Johann Smidt (Börgermeester)

Denkmal vun Johann Smidt in Bremerhoben

Johann Smidt (* 5. November 1773 in Bremen; † 7. Mai 1857 in Bremen) weer een bedüdend Bremer Börgermeester, Theoloog, Politiker un Grünner vun Bremerhoben.

Leben

Kinnertiet un Studium

Johann Smidt weer de Söhn vun den Pastor an de St.Stephani-Karken in de Ooltstadt to Bremen, de ok Johann Smidt heten dö. He besöch dat Gymnasium Illustre un studeer vun 1792 af an in Jena up Preester. Dor hett he de Sellschup vun de freen Mannslüe mit grünnt. 1794 möök he sien Examen as een Kandidaten in Bremen. Dornah hett he fudder studeert. Up een Reis hett he sik 1797 in Zürich to'n Prediger ordineeren laten. Later is he Perfessor wurrn an dat Gymnasium Illustre in siene Vadderstadt. Dat weer so'n Aart Universität. 1799 grünn he dat Hanseatische Magazin. Dor keemen bit 1804 seß Bännen vun rut.

Politik

Dornah wurr he Syndicus vun de Öllerlüde un in dat Jahr 1800 is he Senator wurrn. Up düssen Posten hett he mit bestimmt, wie dat mit de Hansestäder fuddergung, besunners, wat den Staat un de Geschäften angüng. 1806 fung he an, sik um Butenlannsche Politik to kümmern. Jümmers mehr hett in düsse Jahren Frankriek Macht up de Politik utöövt, bit in'n Dezember 1810 Bremen vun dat Empire dalslaken wurrn is. 1811 weer Smidt in Paris un hett sik bi Napoleon anködelt, just so, as dat för Bremen goot weer. Nah de Völkerslacht bi Leipzig in dat Johr 1813, as de düütschen, öösterriekschen un russisch Truppen Napoleon slahn harrn, hett he as Afoornten vun Bremen in Frankfort un in dat franzöösch Hööftquartier de Freeheit vun de Hansestäder Bremen, Hamborg un Lübeck redd. He kunn dat dörsetten, datt se in den düütschen Bund upnahmen wurrn sünd. In'n Juni 1814 keem he nah Bremen torügg, man in 'n September reis he al nah den Kongress vun Ween un sett sik dor för Bremen in. 1815 weer Smidt een vun de Lüde, de de düütsche Bundsakte utarbeiden döen.

Vun November 1815 af an hett he up den Bundsdag in Frankfort an'n Main gegen Metternich sien Politik anstreden un güng ok gegen den Toll up de Werser an. Dor hett he amenn de free Schipperee möglich maakt, as in dat Jahr 1820 de Ollnborger Toll bi Elsfleth upgeven weern möß.

Bremerhaben

Oldenborg hett nu versöcht, Braak to eenen groden Seehaben uttoboon. As Antwoort up düssen Versöök hett Smidt een Stück Land an de Münnen vun de Geest vun dat Königriek Hannober köfft un dor denn de Stadt Bremerhaben grünnt.

As he Bremerhaben grünnen dö, geev he den Hannel vun Bremen nee Möglichkeiten. Mit frömde Länner hett he Verdrääg afslaten, de goot weern för Bemen un sien Weertschup un hett ok dorför sorgt, datt allerwegens in de Welt breemsche Konsuln to finnen weern.

Börgermeester

1821 is he Börgermeester wurrn un bleef dat öber 37 Jahre bit nah sienen Dood. Bloß in de Jahren vun 1849 bit 1852, as dat in Bremen een demokratisch Twuschenspeel geev, hett he nich regeert. An'n Anfang vun sien politsch Wark höör he to de jungen Liberalen to un bring een neen Wind in de Politik vun sien Vadderstadt. As he oolt weer, höör he to de Konservativen to un harr mit de 48er Revolution nix an'n Hoot. 1848 konn he toeerst nix gegen de Revolution maken un möß dat tolaten, datt dat 1849 een liberal Verfaten geev. He hett dat as een persöönlich Nedderlaag ankeken. Man denn hett he sik doch wedder to'n Kopp vun de Konservativen upswungen un mit Hölp vun den Düütschen Bund allens unnerdrückt, wat den Senat sien Freeheit un Macht bestrieden dö. He hett sik dorför insett, datt de Senat gegen de Börgerschup öber stark weer un hett versöcht, in düssen Sinn intowarken up de Verfaten vun Bremen. Man sien eegentlich Saak weer de Butenpolitik. Ok in düsse Jahren hett he dorför streden, datt Bremen sülvstännig bleef un hett sik dormit dörsett. 1854 hett he noch eenmol bi de nee Verfaten vun Bremen mitmaakt. 1857 is he to'n lesten Mol Präsident vun den Senat wurrn. Smidt is up den Herdendoors-Karkhoff ünner de Eer bröcht, man as de uplööst wurr vunwegen allerhand Industrieanlagen bi den neen Bahnhoff, hefft se em in een nee Graff up den Riensbarger Karkhoff umleggt. Dor is dat hüüt noch to sehn, un meist sünd dor ok frische Blomen henstellt.

Fazit

Smidt is een vun de best beropen un bedüdenst Staatslüde vun Bremen. Hüdigendags is he allerwegens bekannt, besunners vunwegen dat Grünnen vun Bremerhaben. Een Brugg un een Straat in siene Vadderstadt dreegt sienen Namen. Man dat mutt doch seggt weern, datt he een Konservativen weer un gegen allens angahn is, wat de 48er Revolution bröcht hett. Ok hett he in dat Jahr 1813 dorför sorgt, datt de Jöden Bremen verlaten mössen. He dach dormals, de harrn in een Christlich Staat nix to söken.

Smidt hett sik stark maakt för dat Tosamenarbeiden vun de Hansestäder. "Vunwegen sien Hölp nah den groden Hamborger Brand" 1842 hett he in dat Jahr dornah den Ttel Ehrenbörger vun de free un Hansestadt Hamborg kregen.

Böker öber Smidt

• Bernadine Schulze-Smidt (sien Dochter): "Bürgermeister Johann Smidt, das Lebensbild eines Hanseaten", Bremen, 1914
• Wilhelm von Bippen, Johann Smidt, ein hanseatischer Staatsmann, Stuttgart und Berlin, 1921

Weblinks

• Smidt - Beschrieven un Porträt vun de Stadtbibliothek Bremerhoben
• Die Jüdische Gemeinde im Lande Bremen över die Vertreibung von de Jöden dorch Smidt.