Slott Ellwangen

Dat Slott Ellwangen (düütsch: Schloss ob Ellwangen) deen af 1460 den Fürstpröpsten vun de Fürstpropstei Ellwangen as Wahn- un Herrschapssiitt as ok van 1802/1803 bit 1842 as kurfürstliche bzw. königliche Residenz. Oorsprünglich wurr dat um etwa 1200 as Wehrborg vun dat to de Tiet all rieksunmiddebar Kloster Ellwangen upricht.

De wietlüftig Anlaag steiht up en etwa 505 m hooch Hügel böverhalv vun de Binnenstadt vun dat oostwürrtembergisch Ellwangen midden vun Streeaftwiesen. Tosommen mit den Schönenbergkark billt dat Slott en wiethen sichtbar Wahrteeken vun Ellwangen.

Historie

De Slottanlaag geiht up en middelöllerlich Borg torüch, de um dat Johr 1200 vun Abt Kuno I. (1188–1221) baut wurr. To’n eersten Mal wurr dat „castrum Ellwangen“ 1266 in en Oorkunn upführt. Af 1460 deen de Bau as Residenz un Wahnsitt, präägt dör de weltliche Hoffhollen vun de to Rieksfürsten upsteegen Pröpste. Fürstpropst Johann Christoph von Westerstetten leet van 1603 bis 1608 de Anlaag as Renaissance-Slott umgestalten. Ut disse Tiet stammen de Arkadenbinnenhoff un de veer Ecktoorns.

1720 keem dat to en verheerend Brand. Fürstpropst Franz Ludwig von der Pfalz (1664–1732), Arzbischop un Kurfürst vun Trier (ab 1729 vun Mainz), Bischop vun Breslau un Worms as ok Hoochmeester vun den Düütschen Orden, het de Düütschordenbaumeester Franz Keller un Franz Josef Roth den Updrag geven, dat Slott in’n vun den Barock wedder uptobauen. Dorbi entstunn, dat in dat Johr 1726 fardig stellt Trappenhuus mit en düppellööpig Trapp, dat eenheitlich Mansarddaak vun de Hööftgebäude as ok de prunkvull Thronsaal.

Af de Johren 1802/1803 hett Kurfürst Friedrich in’n Toog vun de Säkularisatschoon dat repräsentative Gebäude to sien Residenz maakt. De to’n König vun Württemberg upsteegen Friedrich I. leet sück en Thronsaal inrichten un tüschen de Johren 1803 un 1806 hett sogor de Regeeren vun Neewürttemberg in dat Slott hör Sitzungen afhollen. 1815 un 1816 wurrn wiedere Umbauten vörnommen. De verbannt westfäälsch König Jérôme Bonaparte, Bröer vun Napoleon, un sien Fru Katharina, de württembergisch Königsdochter, hemm sück eenige Rüüm in dat Slott as Wahnsitt inrichten laaten un de Fenster un Galerien verglasen. 1997 wurr dat Geveert in den Slott-Binnenhoff restaureert. De Kalkputz mit Stroharmierung up dat Gebälk wurr dör Silikatputz ersett, wobi de orsprüngliche Farvgeeven vun de Fassade um 1700 weer herstellt wurr. Bi de Renoveerensarbeiten wurrd up den Daakböhn Foltergeräte ut de Tiet vun de Inquisitschoon (förpeinliche Befragung) as ok en hollten Modell vun de Börgerhüüs vun de Fürstpröbste (up den Ellwanger Marktplatz) funnen, de in hör Fassadengestaltung bit hüüd meest nich verännert wurrn sünd.

De Slottkapelle mit en vun de wenig erhollen Altarbiller, da de dormals umfreed Stadt Ellwangen un dt Slott mit den holten fiefeckigen Toorn wiest, de den Brand vun 1720 nich överstahn hett, is erhollen. Dat gellt ok för de Wertschapsgebäude, insbesünnere dat Broohuus, en Ünnerstellmögelkeit för Peer un Kutschen, en Forellenteich, en düchtig groot Schaapstallung, de Krüüdergorden in’n Ringwall un de Slottköken in’n Binnenhoff. De barocke Rosengorden (Basteigorden) is in’n Sömmer över dat Doorhuss togänglich. In dat Doorhuus sünd ut de Tiet vun de Wehrborg absenkbar massive Gitter, Pechnösen, Scheetsparten för Bagenschütten as ok en Verlies.

Af 1842 wurr de Wannel in den Gebruuk vun dat Slott afslooten: En Landwertschapsschool as ok eenige Landesbehörden sünd intrucken.

2012 wurr up en Wiese vör dat Slott en Stauferstele inweeht, de an den Ellwanger Abt Kuno I. erinnert, de en wichtigen Berader vun de Staufer weer un de Kaiserkrönung vun Friedrich II. in Rom vörbereit hett.^[1]

Hüdig Gebruuk

Ok hüüd beharbargt dat Slott Ellwangen noch mehrere Landes- un Kreisbehörden, en Butenstäe vun dat Landratsamt un en Kunstatelier. In‘n Oostflögel befunnen sück he Jöögdharbarg as ok Wahnungen. Slott Ellwangen tellt to de landeseegen Monumenten un wurrd vun de Inrichtung Staatliche Schlösser und Gärten Baden-Württemberg betrüet. Besöker könnt in dat Slottmuseum rinkommen.

Dat Slottmuseum

1967 wurr dat Slott Ellwangen överregional bekannt, nahdem de Düütsch Bundespost en 50-Pennig-Düermark herutgeev. Ut den ehmaligen Wahnrüüm vun de Fürstpröpste entstunn dat 1908 inricht Slottmuseum. Vun den Thronsaal vun dat Museums, de ok hüüd wegen sien goot Akustik faken för Konzerte bruukt wurrd, hett mam en eenmaligen Utblick up de Stadt Ellwangen. To de Schätze vun dit Museum tellen Barockkrippen, de Ellwanger Kabinettschapp, Ovenplaaten ut de Wasseralfinger Geeteree, Biller vun den heimischen Malers Karl Stirner as ok wertvull Fayencen, de in de dicht bi liggend Schrezheimer Manufaktur herstellt wurrn sünd.

Regelmatig Veranstaltungen

Dat Schloss bütt hüüd en ideale Kulisse für Theaterupführungen, de jedes Johr in de eerst Sömmerferienweek stattfinnen. Dor finnen eenmal in’t Johr ok de Heimatdag statt, as ok wiedere kulturelle Veranstaltungen. Siet 2017 finnt an’n Freedag vör de Heimatdaag dat Luftslottfestival statt.