Gioachino Rossini
Gioachino Antonio Rossini (ok Gioacchino, [dʒoaˈkiːno anˈtɔːnjo rosˈsiːni]; * 29. Februar 1792 in Pesaro; † 13. November 1868 in Paris-Passy) weer en italieensch Komponist. He gellt as en vun de bedüüdenst Opernkomponisten vun den Belcanto; sien Opern Il barbiere di Siviglia („Der Barbier von Sevilla“) un La Cenerentola („Aschenputtel“) hörrn weltwiet to dat Standardrepertoire vun de Opernhüüs.
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Gioachino Rossini weer de eenzige Söhn ut de Ehe vun den Hornisten Giuseppe Rossini (1758–1839) mit de Singerin Anna Rossini borene Guidarini (1771–1827).[1] Eegentlich wurr de Söhn noch an den Dag vun sien Gebort in Pesaro up de Naam Giovacchino döfft, doch bekannt wurr sien Naam ahn „v“, un Rossini sülvst schreev hüm meest dörgahns as Gioachino, weshalb ok disse wenig begäng Naamensform hüüd allgemeen vun de Musikwetenschap bruukt wurrd.
As Kind hett Rossini Vigelien un Cembalo to spelen lehrt, buterdem harr he en good Gesangsstimm. Sien Moder hett aber energisch den Vörslag vun hör Bröer aflehnt, de Sopranstimm vun hör Kind as Singerkastrat to bewohren, worför hör Rossini later dankbar war. As di Familie 1802 nah Lugo truck, hett Gioachino Rossini de Bekanntschap mit den wohlhebben Giuseppe Malerbi maakt, vun de en nahhollen Infloot utgung. In de Bökeree vun Malerbi hett Rossini de Warken vun Haydn un Mozart kennen lehrt. An 22. April 1804 harr de twalfjohrig Rossini gemeensam mit sien Moder en eersten apenlichen Upträe in dat kommunale Theater vun Imola.[2] In dat sülvig Johr schreev Rossini sien eerste Kompositschoon för twee Vigeliens, Violoncello un Kontrabass, de Sei sonate a quattro, deren komplette Oorfaaten eerst 1954 in' Druck herutbrocht wurr.[3]
1805 truck de Familie nah Bologna, wo Gioachino Rossini as Singer uptreeden dee. Siet April 1806 hett he dat Liceo Musicale besöcht. Sien Mitschöler weern Francesco Morlacchi un Gaetano Donizetti. Hier kreeg he Ünnerricht in Kompositschoon as ok Violoncello, Horn, Klaveer un Gesang. 1810 hett Rossini dat Liceo ahn Afsluss verlaaten un gung nah Venedig. To dissen Tietpunkt harr he mit Demetrio e Polibio all sien eerste Oper as ok eenige wiedere Stücke komponeert. För sien Leistungen as Sänger wurr he dör de Upnahm in de Accademia Filarmonica di Bologna ehrt. In Venedig is de 20johrige Rossini mit de Eerstupführen vun de Oper La cambiale di matrimonio an' 3. November 1812 eerstmals as Komponist an de Apenlichkeit gahn.[4]
In de folgen Johren schreev Rossini mehrere Opern, de aber nich sünnerlich bekannt wurrn sünd. Eerst mit Tancredi komponeer he 1813 sien eerste wirklich spoodriek Oper. Nah eenig wiederen Opernkompositschonen, dorünner L’italiana in Algeri, för verscheeden Opernhüüs in Italien wurr he 1815 Baas vun de beid Opernhüüs in Neapel. He weer dorbi wull per Verdrag vrplicht, för jedes vun de beid Hüüs pro Johr een Oper to schrieven, kunn dorneben aber ok för anner Städer tätig ween. Nich all sien Opern wurrn glieks vun Anfang an fiert: De Eerstupführen vun Il barbiere di Siviglia un La Cenerentola in Rom weern kien groot Erfolg, eerst dör latere Aufführen wurrn de Warken anseggt. In Neapel hett Rossini Isabella Colbran, en Opernsingerin, kennen lehrt, mit de he van 1823 bit 1836 verheiraadt weer. 1822 reis Rossini nah Wien un löös hier den berühmten „Rossini-Taumel“ ut.[5] Nah en fiev Maand düern Upenholt in London, wo he an dat King’s Theatre tätig un mit 7000 Pund bannig good betallt wurrn weer, nehm he 1824 den Posten vun den Leiters vun de italieensch Oper in Paris an. Twee Johr later wurr he königlicher Hoffkomponist un Generalinspekteur för Gesang in Frankriek.
1829 schreev Rossini mit Guillaume Tell de letzte Oper in sien Leven. Insgesamt harr he in twee Johrteihnten 39 Opern verfaat. In disse Tiet harr he sück den Roop as Meester vun de Opera buffa, de komischen Oper, erwurben, ofschons he ok ernste Opern komponeert harr. Dat Johr 1830 broch för Rossini den Verlust vun sien Ämter, wiel de franzöösch König in den Verloop vun de Julirevolutschoon afdanken muss. Rossini hett dat aber schafft, gerichtlich en levenslang Rente dörtosetten.
Van 1836 bit 1848 wark Rossini in Bologna as Direkter vun dat Musiklyzeum. He weer ok wiederhen as Komponist tätig, hett sück aber mehr mit de geistliche un de Kamermusik befaat. 1846 hett he sien tweet Fru, de Französin Olympe Pélissier heiraadt; disse Ehe hull bit to sien Dood. Wegen politisch Unruhen in Bologna is Rossini 1848 nah Florenz flücht. 1855truck he weer nah Paris (Passy) un leev dor bit an sien Levensenn'.
Af 1858 entstunnen tallriek, hüüd meest nicht bekannt Warken, de so nömmt Péchés de vieillesse, de „Öllerssünden“, de Rossini in 13 Bänden un twee Supplements sammelt hett. Dorünner sünd alleen över 100 Klaveerstücke, de för hör Witz bekannt sünd. De hemm sück Naams as Gefolterter Walzer, asthmatische Etüde, chromatischer Drehteller oder Fehlgeburt einer Polka-Mazurka. To de bekannt un groot Warken nah sien Tiet as Opernkomponist tellen Stabat mater un Petite Messe solennelle, de trotz hör Naam („lütt Messe“) en negentig Minüüt düern Wark is.
Rossini hett – insbesünnere in sien tweet Levenshälft – an Depressionen leeden, de mögelkerwies de Folg vun en Gonorrhoe weern, de he sück all in jung Johren totrucken harr. He is an de Folgen vun en Darmoperatschoon storven. He wurr tonächst up den Pariser Karkhoff Père-Lachaise bisett, bevör man sien Gebeene 1887 in de Kark Santa Croce in Florenz överführt hett.
Ünner den Indruck vun den Dood vun Rossini hett Giuseppe Verdi de twalf bedüüdenst Komponisten vun Italien to de Tiet inladen, sück an de Gemeenschapskompositschoon vun en Totenmesse för Rossini to bedeeligen, de an' eersten Doodsdag upführt wurrn sull. De Messa per Rossini wurr 1869 fardigstellt, en Upführen keem aber wegen widriger Umstände nich tostannen. De Gemeenschapskompositschoon wurr eerstmals 1988 postum upführt. Verdi övernehm sien eegen Bidrag, dat afsluuten Libera me, as Kienzelle för de Kompositschoon vun sien eegen Requiem. Ok de Florentiner Musiker Guido Tacchinardi komponeer to glieker Tiet sien Requiem a Rossini, dat eerst 2014 eestmals upführt wurr
De italieensch Staat hett dat Gebortshuus vun Rossini in Pesaro, dat hüüd en Museum beherbargt, togliek mit de Gebortshüüs vun Giacomo Puccini un Giuseppe Verdi, mit dat Europääsch Kulturarv-Segel uttekent. Rossini wurr völfack ehrt, dorünner ok dör sien Upnahm as utländsch Liddmaat in den preußischen Orden Pour le Mérite för Wetenschap un Künste an' 31. Mai 1842.[6]
Rossini sien Ouvertüren
[ännern | Bornkood ännern]De meesten Opernouvertüren vun Gioachino Rossini sünd nah en ähnlich Schema komponeert, wobi de Operninholt in de meest Fällen för de Ouvertüren ahn Belang is. An' Anfang steiht in der Regel en langsame un faken spannungsvull Inleiden. In de Ouvertüre to deOper La gazza ladra (1817) wurrd de vun de lütt Trummel anfungen, in L’italiana in Algeri (1816) steiht en flink Deel mit twee kontrasteeren Themen, de in Dynamik un Tempo stiegert wurrn, an den Anfang. En Dörführen in' klassischen Sinne fehlt, so dat man blots vun en verkört Sonatenhööftsatzform snackt wurrn kann, wiel ok de harmonische Afloop meest tüschen Tonika un Dominante pendelt. De effektvull Finalwirkungen an dat Enn' vun völ Overtüren, de as smissig Vörhangapenmaker deenen söllt, verdanken sück Rossini sien Handhemm vun dat Crescendo in' Orchester, wobi kört, faken twee- oder veertaktik Motive stetig wedderhalt wurrn, dorbi aber in Dynamik un Instrumentatschoon stiegert wurrn. Bispeelswies passeert dat in den Ouvertüren to Semiramide un Otello. Trotz disse faken formalen Eenheitlichkeit wiesen all Ouvertüren vun Rossini eegene melodische Utfinnen, as bispeelswies dat Rezitativ an' Anfang vun de Ouvertüre to Guillaume Tell, de elegischen Oboensoli in Otello un L’italiana in Algeri, dat anarchische Slahn vun den Vigelienbagen an de Notenpulte bi Il signor Bruschino oder de quasi kanonisch Anfang bi La scala di seta.
Faken hemm blots de Ouvertüren vun sien 39 Opern as Konzertstücke överleeft, blots wenige Opern vun Rossini stahn komplett up den Speelplan vun groot Opernhüüs.
Gedenken
[ännern | Bornkood ännern]„Tournedos alla Rossini“ oder Tournedos Rossini, en Tobereitensaart vun Rinderfiletsteaks mit en Schiev Gooslebber, sünd nah Gioachino Rossini nömmt. Dat Glieker gellt för den Rossini Point, en Landtipp in' Süden vun de antarktischen Alexander-I.-Insel.
Festspelen
[ännern | Bornkood ännern]Dat Wark vun Rossini steiht in' Middelpunkt vun mehreren jedes Johr stattfinnen Festspelen. Dat Rossini Opera Festival (siet 1980) in sien Gebortsstadt Pesaro un dat Festival Rossini in Wildbad (siet 1989) in Bad Wildbad in Baden-Württemberg führen jedes Johr mehrere selten upführt Opern vun Rossini un sien Tietgenossen up. Ok de Knoxville Opera in Knoxville (Tennessee) veranstalt siet 2001 en jedes Johr stattfinnen Rossini Festival, dat vun en italieensch Straatenfest begleit is.
Zitate
[ännern | Bornkood ännern]Zitat: Ich gebe zu, dreimal in meinem Leben geweint zu haben: als meine erste Oper durchfiel, als ich Paganini die Violine spielen hörte und als bei einem Bootspicknick ein getrüffelter Truthahn über Bord fiel. Gioachino Rossini
Wark
[ännern | Bornkood ännern]Opern (mit Eerstupführensdaten)
[ännern | Bornkood ännern]- Demetrio e Polibio („Demetrius und Polybius“; vör 1809, Teatro Valle, Rom, 18. Mai 1812)
- La cambiale di matrimonio („Der Heiratswechsel“; komponeert vör un um 1810, Teatro San Moisè, Venedig, 3. November 1810)
- L’equivoco stravagante („Durch List zum Ziel“; 1811, Teatro del Corso, Bologna, 26. Oktober 1811)
- L’inganno felice („Der geglückte Betrug“; 1812, Teatro San Moisè, Venedig, 8. Januar 1812)
- Ciro in Babilonia, ossia La caduta di Baldassare („Cyrus in Babylonien“; 1812, Eerstupführen Teatro Comunale Ferrara, 14. März 1812)
- La scala di seta („Die seidene Leiter“; 1812, Teatro San Moisè, Venedig, 9. Mai 1812)
- La pietra del paragone („Die Liebesprobe“; 1812, Teatro alla Scala, Mailand, 26. September 1812)
- L’occasione fa il ladro („Gelegenheit macht Diebe“; 1812, Teatro San Moisè, Venedig, 24. November 1812)
- Il signor Bruschino, ossia Il figlio per azzardo („Signor Bruschino oder Der im Glücksspiel gewonnene Sohn“; 1813, Teatro San Moisè, Venedig, 27. Januar 1813)
- Tancredi (1813, Teatro La Fenice, Venedig, 6. Februar 1813)
- L’italiana in Algeri („Die Italienerin in Algier“; 1813, Teatro San Benedetto, Venedig, 22. Mai 1813)
- Aureliano in Palmira („Aurelian in Palmyr“; 1813, Teatro alla Scala, Mailand, 26. Dezember 1813)
- Il turco in Italia („Der Türke in Italien“; 1814, Teatro alla Scala, Mailand, 14. August 1814)
- Sigismondo (1814, Teatro La Fenice, Venedig, 26. Dezember 1814)
- Elisabetta regina d’Inghilterra („Elisabeth, die Königin von England“; 1815, Teatro San Carlo, Neapel, 4. Oktober 1815)
- Torvaldo e Dorliska (1815, Teatro Valle, Rom, 26. Dezember 1815)
- Il barbiere di Siviglia („Der Barbier von Sevilla“; 1816, Teatro Argentina, Rom, 20. Februar 1816)
- La gazzetta, ossia Il matrimonio per concorso („Die Zeitung“; 1816, Teatro dei Fiorentini, Neapel, 26. September 1816)
- Otello, ossia Il moro di Venezia („Othello oder Der Mohr von Venedig“; 1816, Teatro del Fondo, Neapel, 4. Dezember 1816)
- La Cenerentola, ossia La bontà in trionfo („Aschenputtel“; 1817, Teatro Valle, Rom, 5. Januar 1817)
- La gazza ladra („Die diebische Elster“; 1817, Teatro alla Scala, Mailand, 31. Mai 1817)
- Armida („Armide“; 1817, Teatro San Carlo, Neapel, 11. November 1817)
- Adelaide di Borgogna („Adelaide von Burgund“; 1817, Teatro Argentina, Rom, 27. Dezember 1817)
- Mosè in Egitto („Moses in Ägypten“; 1818, Teatro San Carlo, Neapel, 5. März 1818)
- Adina, ossia Il califfo di Bagdad („Adina oder Der Kalif von Bagdad“; komponiert 1818, Teatro Nacional de São Carlos, Lissabon, 22. Juni 1826)
- Ricciardo e Zoraide („Ricciardo und Zoraide“; 1818, Teatro San Carlo, Neapel, 3. Dezember 1818)
- Ermione (1819, Teatro San Carlo, Teatro San Carlo, Neapel, 27. März 1819)
- Eduardo e Cristina („Eduard und Christine“; 1819, Teatro San Benedetto, Venedig, 24. April 1819)
- La donna del lago („Die Dame vom See“; 1819, Teatro San Carlo, Neapel, 24. Oktober 1819)
- Bianca e Falliero, ossia Il consiglio dei Tre („Bianca e Falliero“; 1819, Teatro alla Scala, Mailand, 26. Dezember 1819)
- Maometto II / Maometto secondo („Mohammed der Zweite“; 1820, Teatro San Carlo, Neapel, 3. Dezember 1820)
- Matilde di Shabran, ossia Bellezza, e cuor di ferro („Mathilde von Shabran“; 1821, Teatro Apollo, Rom, 24. Februar 1821)
- Zelmira (1822, Teatro San Carlo, Neapel, 16. Februar 1822)
- Semiramide („Semiramis“; 1823, Teatro La Fenice, Venedig, 3. Februar 1823)
- Ugo re d’Italia (für London projektiert um 1824, verloren)
- Il viaggio a Reims, ossia L’albergo del giglio d’oro („Die Reise nach Reims oder Das Hotel zur goldenen Lilie“; 1825, Théâtre des Italiens, Paris, 19. Juni 1825)
- Le siège de Corinthe („Die Belagerung von Korinth“; 1826, Académie Royale de musique, Paris, 9. Oktober 1826)
- Ivanhoé (Pasticcio von Antonio Pacini, 1826, Théâtre National de l’Odéon, Paris, 15. September 1826)
- Moïse et Pharaon, ou Le passage de la Mer Rouge („Moses und Pharao oder Die Durchquerung des Roten Meeres“; 1827, Académie Royale de musique, Paris, 26. März 1827)
- Le comte Ory („Graf Ory“; 1828, Académie Royale de musique, Paris, 20. August 1828)
- Guillaume Tell („Wilhelm Tell“; Paris 1829, Académie Royale de musique, Paris, 3. August 1829)
- Robert Bruce (Pasticcio von Louis Niedermeyer, Opéra, Paris, 30. Dezember 1846)
Schauspeelmusik
[ännern | Bornkood ännern]- Edipo a Colono (1817)
Kantaten
[ännern | Bornkood ännern]- Il pianto d’Armonia sulla morte di Orfeo (1808)
- La morte di Didone (1811/1818)
- Dalle quiete e pallid’ ombre (1812)
- Egle ed Irene (1814)
- L’Aurora (1815)
- Le nozze di Teti, e di Peleo (1816)
- Omaggio umiliato… (1819)
- Cantata da eseguirsi… (1819)
- La riconoscenza (1821)
- La Santa Alleanza (1822)
- Il vero omaggio (1822)
- Omaggio pastorale (1823)
- Il pianto delle Muse in morte di Lord Byron (1824)
- Cantata per Aguado (1827)
- Giovanna d’Arco (1832)
- Cantata in onore del Sommo Pontefice Pio Nono (1847)
Hymnen, Chöre
[ännern | Bornkood ännern]- Inno dell’Indipendenza (1815)
- De l’Italie et de la France (1825)
- Coro in onore del Marchese Sampieri (1830)
- Santo Genio de l’Italia terra (1844)
- Grido di Esultazione… (1846)
- Coro delle Guardia Civica di Bologna (1848)
- Inno alla Pace (1850)
- Hymne à Napoléon III (1867)
Geistliche Musik
[ännern | Bornkood ännern]- Messa (Bologna 1808)
- Messa (Ravenna 1808)
- Messa (Rimini 1809)
- Laudamus
- Quoniam (1813)
- Miserere
- Messa di Gloria (1820) Soli, Chor, Orchester, 65' [Ed. Kunzelmann CH-Adliswil]
- Deh tu pietoso cielo (1820)
- Tantum ergo (1824)
- Stabat mater (1832/42)
- Trois Chœurs religieux (1844)
- Tantum ergo (1847)
- O salutaris hostia (1857)
- Laus Deo (1861)
- Petite Messe solennelle (1863)
Vokalmusik
[ännern | Bornkood ännern]- Soirées musicales (1830–35)
Instrumentalmusik
[ännern | Bornkood ännern]- Sei sonate a quattro (1804)
- Sinfonia di Bologna (1807)
- Sinfonia al Conventello (1808)
- Introduction, Theme and Variations för Klarinette (1809)
- Duetto för Violoncello un Kontrabass (1824)
- Le rendez-vous de chasse (1828)
- Sonata för Harp (1837)
Péchés de vieillesse („Öllerssünden“)
[ännern | Bornkood ännern]- Une caresse à ma femme
- Un petit train de plaisir (comique-imitatif)
- Petit Caprice (Style Offenbach)
- Prélude inoffensif
- Bolero tartare
- Quatre hors-d’œuvres et quatre mendiants
- Un rêve
- Memento homo – Assez de memento. Dansons
- Un profond sommeil – Un réveil en sursaut
- Petite Fanfare (à quatre mains)
- Quelques riens pour album (24 Miniaturen)
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Stendhal: Vie de Rossini. Paris 1824 un Michel Levy Frères, Paris 1854.
- Düütsch Neeutgaav: Rossini.Ut dat Franzöösche vun Barbara Brumm. Athenäum, Frankfort an'n Main 1988, ISBN 3-610-08472-3.
- Ferdinand Hiller: Plaudereien mit Rossini. In: Kölnische Zeitung 1855 (as Bookutgaav in: Aus dem Tonleben unserer Zeit. 1868, Bd. 2, S. 1–84; Neeutgaav, herutgeven vun Guido Johannes Joerg, Stuttgart 1993).
- Adolph Kohut: Rossini. Reclam, Leipzig 1892. (=Musiker-Biographien 14) (Reclams Universal-Bibliothek 2927)
- Arnold Jacobshagen: Gioachino Rossini und seine Zeit. Laaber-Verlag, Laaber 2015, ISBN 978-3-89007-770-3.
- Wilhelm Keitel un Dominik Neuner: Gioachino Rossini. Albrecht Knaus, München 1992, ISBN 3-8135-0364-X.
- Marcus Chr. Lippe: Rossinis opere serie. Zur musikalisch-dramatischen Konzeption. Ut dat DFG-Opernprojekt, Steiner, Wiesbaden 2005.
- Richard Osborne: Rossini. Leben und Werk. Översetten vun Grete Wehmeyer. List, München 1988, ISBN 3-471-78305-9.
- Volker Scherliess: Gioacchino Rossini. Rowohlt, Reinbek bi Hamborg 1991, ISBN 3-499-50476-6.
- Doris Sennefelder: „Moitié italien, moitié français“. Untersuchungen zu Gioachino Rossinis Opern. Herbert Utz Verlag, München 2005, ISBN 3-8316-0502-5.
- Herbert Weinstock: Rossini. Eine Biographie. Edition Kunzelmann, Adliswil 1981
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]- DNB-Katalog
- Warken vun un över Rossini in de Düütsch Digitale Bibliothek
- Noten un Audiodateien vun Gioachino Rossini in dat International Music Score Library Project
- Opernwarken un Manuskripte vun Gioachino Rossini in dat DFG-Opernprojekt
- Deutsche Rossini-Gesellschaft
- Fondazione G. Rossini
- Notenausgaben weniger bekannter Kompositionen Rossinis
- Informationen zum Museum im Geburtshaus (ital.)
Enkeld Nahwiesen
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Wilhelm Keitel un Dominik Neuner: Gioachino Rossini. München 1992, S. 17
- ↑ Volker Scherliess, Gioacchino Rossini, 5. Uplaag, Reinbek bi Hamborg 2009, S. 16f.
- ↑ Wilhelm Keitel un Dominik Neuner: Gioachino Rossini. München 1992, S. 22
- ↑ Wilhelm Keitel un Dominik Neuner: Gioachino Rossini. München 1992, S. 36
- ↑ Michael Jahn, Die Wiener Hofoper von 1810 bis 1836. Das Kärnthnerthortheater als Hofoper. (Veröffentlichungen des rism-österreich B/6). Wien 2007, S. 152ff.
- ↑ Der Orden Pour le Mérite für Wissenschaft und Künste. Die Mitglieder des Ordens. Band 1 (1842–1881), Berlin 1975, S. 84