John Goodricke
John Goodricke (* 17. September 1764 in Grunneng; † 20. April 1786 in York) weer en engelsch Astronom.
Goodricke weer de öldste Söhn vun de nedderlannsch Koopmannsdochter Lerina B. Sessler un den engelschen Landadeligen Henry Goodricke. As Folg vun en Kinnerkrankheit wurr Goodricke doov, wat to dormalige Tiet ansehn wurr, as wenn he nich ganz deeg weer. Sein kloog Öllern hebbt hüm mit 8 Johren nah Edinburgh an de vun Thomas Braidwood (1715-1806) führt Privatschool för doov Kinner schickt. Mit 13 Johren kunn he Reken un Schrieven, Wöör vun Lippen aflesen un ok sülvst snacken. Sie Öllern hemm hüm denn dan de Warrington-Akademie (Nordengland) inschreven.
Nah Huus torüchkommen, hett he sück dör den Infloot vun sien Nahber Nathaniel Pigott bannig för dat Beobachten vun Steerns interessert. As 18-johriger funn he rut, dat de Steern Algol sien Helligkeit in fasten Rhythmus verännern dee un hett dorut slooten, dat en Planet Algol umkreisen dee. Spektroskopisch Ünnersöken een Johrhunnert later hemm allerdings ergeven, dat Algol en Dubbelsteernsystem mit een dunkeln un een hellen Steern is. För sien Opdecken wurr wurr Goodricke een Johr later mit de Godfrey-Copley-Medaille vun de Royal Society ehrt.
Goodricke hett ok de Periodendüer vun de Helligkeitsschwankung vun den veränderlichen Steern Delta Cephei mit 5 Daag, 8 Stünn un 45 Minüüt bestimmt. Sien Bereken hett sück nahderhen as bit up 2 Minüüt nau herutstellt. As wiedere Veränderlichkeit hett de de Luchtwessel bi Sheliak in de Leier (β Lyrae) bannig nau bestimmt. Sien Instrumente weern en Opernglas un en Perspektiv mit max. 12-fack Vergröttern.
Bi dat Beobachten vun Delta Cephei (en pulseeren Steern) hett sück Goodricke en Lungenentzündung totrucken, an de he 1786, noch nich mal 22 Johr olt, storven is.
Dat Goodricke College an de University of York is nah hüm nömmt. Up sien Gelände steiht en modern Skulptur, de man “Algol” nömmt hett.
Literatur[ännern | Bornkood ännern]
- Kosmos-Himmelsjahr 1997. United Soft Media-Verl., 1997, S. 151-153 (1 CD-ROM).
- Simon Singh: Big Bang. Der Ursprung des Kosmos und die Erfindung der modernen Naturwissenschaft („Big bang“). Neeuplaag Dtv, München 2008, ISBN 978-3-423-34413-5, S. 205-208, 216