Zum Inhalt springen

Sass-Schrievwies mit Opsetters

Vun Wikipedia

De SASS-Schrievwies mit Opsetters vun Peter Neuber (af Harvst 2015) mookt dat möögli, de SASS'sche Schrievwies to bruken un liekers de eentonigen o, e, ö vun de tweetonigen ou, ey, eu (dorför ō, ē, ȫ) vuneentoholen, wat ü. a. Groth un Fehrs op süm Wies kunsequent doon hebbt. Ni bloots för dat Dithmarscher Platt is dat nödig! Dorto höört bi disse Schrievwies noch: â steiht för Lang-a, ė för Kott-i, ġ för Hatt-g, ḃ för Würkli-b, ümmer dor, wo een sunst ni dormit reken worr. Enn 2018 koomt noch 2 Opsetters op dat g hento, ǧ un ğ , för de ich- un för de ach-Utsprook vun g. – Ook de Lesers, de dat Dithmarscher Platt ni mehr seker in’t Ohr hebbt, schüllt de Texten luut lesen un vörlesen könen. De dat ni bruukt oder ook ni wüllt, köönt de Opsetters ignoreren.

Hier en Utsprook-Översicht ut de Wöhrner Wöör un de Meldörp-Böker:

   Snack ō as [ou] (engl. though),       ē as [ei] (engl. day),       ȫ as [oi] (engl. boy; moin; hdt. Heu, Häuser)!
   Snack â vör l+Kunsonant un vör r+Kunsonant as Lang-a, [a:] (engl. half [ha:f], dark [da:k])!
   Snack ė as Kott-i (hdt. hin, Strich, Wirt);        ġ|ġt as Hatt-g (hdt. Bug);        ḃt als Würkli-b (hdt. lieb)!
   Snack -ḃen (ölḃen, sülḃen) (Sass: -ven) as ben, -b’n bet to –m [ölm, sülm]!
   Snack ǧ as in dat hoochdüütsche ich (de Weǧ, de Weeǧ, he liǧǧt, goh dor weǧ!). — Snack ğ as in dat hoochdüütsche ach (de Dağ, de Dooğ, de Bârğ, de Borğ)!
   Snack dat r no langen Vokool as noklingen a: [oua, eya, oia, …]: Mōōr, Ēēr, Wȫȫr, Fȫhr, Hoor, möör, Buur: ›Moua, Äia, Woia, Foia, Hooa, mööa, Buua‹!
   Snack sp, st as ›spitzen Steen‹, snack over schr mit hoochdüütsch-brede Tung!
   Snack dat s in sl, sm, sn, sw möögli as Scharp-s oder as sch an’e Tungenspitz!
   Snack j as Journalist (jo, jüm, Jung); ä, ää, äh as e, ee, eh (Jäger, nä, däägli, Fähr)!

Datsülvige in ›Sass-Schrievwies mit Opsetters‹:

De SASS-Schrievwies mit Opsetters vun Peter Neuber (af Hârvst 2015) mookt dat mȫȫǧli, de SASSsche Schrievwies tō bruken un liekers de ēēntōnigen o, e, ö vun de twēētōnigen ou, ey, eu (dorför ō, ē, ȫ) vunēēntōhōlen, wat ü. a. Groth un Fehrs op süm Wies kunsequent doon hebbt. Ni blōōts för dat Dithmarscher Platt is dat nȫdig! Dorto hȫȫrt bi disse Schrievwies noch: â steiht för Lang-a, ė för Kott-i, ġ för Hatt-g, ḃ för Würkli-b, ümmer dor, wō ēēn sunst ni dormit reken worr. Ėnn 2018 koomt noch 2 Opsetters op dat g hėntō, ǧ un ğ , för de ich- un för de ach-Utsprook vun g. – Ōōk dē Lesers, dē dat Dithmarscher Platt ni mēhr seker in’t Ōhr hebbt, schüllt de Texten luut lesen un vörlesen könen. Dē dat ni bruukt ōder ōōk ni wüllt, köönt de Opsetters ignorēren.

Hier ėn Utsprook-Översicht ut de Wȫhrner Wȫȫr un de Meldörp-Bȫker:

   Snack ō as [ou] (engl. though),       ē as [ei] (engl. day),       ȫ as [oi] (engl. boy; moin, hdt. Heu, Häuser)!
   Snack â vör l+Kunsonant un vör r+Kunsonant as Lang-a, [a:] (engl. half [ha:f], dark [da:k])!
   Snack ė as Kott-i (hdt. hin, Strich, Wirt);        ġ|ġt as Hatt-g (hdt. Bug);        ḃt als Würkli-b (hdt. lieb)!
   Snack -ḃen (ölḃen, sülḃen) (Sass: -ven) as ben, -b’n bet tō –m [ölm, sülm]!
   Snack ǧ as in ›ich, mich‹, ğ as in ›ach, Dach‹: (weǧ, Weǧ, Tüüǧ; Dağ,Dooğ, mağ, Bedruğğ)!
   Snack dat r no langen Vokool as noklingen a: [oua, eya, oia, …]:  Mōōr, Ēēr, Wȫȫr, Fȫhr, Hoor, möör, Buur: ›Moua, Äia, Woia, Foia, Hooa, mööa, Buua‹!
   Snack sp, st as ›spitzen Stēēn‹, snack over schr mit hōōchdüütsch-brēde Tung!
   Snack dat s in sl, sm, sn, sw mȫȫgli as Schârp-s ōder as sch an’e Tungenspitz!
   Snack j as Journalist (jo, jüm, Jung); ä, ää, äh as e, ee, eh (Jäger, nä, däägli, Fähr)!

Kiek ook 'Wöhrner Wöör' un 'Meldörp-Böker' (un dor ook no dat 'Ansinnen der Meldörp-Böker'!)

Googel ook no eBook-Utgoben vun de Meldörp-Böker un lees de Pröövsieden un prööv, wat de Schrievwies utrichten kann un watt de inbuten Infos an Oort un Steed för di passli sünd!!

Sass’sche Schrievwies