Jakobsschaap
Dat Jakobsschaap (oder Piebaldschaap) is en Schaap mit allerhand Höörn un swart un witt Fell. Dat hannelt sik dor üm ene ole Raass bi.[1][2] Jakobsschaap weert tagen vunwegen jem ehr Wull un jem ehr Fleesch un jem ehr Fell. Ok as Huustieren sünd se goot to holen. Dat Schaap is just vun de „American Livestock Breeds Conservancy“ ankeken wurrn as en Raass, de in Gefohr is. Up de ganze Welt schall dat nich mehr as 5.000 Jakobsschaap geven un weniger as 1.000 Stuck weert in’t Johr in de USA inschreven.
Wo de Schaap utseht
[ännern | Bornkood ännern]US-amerikaansche Jakobschaap sünd en primitive ole Raass, de meist utseht as Zegen. Se sünd man lüttjet: De Bück weegt bi 60-90 kg un de Auschaap bi 40-60 kg. Dünn un spiddelig sünd se, hefft dreekante Gesichter, dünne Been un lange Liever. De Aulämmer hefft lüttje Jidders dicht an’t Lief, de Bück ehr Klüten sünd ok dicht an’t Lief un free vun Wull. In England sünd de Schaap minner lüttjet, weil dor allerhand annere Schaap inkrüüzt wurrn sünd.
En Jakobsschaap scholl keen Wull vör de Höörn hebben un ok nich an de Backen. De Steert is lang, wenn he nich afsneden is. De Egner vun Jakobsschaap sniedt de Steerten normolerwiese nich ganz af, man se laat en poor Zentimeters över dat Gatt un över de Kutt stahn.
De Bück un de Aulämmer dreegt beide Höörn. An un for sik sünd dat twee oder veer, man dat könnt towielen ok sess ween. Schaap ohne Höörn könnt nich inschreven weern.
Wull
[ännern | Bornkood ännern]De Wull vun de Jakobsschaap fallt ganz verscheden ut. Allgemeen kann een seggen, dat de Schaap open Fellen hefft, de nich mehr as twee un en half kg weegt un vun en middelfiene Qualität sünd. De Schaap weert as en Fellraass ankeken. Ganz fien is de Wull nich. De Schaap weert een mol in’t Johr scharen.
Klöör
[ännern | Bornkood ännern]Jakobsschaap sünd witte Schaap mit swarte Placken. Dat Schaap scholl na den Standard vun de Raass scharp afgrenzte Placken hebben (de nich so utfransen doot) un scholl ok Placken hebben up de Nese, de Ogen un de Kneen. Hen un wenn gifft dat ok Schaap mit bruun-griese Placken statts swarte. Jakobsschaap, de meist swart sünd oder de bloß wenig oder gor keen Placken hefft, düüdt an, dat dor fröher mol en anner Raass inkrüüzt wurrn is.
Höörn
[ännern | Bornkood ännern]Jakobsschaap hefft allerhand Höörn. Dat geiht vun twee bit hen na sess Höörn. Man tomeist hefft se twee oder veer Höörn. de britischen Schaap hefft faken bloß twee Höörn.
De Höörn sünd normolerwiese swart, man dat gifft ok welck, de hefft dor Striepen up. Witte Höörn weert as verkehrt ankeken. Wenn allens allerbest is, sünd de Höörn glatt un liek un fast up den Dassel ansett. Se schollen so wassen, dat dat Tier goot kieken un ok freten kann. De Höörn vun tweehöörnte Schaap wasst in en Spiral, so as dat begäng is. Just so wasst ok de ünnern Höörn bi veerhöörnte Schaap. De böversten Höörn wasst liekup weg. De Bück hefft grötter Höörn, as de Auschaap.
De Veelhöörnte Tog is vun de Genen her an en spleten Ogenlidd anbunnen. Wenn dat nich so dull is, denn so schaadt düsse Saak nich un dat schaap kann liekers goot kieken un hett dor keen Schaden vun. Man wenn dat böös utsütt, denn is dat Ogenlidd richtig in de Midden dörsneden. Düsse Schaap schöllt nich bruukt weern för de Tucht.
Historie vun de Jakobsschaap
[ännern | Bornkood ännern]Jakobsschaap sünd en engelsche Raass mit en möglichen skandinaavschen Achtergrund. Eerst in jungste Tiet hett de Naam Jakobsschaap sik an de Steed vun den öllern Naam Piebaldschaap setten konnt. Düsse Schaap stammt woll af vun de Schaap, de de Norwegers mit na de britschen Inseln bröcht hefft. De Norwegers weer in de Wikinger ehr Tieden unnerwegens un söchen Land, wo se sik ansiedeln konnen. Dor bröchen se jem ehr Herden jummers mit na de Länner, wo se siedeln döen.
Geern warrt dor vun vertellt, dat de Jakobsschaap vun de Fettsteertschaap ut den Middeloosten afstammen döen. Man dat gifft dor keen genetischen Henwiesen up. Dat gifft ok keen Tosamenhang mit Raassen ut den Orient. De Geschichten weert vertellt, vunwegen de ole Geschicht ut de Bibel. In dat Ole Testament warrt vertellt, dat Jakob sien Swiegervadder Laban överdübelt harr mit siene Schaap. Dor steiht in dat Book 1. Mose in dat 30. Kapitel vun Vers 31 af an, dat Laban toseggt harr, Jakob scholl al de Schaap ut sien Herde kriegen, up de ehr Fell Placken to sehn weern, dorto de swarten. De witten scholl Laban bolen. Dor güng Jakob bi un smeet dor Twiegen vun verscheden Bööm an de Watertröög hen, wo de Schaap drinken döen. Bi düsse Twiegen harr he de Rinn to’n Deel afsneden, so dat se ganz plackig weern. Wenn nu de Aulämmer bi de Bück güngen, denn kregen se Lämmer mit Placken un de dröff Jakob sik denn nehmen.
Fröher heten de Schaap ok Spaansche Schaap, man se stammt överhaupt nich ut Spanien af. As bi allerhand Raassen, wo numms weten deit, wo se herkamen döen, warrt vun de Jakobsschaap vertellt, dat se in England updükert sünd, nadem de Spaansche Armada in dat 16. Johrhunnert vör de engelschen Küsten ünnergahn weer. Man in düsse Johren geev dat al plackige Schaap mit veer Höörn in England.
Jakobsschaap holen
[ännern | Bornkood ännern]Jakobsschaap könnt wat af un weert nich so veel vun Parasiten un Süken anfullen. De Hoov mütt bloß een Mol in’t Johr tosneden weern, ok up weken Grund, un de Schaap mütt ok bloß een Mol in’t Johr scharen weern. Bücken doot de Schaap bloß in de Saison un Tweeschen sünd ganz normol bi jem.
De Jakobsschaap mütt nich mit Koorn tofodert weern. In de Dracht kann so en Tofodern Maleschen bi de Geboort afgeven. Passliche Weiden, Hau un Mineralien (för Schaap, nich för Keih) sünd allens, wat de Schaap to’n Freten bruukt. Schuul gegen Regen un Weer is nödig, man de Ünnerstand kann ganz eenfach un open ween.
Jakobsschaap beert sik nich besunners as Herdentieren. Wenn se nich an Minschen wennt sünd, sünd se schoo. Man wenn een sik jeden Dag kümmern deit un mit jem togange is, denn weert se ganz fraam un geevt gode Huustieren af. De Schaap könnt goot tohopenholen weern mit anner Veeh, man bi Schaap oder Zegen ohn Höörn scholl een doch en beten uppassen. De Maschen in de Tüün schöllt dicht knütt ween, dat sik de Höörn dor nich in vertüdeln könnt.
Kiek ok bi
[ännern | Bornkood ännern]Borns
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Paula Simmons, Carol Ekarius: Storey’s Guide to Raising Sheep. Storey Publishing LLC, North Adams 2001, ISBN 978-1-58017-262-2
- ↑ Jacob Sheep Breeders Association: About Jacob Sheep, 2008-03-18
Weblenks
[ännern | Bornkood ännern]- Jacob Sheep Registry
(engelsch) - Jacob Sheep Breeder's Association
(engelsch) - Jacob Sheep Conservancy (engelsch)
- Jacob Sheep Society (engelsch)