Plastiden
Plastiden (vun ooldgr. πλαστός plastós „formt“) sünd Organellen in de Zellen vun Planten un Algen. Dat warrt annahmen, datt se sik entwickelt hefft ut Eenzellers, de vörmols sülvstännig ween weern un denn in en Endosymbiose mit frömde Zellen tohopengahn sünd. Se weert unner annern bruukt for de Photosynthese un hefft en egen Genom in Form vun en Zingel (Plastom oder plastidär Genom). Ok egene Ribosomen finnt sik in de Plastiden. Dat sünd de so nömmten „Plastoribosomen“. Ok annere egene Bestanddeele gifft dat in de Plastiden to’n Verdubbeln vun de esoxyribonukleinsüreDNA, for de Transskriptschoon un de Translatschoon. Dat gifft eenfacke Plastiden mit en Dubbelmembran dor umto. Se sünd tostanne kamen bi en eerste Endosymbiose. Un dat gifft ok kumplexe Plastiden, de achternah in en tweede oder drüdde Endosymbiose tostanne kamen sünd un dree oder veer Membrans besitten doot.
De eenfacken Plastiden vun de Glaucocystophyceen, Roodalgen, Gröönalgen (Chlorophyta) un Landplanten (Embryophyta) stammt wohrschienlich ut en eerste Endosymbiose. Se gaht up en gemeensamen Vorweser torüch. Dat bedutt, de dree Algengruppen un de Landplanten (Embryophyta) stammt vun en eenzelligen Vorweser, den siene Nakamen sik in’n Loop vun de Evolutschoon in dree Lienen upspleten hefft. De Plastiden vun de Glaucocystophyceen weert Cyanellen nömmt. To’n Sammeln vun Licht bruukt se Phycobilisomen un um ehr to is noch de Rest vun en Bakterien-Zellwand to finnen. De Roodalgen ehre Plastiden weert Rode Plasten (Rhodoplasten) nömmt. Ok dor gifft dat noch Phycobilisomen, man en Bakterien-Zellwand is nich mehr to finnen. De Chloroplasten vun de Gröönalgen un högern Planten hefft keen Phycobilisomen mehr, man dor sitt Chlorophyll b in un se produzeert Starkde in de Plastiden. Bi de högern Planten finnt sik Chloroplasten. Se staht up de eene Sieten for de Lien vun de Evolutschoon un up de annere Sieten for de Plastiden, de Photosynthese bedrievt. Denn gifft dat noch Gerontoplasten un Etioplasten. Se hefft sik ut de Chloroplasten entwickelt. Fudderhen gifft dat Leukoplasten (Amyloplasten, Elaioplasten un Proteinoplasten). Se könnt sik ut Protoplastiden entwickeln.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Keeling, PJ. (2010): The endosymbiotic origin, diversification and fate of plastids. In: Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 365(1541); 729–748; PMID 20124341; PDF (fre’n Volltext, engl.)