Nakelt Jumfer (Geslecht)
| Nakelt Jumfer, Naakte Wiefkes Witte Wiefkes, Märtenblömke Sneekieker, Sneeklocken | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Systematik | ||||||||
| ||||||||
| Wetenschoplich Naam | ||||||||
| Galanthus | ||||||||
| (Linnaeus) |
De Nakelten Jumfern (Galanthus) sünd en Geslecht mank de Planten ut de Familie vun de Narzissenplanten (Amaryllidaceae).
De wetenschoppliche Naam
[ännern | Bornkood ännern]De Naam Galanthus kümmt ut de Ooltgreeksche Sprake. Dor heet gála „Melk“ un ánthos heet „Blöte“. Dat gifft en ganzen Barg vun plattdüütsche Naams för düt Plantengeslecht, de staht denn unnen.
Wat to de Nakelten Jumfern to seggen is
[ännern | Bornkood ännern]De verscheden Aarden vun de Nakelten Jumfern sünd mehrjöhrige Kruutplanten. Se wasst in’e Eer un hefft Zippeln as Spieker to’n Överleven ansett’ (Geophyt). In dat Vörjohr geiht dat los un de Nakelten Jumfern drievt ut. Düsse Zippelplant produzeert so nömmte Biowarmte (bi 8 bit 10 °C). Vundeswegen smölt de (lichte) Snee um Stengel un Blöer umto. Twee (roor: dree) Blöer staht an’n Grund vun de Plant tosamen. De Plant hett man bloß een Blöte. Toeerst is dor en Hoochblatt umto un schuult de Blöte bi slecht Weer. Man wenn dat Weer beter warrt, denn so brickt de Blöte dör de Schede dör. Vunwegen datt de Stengel man wat swack is, knickt de Blöte af un nickt.
De Blöte rückt un is tohopensett ut dree witte Blötenblöer, de free buten sitten doot un dree gröönwitte Blötenblöer, de binnen in de Blöte tohopenwussen sünd. De dree binersten Blötenblöer sünd veel lüttjer, as de de butersten. Normolerwiese sünd se gröön tekent. Dat maakt just düt Geslecht vun Planten ut. De Stoffblöer staht, twee mol dree,dicht bi’nanner. Se sünd spitz-kegelhaftig. De Fruchtblöer sund unnen to en Fruchtknoppen tohopenwussen. Se dreegt en witten Stempel. De Fruchtstoff warrt dör Insekten wietergeven.
Wenn de Blöten befrucht’ wurrn sünd, bringt se Dosenfrüchte tostanne, wo 18 bit 36 Saatköörn in sitten doot. An dat hellbrune Saatkoorn mit siene 3,5 mm Döörmeter is en groten, fleeschhaftigen Nährlief anwussen (Elaiosom). Wenn de Früchte wussen sünd, fallt de Stengel slapp to Grunne un Iemecken könnt an de Saat kamen. Se möögt dat Nährlief geern freten, wat dor anwussen is un bringt de Saat vundeswegen na ehren Bo hen. Unnerwegens freet se faken dat Nährlief up un laat de Saat man eenfach liggen. So hölpt se dor to, dat de Nakelten Jumfern sik utbreden doot.
Aarden
[ännern | Bornkood ännern]Dat gifft bi 19 Aarden vun dat Geslecht vun de Nakelten Jumfern (Galanthus):
- Kaukasus-Nakelte Jumfer (Galanthus alpinus)
- Smallblatt-Nakelte Jumfer (galanthus angustifolius)
- Kilikisch-Nakelt Jumfer (Galanthus cilicicus)
- Elwes-Nakelte Jumfer (Galanthus elwesii)
- Foster-Nakelte Jumfer (Galanthus fosteri)
- Smucke Nakelte Jumfer (Galanthus gracilis)
- Ikaria-Nakelte Jumfer (Galanthus ikariae)
- Koenen-Nakelte Jumfer (Galanthus koenenianus)
- Krasnov-Nakelte Jumfer (Galanthus krasnovii)
- Lagodechi-Nakelte Jumfer (Galanthus lagodechianus)
- Lüttje Nakelte Jumfer oder Gewöhnliche Nakelte Jumfer (Galanthus nivalis)
- Peshmen-Nakelte Jumfer (Galanthus peshmenii)
- Breetblatt-Nakelte Jumfer (Galanthus platyphyllus)
- Clusius-Nakelte Jumfer (Galanthus plicatus)
- Königin-Olga-Nakelte JUmfer (Galanthus reginae-olgae)
- Rizameer-Nakelte Jumfer (Galanthus rizehensis)
- Transkaukasische Nakelte Jumfer (Galanthus transcaucasicus)
- Galanthus trojanus[1]
- Woronow-Nakelte Jumfer (Galanthus woronowii)
Biller
[ännern | Bornkood ännern]Elwes-Nakelte Jumfer (Galanthus elwesii):
Lüttje-Nakelte Jumfer (Galanthus nivalis):
-
in'n Snee -
Vun dichtbi -
Makro-Upnahme
Annere plattdüütsche Naams
[ännern | Bornkood ännern]In de plattdüütschen Gemarken sünd de Nakelten Jumfern unner düsse Naams bekannt:
- Märtenblömke
- Naakte Wiefkes
- Nakelt Jüffer
- Nakelt Jümfer
- Nakelt Jumfer
- Slaapbloom
- Sneekieker
- Sneeklocken
- Sneeklockjes
- Sneeklöckjes
- Sneikieker
- Sneiklocken
- Witte Wiefkes
Kiek ok bi
[ännern | Bornkood ännern]Belege
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Aaron P. Davis, Nerim Özhatay: Galanthus trojanus: a new species of Galanthus (Amaryllidaceae) from north-eastern Turkey. In: Botanical Journal of the Linnean Society. Volume 137, Issue 4, 2001, doi:10.1006/bojl.2001.0480, S. 409–412.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Aaron P. Davis: The Genus Galanthus, A Botanical Magazine Monograph, The Royal Botanical Garden Kew 1999; ISBN 0-88192-431-8 - führende Systematik
- Hanneke van Dijk und Gert-Jan van der Kolk: Schneeglöckchen. Landwirtschaftsverlag, Münster 2004
- Heinz-Dieter Krausch: Kaiserkron und Päonien rot .... Entdeckung und Einführung unserer Gartenblumen. Hamburg 2003