Fiddel
 |
Dat lett so, as wenn disse Artikel nich so akraat is as de ween schull. Kiek up Wikipedia:Pleeg, daar to diskuteren, wat verbetert oder ännert warrn mott. |
Een Fidel (Fiddel) is een Instrument met Sneers un een Bagen. De Bagen warrd över de Sneers trocken un so gifft dat een Luut. Een Fidel warrd ton gröttsten Deel ut Holt maakt.
Historie van de Fidel
[ännern | Bornkood ännern]De Fidel stammt ut dat fröe Middelolder. De öllsten Texte över een Fidelinstrument sünd ut dat 11. Jaarhunnert. Tominnst bi dat Rebec, een Fidel van daartomaal Tiden, kann man wisen, dat dat sien Wutteln in'n Orient (of in de arabisch Rüümte) hett. In'n Middelolder geev dat Fideln, de in Quinten un welke, de in Quarten stimmt worrn. Later hebbt sik männi Instrumentenfamilien rutbildet as de Folkfiddeln, de klassischen Vigelininstrumenten, de Gambeninstrumente un so füdder.
De Fidel in de klassisch Musik
[ännern | Bornkood ännern]In een Symphonieorchester speelt de Fideln meerst de Hööftrull. De Fidel in de klassisch Musik nöömt sik Vigelin ook Violin (Sopran) un Viola (Alt). Buten dat gifft dat noch dat Cello un de Bass. De Vigelin hett hör Sneers in Quinten stimmt.
Folkfiddeln
[ännern | Bornkood ännern]Binnen de Folkmusik gifft dat een Koppel egen Fiddeln. So hebbt de Lüüd upp Kreta een Fiddel, de nöömt sik Lyra un warrd upp de Knee holln. In Skandinavien finns de Hardangfel (met veer Höftsneers in Kwinten un Bordunsneers, de neet grepen warrd) in Norwegen un de Nyckelharpa in Sweden. Sweden hett ook een grood Speelmanntradischoon för de Vigelin, tomeerst sünd dat Danswiesen (Polkas un so wieter). Een van de bekanntesten Fiddelspeelmannen in Sweden was Ole Bull.
Ook Irland hett een egen Tradischoon för de Vigelin. Daar warrd de Vigelin meerst Fiddel nöömt un de Danswisen heet Fiddeltunes.