Wikipedia:Kategorien

Disse Siet schall dat Setten vun Kategorien in de Praxis verkloren, de technische Funkschoonswies schall op Hülp:Kategorien dorstellt warrn.

Kategorien sünd en Instrument, dat helpt, de velen Artikels in de Wikipedia na Themen to sorteren. Dorför sünd Regeln nootwennig, na welke Kriterien Kategorien anleggt warrn dröfft un welke Artikels in so’ne Kategorie insorteert warrn schöölt.

Jede Kategorie schall wedder in ene Kategorie insorteert warrn, so dat amenn all unse Artikels in Ünnerkategorien vun de Kategorie:Hööftkategorie staht. Dat Kategoriensystem schall en grote Hierarchie vun de Themen warrn, de in de Wikipedia behannelt warrt.

Keen gode Idee is dat Opmaken vun Kombi-Kategorien, in de twee Aspekte kombineert warrt, to’n Bispeel de Aspekt „is en Oort“ un de Aspekt „liggt in Däänmark“ in ene „Kategorie:Oort in Däänmark“. Dor is dat denn beter, wenn dor twee Kategorien vun maakt warrt: „Kategorie:Oort“ un „Kategorie:Däänmark“. Wi hebbt al mit den CatScan de Mööglichkeit, de Kategorien to kombineren, wenn dat bruukt warrt (Bispeel Oort in Däänmark: [1]).

Kategorien sammelt Artikels, de vun de lieke Soort sünd. To’n Bispeel maakt dat Sinn, dat all de Artikels to Steerns in ene Kategorie staht. Kategorien sünd nich dorför dor, allens to sammeln, wat mit een Thema to doon hett. Dat maakt nich veel Sinn, ene „Kategorie:Junge Lüüd“ optomaken, un dor denn allens rintostellen, wat mit junge Lüüd to doon hett. Wenn dor amenn Disko, Tamagotchi, Bewerbung, Fu un Fara, Pubertät un Tokio Hotel bienanner staht, denn warrt dat blots kruus Tüüch un helpt nüms.

Hier en lütte List vun tyypsche Soorten vun Artikels un op welke Wies se sorteert warrn schöölt:

Personen

Personen warrt na ehr Geslecht insorteert, so dat dat mööglich is, to’n Bispeel ene List vun Froonslüüd, de Physikerinnen weren, optostellen. Ok de Beropen sünd vun Intress (Kategorie:Schriever to’n Bispeel).

Geograafsche Objekten

Geograafsche Objekten schöölt in ene Kategorie insorteert warrn, de ehren Typ nöömt un denn noch in ene, de ehr geograafsche Laag angifft. Na wat de geograafsche Laag angeven warrt, kann vun’n Typ vun dat Objekt afhangen, een Oort warrt op’t best na den Staat insorteert, bi en Graven op’n Bodden vun’n Ozean maakt Staat nich veel Sinn un de Kategorie schall man beter ene wesen, de na den Ozean sorteert (Kategorie:Atlantik to’n Bispeel).

Spraken

För Spraken gifft dat de Kategorien Standardspraak, Nichstandardspraak, Spraakvarietät, Spraakgrupp un Plaanspraak. Bi Plaanspraak kummt rin, wat Lüüd an Spraken künstlich schapen hebbt (wenn se dorbi dat Teel hatt hebbt, en Kommunikatschoonsmedium to schapen, kene fiktionalen Spraken). Bi Standardspraak kaamt Spraken rin, de en fasten Standard hebbt, bi de also Regeln bestaht, wat richtig un wat verkehrt is. Bi Nichstandardspraak kummt rin, wat en egen Spraak is, aver keen Standard hett. Bi Spraakvarietät kummt rin, wat nich as egen Spraak gellen kann (Dialekten). Bi Spraakgrupp kummt allens rin, wat mehr as een Spraak ümfaat.

Bi Standardspraken schall dat jümmer twee Artikels geven. Een to de Standardspraak un een, de de Spraak as Nichstandardspraak beschrifft, so as se vun de eenfachen Lüüd bruukt warrt.

Kategorien na Spraak

Kategorien na Spraak (kiek bi Kategorie:Artikels na Spraak) schöölt bi Artikels sett warrn, de ene Spraak oder welk Spraken hebbt un bi de dat wichtig is, wat för en Spraak dat is. Groth sien Quickborn is Plattdüütsch schreven. En Stück Literatur is en Stück Kultur vun de Spraak. Ahn den Kontext vun de Spraak is en Stück Literatur sworer to verstahn. Dorüm schöölt Groth un Quickborn all beid in de Kategorie:Plattdüütsch stahn. Groth as Schriever un de Quickborn as plattdüütsch Book sünd fast mit de Spraak Plattdüütsch verbunnen un nich vun ehr to lösen. Dat gellt för all Lüüd, de jemehr Levenswark in en bestimmte Spraak oder welk Spraken schapen hebbt. Un dat gellt för all Warken, de in en bestimmte Spraak schapen sünd (oder to’n groten Deel in en bestimmte Spraak). Ok dorto höört Saken, de fast in en bestimmte Spraakkultur inbunnen sünd, Deel vun ene Spraakkultur sünd (spraakspezifische Vör- un Familiennaams, Spraak-/Literaturpriesen, Spraakverenen, -sellschoppen, -akademien, Verlääg, Theaters un Böhnen, Wöör, de en besünners Status in ehr Spraak/Spraakkultur hebbt un Schibboleths [hyggelig, Moin, Aloha, Strč prst skrz krk], Spraakvarianten/Dialekte).

Bispelen sünd: Schrievers, Schauspelers (tominnst bi’n Toonfilm), Singers, Böker, Leder, Films un Feernseh-/Radio-Sendungen, Bläder.

Nich in disse Kategorien höört Saken, de en bestimmte Spraak hebbt, bi de de Spraak aver nich elementar is. To’n Bispeel bi Software, de in vele verschedene Spraken översett is, schöölt disse Spraken nich all as Kategorie sett warrn. Staten, Länner oder Öörd schöölt nich in de Kategorie, ok wenn in disse Rebeden en bestimmte Spraak snackt warrt.