Venstre (Norwegen)
_Logo.svg){kind=logo}
Venstre (afkört: V) is en sozialliberaal politische Partei in Norwegen. Vörsittersche is de vundaag Trine Skei Grande.
Naam
[ännern | Bornkood ännern]Da Naam Venstre bedüüdt „links“, dorbi sütt sik de Partei sülvst mehr as en Zentrumspartei. Man in Norwegen gifft dat ok Centerpartiet, de as Zentrumspartei Deel vun de linke Koalitschoon is. Venstre höört to de „nich-sozialitisch“ Oppositschoon. Da föhrt dorto, dat de Zentrumspartei mehr links is, as de Linkspartei. As de Naam Linke 1884 utsocht worrn is, weer dormit nich meent, dat de Partei den linken Flögel anhöört in’n Sinn vun Sozialismus, as dat vundaag faken meent is. Veelmehr weer dormit liberal meent oder sogor radikal in’n Vergliek mit de Konservativen un harr sien Sinn in de Positschoon vun de Seet in’t Parlament.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]De Linkspartei is 1884 grünnt worrn in’n Tosamenhang mit de Striet över dat Inföhren vun’n Parlamentarismus in Norwegen. Se weer de Partei, der dorvör wesen is. As de Fraag verkloort weern, is de Vörsitter vun Venstre, Johan Sverdrup, de eerste norwegsche Premierminister vun Norwegen worrn. Later hett sik de Partei dorvör insett, dat Wahlrecht uttowieten. Dat harr 1898 Spood. Wieter weer Venstre en föhrend Kraft, de sik dorvör stark maakt hett, de Union mit Sweden optolösenm, wat 1905 denn maakt worrn is. Dat allgemeen Wahlrecht för Froonslüüd hett de Partei 1913 schapt.
In de eersten Johrteihnten na 1884 weer Venstre Deel vun mehrere Regeeren. dorbi hebbt se tohopen söss verscheeden Premierminsters stellt, man de weern all vör 1935 an’t Regeer. Venstre hett jümmer mehr Stimmen verloren, as Arbeiderpartiet jümmer starker worrn is. 1915 weer de letzte Wahl, bi de Venstre de starkste Partei worrn is. Mit de Grünnen vun Bondepartiet 1920, wat vundaag Senterpartiet is, un de Kristelig Folkeparti 1933, de sik beide vun Venstre afsplitt hebbt, is de Partei noch mol ’n beten wat swacker worrn.
1972 hett sik ok noch Det liberale Folkeparti ut Venstre afsplitt, de heebt sik aver 1988 wedder tohopenslaten. Na den Tweeten Weltkrieg weer Venstre an veer Koalitschonen bedeeligt. De letzte mol weer 2001 bit 2005, as Venstre as lüttste Partei vun en Mitt-Rechts-Minnerheitskoalitschoon tohopen mit de konservative Høyre un de Christdemokraten.
Vörsitters
[ännern | Bornkood ännern]- 1884 Johan Sverdrup
- 1884–1889 Ole Anton Qvam
- 1889–1893 Johannes Steen
- 1893–1894 Viggo Ullmann
- 1894–1896 Ole Anton Qvam
- 1898–1900 Viggo Ullmann
- 1900–1903 Lars Holst
- 1903–1909 Carl Berner
- 1909–1927 Gunnar Knudsen
- 1927–1940 Johan Ludwig Mowinckel
- 1945–1952 Jacob S. Worm-Müller
- 1952–1964 Bent Røiseland
- 1964–1970 Gunnar Garbo
- 1970–1972 Helge Seip
- 1972–1974 Helge Rognlien
- 1974–1976 Eva Kolstad
- 1976–1982 Hans Hammond Rosbach
- 1982–1986 Odd Einar Dørum
- 1986–1990 Arne Fjørtoft
- 1990–1992 Håvard Alstadheim
- 1992–1996 Odd Einar Dørum
- 1996–2010 Lars Sponheim
- 2010-vundaag Trine Skei Grande