Süük

Wenn ene ansticken Krankheit mit eenmaal gau uptrett, denn snackt man vun ene Süük. Je nadem, wo gau un wo wiet sik de Krankheit utbreet, kann ene Süük in verschedene Formen uptreden.

Bi de Endemie is de Krankheit up en bestimmt Rebeet beschränkt, is dar aver fakener oder stännig vörhannen (to'n Bispill Malaria in warmere Länner). Bi de Epidemie is dat Rebeet ok begrenzt un de Krankheit klingt na'n Tietlang wedder af. Bi de Pandemie breet sik de Infekschoonskrankheit ene bestimmte Tietlang ut un dehnt sik över en afgrenzt Rebeet henut.

Wo kummt dat to ene Süük? Eensdeels hangt dat vun de Krankheitskiemen af, wo stark se sünd un wo gau se sik vermehrt. Besunners gefährlich sünd se, wenn se to enen ne'en Typ höört un to ene ne'e Afaart vun ene Süük föhrt. Annerndeels kaamt Süken ok tostannen, wenn dat Klima sik ännert oder de hygeenschen Tostännen sik verslechtert. Dat kann to'n Bispill passeern, wenn bi Naturkatastrophen (Eerdbeven un Överswemmen) de hygeenschen un sanitären Inrichten un Anlagen in minschliche Siedeln up enen Slag utfallt un sik toglieks de Krankheiten dör Trümmer, Lieken un Unraat gau utbreden un vermehren doot.

För dat Angahn gegen Süken sünd de Sükengesetten upstellt wurrn. Dar steiht allens in, wat nödig is, dat Süken verhinnert warrt un wat to doon is, wenn liekers ene Süük utbraken is. De wichtigsten Verorden sünd de över dat Empen, över dat Anmellen vun ansticken Krankheiten, över dat Isoleren vun Kranke, dat Desinfizeren vun Wahnsteden, dat Sluten vun Scholen un Badeanstalten, över Quarantään un Utlandsverkehr.

Süük as Synonym for Krankheit

In de wecken plattdüütschen Dialekte bedutt Süke oder Süük ok eenfach Krankheit. Vundeswegen warrt in de doren Gegenden ok vun'n Sükenhuus snackt.