Vekter (Biologie)

As Vekter (lat. vector „een, de driggt, tücht oder transporteert“) warrt in de Biologie en Deer betekent, dat Krankmakers överdrägen deit. In de Medizin is dat allgemener de Överdräger vun en Infekschoonskrankheit.

De Vekter transporteert en Krankmaker vun den Hööft- oder Reservoirweert op en annern Organismus ahn dorbi sülvst krank to warrn. Dat warrt as indirekten, horizontalen Infekschoonsweg betekent. In de Gentechnik hett de Begreep en annere Bedüden. In’n Tosamenhang mit Infekschonen warrt generell twee Oorden vun’t Överdrägen vun Krankheiten ünnerscheedt:

Bioloogsch Överdrägen

Hierbi warrt en Krankmaker vun en sünnern Vekter – dat künnt t. B. bloodsugen Insekten wesen – bi’t Opnehmen vun Nehrmiddel (t. B. dat Blood) vun den infizeerten Hööftweert opnahmen un överleeft binnen den Vekterorganismus in’n aktiven Tostand. Dorbi kann sik de Krankmaker ünner Ümstännen ok noch vermehren un/oder verännern un infizeert, wenn de Vekter dat nächste mol wedder Nohren to sik nimmt, dat nächste noch nich infizeerte Opper. In’n Grundsatz gellt för dissen Weg för’t Överdrägen, dat de Vekter blots sien sünnern Krankmaker överdrägen kann. De Vekter warrt dorbi as Twüschenweert betekent.

Mechaansch Överdrägen

Bi de annere Oort hett de Vekter blots vun buten Kontakt mit een oder mehrere Krankmakers un överdriggt disse(n) över Kontaktinfekschoon (oder ok Smerinfekschoon) op en anneern Organismus. De Vekter deent in dissen Fall as Transportweert. Bispelen dorför sünd ünner annern de Huusfleeg, de Brummer un de Kackerlaak. Över dissen Weg kann de Weert all mögliche Krankmakers överdrägen. De Transport vun den Krankmaker över längere Tiet is dorbi aver blots bi Krankmakers möglich, de nich ketelhorig op Luft reageert.