Gravimeter
En Gravimeter is en wetenschopplich Apparat, dat in de Eerdphysik bruukt warrt üm de Sworversnellen an en Oort op to meten. Se warrt tohopensett ut de Gravitatschoonsversnellen, de Zentrifugalversnellen, den Afstand vun de Eer un de Tiedenkräft tohopen.
Afsluutgravimeters
[ännern | Bornkood ännern]Afsluutgravimeters warrt bruukt, wenn man den afsluten Weert vun de Sworversnellen to meten. Se künnt överall un an jeden Oort, ok buten de Eer, insett warrn ahn dat se vörher kalibreert warrn mööt.
Dorvun gifft dat twee verscheeden Oorden. Bi de eersten warrt de Fallsnelligkeit vun en Saak (tomeist en Reflekter) meten. Bi de tweeten Oort warrt en Saak (Reflekter) hoochschaten und de Dörgangstieten an twee Punkten meten. Dat maakt tosamen veer Tietpunkten. De meten Tieten künnt dörbi denn ümrekent warrn, wiel de Snelligkeit direkt vun de Versnellen an een Oort afhangt.
Afsluutgravimeters mööt bannig akkeraat meten, se sünd faken groot un unhandlich. Tomeist warrt disse Oort vun Gravimeters blots op fasten Ünnergrund insett, man dat gifft ok welke, de in Flegers insett warrn künnt.
En anner’t Prinzip is dat Meten vun Pennelbewegen. Hier warrt de Swingduer meten un dorut ok wedder de Sworversnellen utrekent. Disse Oort nöömt sik Pennelgravimeter.
Relativgravimeters
[ännern | Bornkood ännern]Bi de Relativgravimeters warrt de Ännern vun de Sworversnellen vun een Oort to en Utgangspunkt meten. De warrt ok Basispunkt nöömt.
Dat Prinzip dorachter is de Newtonsche Fedderwaag. Meten warrt aver nich de Ännern vun de Fedderläng, man woveel man kompenseeren mutt, üm de Ännern wedder torüchtosetten. De Fedderläng hangt neemlich dorvun af, wo groot de Sworversnellen is, de de Mass antrekken un na ünnen tehn deit.
För en akkerat Meten reckt dat dat dorbi nicht, eenfach pielliek en Fedder mit en Masse rünnerbammeln to laten. Üm Ännern in’t Milligal-Rebeet oplösen to künnen, müss man dorför Fedderännern in’t μm-Rebeet meten. Üm de Meten akkerater to maken hülpt dat Astaseeren vun’t Gavimeter: De Fedder warrt so anbrocht, dat en lütte Ännern vun de Swor en starke Utlenken vun de Fedder veroorsaken deit. In’t LaCoste-Romberg-Gravimeter warrt dat dör en schraag Ophangen vun de Fedder schapt. Dordör warrt dat System neemlich instabil un reageert düchtig dull op lütte Ännern. Mit en Stellschruuv warrt dat Gravimeter bi’t Meten op de Nullpositschoon instellt. Dordör kann de Ännern vun den Weert vun de Sworversnellen afleest warrn. De Positschoon vun de Fedder kann över en reflekteerten Lichtstrahl nipp un nau bestimmt warrn.
In fröhere Tieten weer ok en sünnere Oort vun dat Aräometer, dat Gewichtsaräometer, as Gravimeter betekent.