Pragmaatsche Sanktschoon (Röömsch Recht)

En Pragmaatsche Sanktschoon, (up Latiensch: Sanctio pragmatica/Pragmatica sanctio) is in dat Röömsche Recht in de Late Antike en Gesett, dat de Kaiser in en fierlichen Akt rutgahn lett. Normolerwiese hannelt sik dat bi sanctiones pragmaticae um Orders vun den Kaiser, de sik mit sunnerliche Fäll befaten doot, oder wo de Kaiser Regeln upstellt for bestimmte Lüde oder for en bestimmt Rebeet. Ganz akraat kann een gor nich seggen, wie sik en Pragmaatsche Sanktschoon verschelen deit vun annere Aktschonen, wo de Kaiser mit Recht setten deit. De Begreep is vun dat 5. Johrhunnert an to finnen, man dat lett, as wenn Konstantin de Grote em toeerst bruukt harr. Ut de Antike is de sanctio pragmatica pro petitione Vigilii vun Kaiser Justinian I. hüdigendags noch an'n meisten bekannt. Dor hett de Kaiser siene Gesettböker (Codex, Digesten, Institutschonen]] in dat Johr 554 in Italien mit in Kraft sett, nadem he Italien ut de Ostgoten ehre Hand reten harr. Dor hett he ok in gellen laten, wat ostgootsche Herrschers in dat Johr 500 an Senat un Volk vun Rom Land verschenkt harrn. Man wat Totila anordent harr, dat is dor in torüch nahmen wurrn.

In dat Middeloller un´in de fröhe Nutied is de Begreep, de ut dat röömsche Recht stammen deit, bruukt wurrn, wenn en Herrscher in sien Land en sunnerlich fierlichen Besluss (Edikt) drapen harr, wo he en wichtige Angelegenheit vun den Staat dör en Grundgesett in regelt hett. De Saak is denn so ankeken wurrn, dat se for all Tieden gellen scholl un dat dor rein gor nix an ännert weern dröff. Bekanntest Bispeel in de Gemarken vun de Düütsche Spraken is de Pragmaatsche Sanktschoon vun 1713. Dor hett de Kaiser Karl VI. vun dat Hillge Röömsche Riek, de sülms keen Söhn harr, in kloor stellt, dat siene Dochter Maria Theresia up den Thron kamen scholl.