Röömsch-düütschen König
De Begreep Röömsch-düütschen König is noch nich oold un warrt vun de Historikers eerst in de jüngere Tied bruukt. In de jüngere Fackliteratur steiht he for de Herrschers vun dat Hillge Röömsche Riek in de Tied vun de Wahl to'n König af an bit up den Dag, wo se to'n Kaiser kröönt wurrn sünd. An un for sik hefft se unnerscheedliche Titels harrt. In de Tied vun de Ottonen sünd se De Franken ehrn König nömmt wurrn (Rex Francorum), vun de late Tied vun de Saliers af an hefft se Röömschen König oder De Römers ehrn König heten (Rex Romanorum), un gegen dat Enne vun dat Hillge Röömsche Riek weer ehr Titel de König vun Germanien (Germaniae Rex). De moderne Begreep röömsch-düütschen König schall hölpen, dat een nich de Könige vun dat Hillge Röömsche Riek dör'nanner smieten un verwesseln deit mit de Könige in dat ole Rom. Just so is dat ok bi den annern modernen Titel maakt wurrn, den de Historikers utfunnen harrn: De röömsch-düütsche Kaiser hölpt, de Kaisers vun dat Hillige Riek ut dat Middeloller un de fröhe Nutied nich dör'nanner to smieten mit de Kaisers vun dat Düütsche Riek, dat 1871 grünnt wurrn is.
De Titel Rex Romanorum is in de Ottonen ehre latere Tied upträden, sunnerlich to Kaiser Henrik II. siene Tied. Dat Huus vun de Saliers, wat na em keem, hett em mit Afsicht bruukt um dor ehren Anspruch up de Kaiserkroon mit düütlich to maken. Just annersrum hefft de Paavste de düütschen Könige Rex Teutonicorum (De Düütschen ehrn König) nömmt. Se wollen dor mit kloor stellen, dat de Düütschen ehrn König just keen Anspruch up den Kaisertitel anmellen droff. Man düsse Titel is in't Middeloller nie nich offiziell bruukt wurrn. Bi den Investiturstriet twuschen Kaiser un Paavst is normolerwiese de Titel Rex Romanorum bruukt wurrn.
In dat Late Middeloller is he to den normolen Titel wurrn for de Könige, de al to'n König wählt wurrn weern, man noch nich to'n Kaiser kröönt. In de Fröhe Nutied weer Maximilian I. de eerste, de sik as De Römers ehrn König in dat Johr 1508 mit den Paavst sien Verlööf Wählten Röömschen Kaiser benömmt hett. He hett denn offiziell düssen Titel harrt:
- Wi Maximilian, vun Gott siene Gnaden wählten Roomschen Kaiser, de to all Tieden dat Riek grotter maakt, in Germanien, to Hungern, Dalmatien, Croatien etc. Konig [...][1]
„König in Germanien“ oder „Rex in Germania“, also in „düütsche Länner“ oder „Düütschland“ weer dor en Deel vun den Kaiser sien Titel mit wurrn.[2][3] Vun Maximilian af an is ok keen Kaiser mehr dör den Paavst in Rom kröönt wurrn. Julius II. hett tostimmt, dat vun 1508 af an de Kaiser un siene Nafolgers den Titel „wählten Kaiser“ un „in Germanien“ dregen dröffen, ok wenn se nich in Rom kröönt wurrn weern.[4]
Dornah is de Beteken Röömschen König to den Titel vun den Kroonprinzen wurrn. De Nafolger vun den Kaiser, de utsocht wurrn weer, hett düssen Titel kregen, wenn he wählt un kröönt wurrn weer, solang, as de Kaiser noch leven dö. In de Middelnutied is dat verlaren gahn un de Wahl to'n König un to'n Kaiser is tohopenfullen. De Titel König is jummers mehr to den Titel vun de düütschen Länner wurrn, de Titel Kaiser to den Titel for Rom. Gegen dat Enne vun dat Hillige Riek weer de Titel man blot noch kort af Romanorum Imperator, Germaniae Rex, up Platt Röömschen Kaiser, König in Düütschland. Joseph II. sien normolen Titel hett heten:
- Wi Joseph de Tweete vun Gott siene Gnaden wählten röömschen Keyser, de to all Tieden dat Riek grotter maakt, König in Germanien, to Jerusalem, Ungarn, Böheim, [...][5]
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Hans K. Schulze: Grundstrukturen der Verfassung im Mittelalter. Band 4: Das Königtum. Kohlhammer, Stuttgart u. a. 2011, ISBN 978-3-17-014863-5.
Belege
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Ernest Troger, Georg Zwanowetz (Rutg.): Neue Beiträge zur geschichtlichen Landeskunde Tirols. Festschrift für Univ. Prof. Dr. Franz Huter anlässlich der Vollendung des 70. Lebensjahres. Wagner, Innsbruck 1969, S. 269.
- ↑ Elisabeth Rothmund: Heinrich Schütz (1585–1672). Kulturpatriotismus und deutsche weltliche Vokalmusik: „zum Auffnehmen der Music, auch Vermehrung unserer Nation Ruhm“, Verlag Peter Lang, 2004, ISBN 3-03910-042-4, S. 79.
- ↑ H. Weisert: Der Reichstitel bis 1806. In: Archiv für Diplomatik, Schriftgeschichte, Siegel- und Wappenkunde. Band 40. Böhlau, Wien 1994, S. 441–513, hier S. 449.
- ↑ Benedict Jacob Römer-Büchner: Die Wahl und Krönung der deutschen Kaiser zu Frankfurt am Main. Verlag Heinrich Keller, Frankfort an'n Main 1858, S. 4.
- ↑ Karl Vocelka, Lynne Heller: Die Lebenswelt der Habsburger. Kultur- und Mentalitätsgeschichte einer Familie. Styria, Graz/Wien 1997, ISBN 3-222-12424-8, S. 149.