Zum Inhalt springen

Hermeneutik (Philosophie)

Vun Wikipedia

De Hermeneutik (vun ooldgreeksch ἑρμηνεύειν hermēneuein ‚ verklaren, utleggen, oversetten)[1] is en Theorie over dat Utleggen un over dat Verstahn. Bi dat Verstahn bruukt de Minsch Symbole. He is Deel vun en Welt vun Teken un höört to en Meende, de en gemeensame Spraken bruken deit. Nich blot in Texte, man in allens, wat Minschen tostanne brocht hefft, liggt Sinn in. Düssen Sinn rut to finnen, is de Upgave vun de Hermeneutik.

Geschicht vun de Hermeneutik

[ännern | Bornkood ännern]

In de Antike un in dat Middeloller hett de Hermeneutik as en Wetenschop un Kunst vun de Exegese (dat Utleggen) vun Texte deent, de en sunnerliche Rull spelen döen. So'n Texte weern sunnerlich de Bibel un de Gesette. In de Nutied is de Hermeneutik noch to annere Saken bruukt wurrn. Se is to en allgemeene Lehr dor vun wurrn, wat bi de richtige Interpretation vorutsett weern mutt un wat for Methoden dor passen doot. Dor is se to en „Philosophie vun dat Verstahn“ mit wurrn.[2] Nadem Immanuel Kant de Grenzen vun dat minschliche Begriepen rutstellt un bekanntmaakt hett, hett de Hermeneutik vun dat 19. Johrhunnert af an fraagt, wie wiet un wie duchtig dat minschliche Denken un Verstahn afhangt vun de Tiedumstänn. Hans-Georg Gadamer hett in de philosoophsche Hermeneutik vun dat 20. Johrhunnert allerhand to seggen harrt. He hett de „Rickels“ vun de Tiedumstänn positiv sehn un meen, de Snackeree over dat, wat ut de Historie un ut de Kultur up us tokamen weer, gung nich to Enne un wat dat bedüden dö, dat weer to all Tieden nee rut to finnen. Mit dat Verstahn weer dat nich anners: All Tieden mössen sik dor nee mit befaten.

De Begreep Hermeneutik is eerst in de Nutied upkamen. As Booktitel is he to'n eersten Mol bruukt wurrn vun den Philosophen un Theologen Johann Conrad Dannhauer ut Straßborg. De allgemeene Hermeneutik befaat sik ganz allgemeen mit dat Utleggen vun Texte oder vun Tekens. De sunnerliche Hermeneutik befaat sik mit Probleme bi dat Utleggen vun Texte ut de enkelten Twiege vun de Rechtswetenschop, Theologie, Literaturwetenschop, Historie oder Kunstgeschicht. Ok dat Nadenken over de Grundlagen vun dat Utleggen, Düden un Verstahn vun Warke ohne Text, as Musik oder Bildkunst warrt Hermeneutik nömmt.

Philosophie

[ännern | Bornkood ännern]

Na de Meenung vun den Idealismus is Verstahn en Aart vun dat Ween. Dor leggt de Welt sik sülms in ut. Wenn een vun de Intuition utgeiht, warrt dat Verstahn ankeken as wat, wat eenfach dor is vör all Reflexion un all Begriepen. Verstahn is sotoseggen de Grundlaag vun all diskursiv Nadenken.

  1. Wilhelm Gemoll: Griechisch-Deutsches Schul- und Handwörterbuch, G. Freytag Verlag, München/Wien, 1965
  2. Vgl. Winfried Nöth: Handbuch der Semiotik. 2. Uplage, Metzler, Stuttgart [u. a.] 2000, ISBN 978-3-476-01226-5.