Diploidie

Diploidie (vun gr.: diploe „Dubbeltheit“) is in de Genetik dat Vörkamen vun twee vullstännige Chromosomensätz as so nöömten dubbelten Chromosomensatz. Jeed Chromosom liggt also in dubbelte Tall vör, wobi bi de Gonosomen vun männliche Vertreders nich twüschen de an sik verschedenen X- un Y-Chromosomen ünnerscheedt warrt.

Vun wegen dat dat bi de Minschen un ok bi vele Planten- un Deeroorden de normale Tostand is, warrt dat ok as Euploidie betekent. Man, dat gifft ok Utnahmen, to’n Bispeel vun wegen Generatschoonszyklen oder verscheden Geslechter.

De meisten Planten dörloopt en Generatschoonswessel, Karnphasenwessel, bi den sik een haploide (eenfack Chromosomensatz) un een diploide Phaas afwesselt:

• Algen
• Bi Mosen (Bryophytina) is de haploide Generatschoon (Gametophyt) dat, wat een as gröne Moosplant (mit Blööd oder as Thallus) sütt. Dör Befruchten kummt en lütten diploiden Sporophyt tostannen, de ut de Moosplant rutwasst un en Sporenkapsel billt. Dorin löpt de Meioos aflöpt, so dat wedder haploide Sporen entstaht. De Sporen warrt in’n Wind oder dör den Regen verstreit, keemt ut un en ne’en haploiden Gametophyt wasst.
• Bi de Farnen (Pteridophytina), Schachtelhalmen (Equisetopsida, de to de Pteridophytina höört) un de Kreihnfootplanten (Lycopodiopsida, de ok to de Pteridophytina tellt) is de grode Plant, de to sehn is, de diploide Sporophyt, de na de Meioos de haploiden Sporen billt. Dorut warrt en lütten Gametophyt, dat Prothallium. Ut sien befruchten Eizellen wasst wedder de Sporophyt. Man, dat gifft ok polyploide Farnen (Sporophyten).
• Bi de Saatplanten (Spermatophytina) is de diploide Sporophyt dat, wat wi as Bööm, Strüker oder Kruut seht. De Gametophyten sünd bannig reduzeert: De Pollenköörn stellt tohopen mit de Eizellen de haploide Generatschoon dor. Bi de Naaktsamers (Gymnospermen) kummt de Pollen direkt na de Samenanlaag, de nich vun en Fruchtknütten ümgeven is un somit keen Narv un keen Griffel hebbt. In de Samenanlaag finnt denn de Befruchtung statt. Bi de Todecktsadigen (Magnoliopsida) wasst de Pollen na’t Bestöven dör den Griffel bit na de Eizell, wo de Befruchtung stattfinnt.

Bi eenige Deerten, to’n Bispeel bi de Insekten (Insecta), finnt en Geslechtsbestimmen dordör statt, wat se haploid oder diploid sünd (Haplodiploidie). Bi de Immen oder de Miegeems sünd de Seken diploid (Arbeitersches un Königinnen), wiel de Heken (Drohnen) haploid sünd.

Polyploidie (dree- bit achtfacken Chromosomensatz) föhrt, t. B. bi dat Koorn to sünners drachtbore Sorten, bi de mehrsten Organismen aver to en Fehlbilln. Blots wenige Organismen sünd polyploid, dorünner gifft dat aver ok en poor Deerten.