - Scherzando)
  • Nuit d'étoiles (Banville) (1876)
  • Beau soir (Bourget) (1878)
  • Fleur des blés (Girod) (1878)
  • La belle au bois dormant (Hyspa) (1880/83)
  • Mandoline (Verlaine) (1880/83)
  • Paysage sentimental (Bourget) (1880/83)
  • Voici que le printemps (Bourget) (1880/83)
  • Zéphyr (Banville) (1881)
  • Rondeau (Musset) (1882)
  • Quatre mélodies pour Mme Vasnier (1882/84) (Apparition (Mallarmé) - Clair de lune (Verlaine) - Pantomime (Verlaine) - Pierrot (Banville))
  • Musique (Bourget) (1883)
  • Cinq poèmes de Baudelaire (1887/89) (Le balcon - Harmonie du soir - Le jet d'eau - Recueillement - La mort des amants)
  • Ariettes oubliées (Verlaine) (1888) (C'est l'extase - Il pleure dans mon cœur - L'ombre des arbres - Chevaux de bois - Green - Spleen)
  • Dans le jardin (Gravolet) (1891)
  • Les Angélus (Le Roy) (1891)
  • Deux romances (Bourget) (1891) (Romance - Les cloches)
  • Trois mélodies (Verlaine) (1891) (La mer est plus belle - Le son du cor s'afflige - L'échelonnement des haies)
  • Fêtes galantes I (Verlaine) (1892) (En sourdine - Fantoches - Clair de lune)
  • Proses lyriques (Debussy) (1892/93) (De rêve - De grève - De fleurs - De soir)
  • Trois chansons de Bilitis (Pierre Louÿs|Louÿs) (1897) (La flûte de Pan - La chevelure - Le tombeau des Naïades)
  • Fêtes galantes II (Verlaine) (1904) (Les ingénus - Le faune - Colloque sentimental)
  • Trois chansons de France (1904) (Rondel: Le temps a laissé son manteau (Charles d'Orléans) - La Grotte (Tristan L'Hermite) - Rondel: Pour ce que plaisance est morte (Charles d'Orléans))
  • Le promenoir des deux amants (Tristan L'Hermite) (1904/10) (La Grotte (Nr.2 aus Trois chansons de France - Crois mon conseil, chère Climène - Je tremble en voyant ton visage)
  • Trois ballades de François Villon (1911) (Ballade de Villon à s'amye - Ballade que Villon feit à la requeste de sa mère pour prier Nostre Dame - Ballade des femmes de Paris)
  • Trois poèmes de Stéphane Mallarmé (1913) (Soupir - Placet futile - Éventail)
  • Noël des enfants qui n'ont plus de maison (Debussy) (1915)
Claude Debussy. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.
Op Wikiquote gifft dat Zitaten to, över oder vun „Claude Debussy“ (hoochdüütsch).