Utspraak na de Schrievwies
Utspraak na de Schrievwies (engelsch spelling pronunciation) is ene Utspraak, de nipp un nau de Schrievwies folgt, ofschoonst de egentlich richtige Utspraak ene annere is.
To’n Bispeel hebbt de Lüüd in Plön den Naam vun jemehr Stadt fröher [plœːn] utspraken. Eerst mit de hoochdüütsche Schrievwies keem de Utspraak [pløːn] op.
De hüdige Utspraak vun dat Hoochdüütsche is in dat 19. Johrhunnert opkamen. Vördem hebbt de Lüüd de Standardspraak blots schreven un de Utspraak weer de vun’n Dialekt vun de Lüüd. In’t 19. Johrhunnert bruken se aver eerstmals ene eenheitliche Utspraak för de Utspraak op de groten Theaterböhnen (Bühnendeutsch). Dor sünd se in wiede Delen na de Schrievwies gahn, wat de richtige Utspraak wesen schall (Vörbild weer dat noorddüütsche Hoochdüütsch, de Noorddüütschen müssen Hoochdüütsch meist as Frömdspraak lehren un hebbt dat denn na de Schrievwies utspraken).
Ok bi Frömdwöör is de Utspraak na de Schrievwies vun Bedüden. Dat gellt in beid Richtungen, bi vele Frömdwöör warrt mit de Tiet de Schrievwies anpasst, dat de Utspraak na de Schrievwies nich so faken vörkummt, bi annere Frömdwöör sett sik de Utspraak na de Schrievwies dör (to’n Bispeel bi dat Woort grubbern dat vun dat Engelsche grub kummt un dor [ɡɹʌb] utspraken warrt).