Diek (Bowark)

En Diek is en Bowark, dat an Küsten oder Strööm langs de Waterkant boot ward, dat dat Sietland nich överswemmt ward.

Historie

Wurten oder Warfen sünd de von Minschenhand upbooten Eerbülten, de an de Nordsee överall twüschen Däänmark un Flannern to finnen sünd. Up de Wurten boen de Minschen ehre Hüüs, un so weern se seker vör de Stormfloten, de mit de Tiet ümmer höger uplepen. De eersten Wurten, de ungefähr um Christi Geboort upboot woorn, weern man enen Meter hooch. In de neegsten Jahrhunnerte mussen se aver mehrmaals nahöögt weern. De gröttsten Wurten weern 4 m hooch un nehmen Flagen bit to 14 ha in. Ganze Dörpen mit de Kark un grode Buurnhüüs harrn darup Platz. De Wurten geven de Bewahners veel Säkerheit. As aver sogaar de Sommerfloten dat Ackerland överswemmden un de Aarnten verdurven, mussen de Buren sik up annere Aart un Wies hölpen. Se besloten, enen Diek to boon. Wo Wurten dicht bi'nanner stunnen, woorn se mit'nanner verbunnen. So kemen na un na slatene Diekstrecken tostannen, de dat ganze Land schütten deen. Disse sieden Dieken schullen dat Ackerland vör de Sommerfloten bewahren. De Wurten mussen liekers noch wieterhen uphöögt weern. Eerst so um 1400 gung man daran, nicht mehr de Wurten, man de Dieken uptohögen. De unbannige Arbeit weer bloots mööglich, wenn all de Maschbewahners darto rantrucken woorn. In dat „Spadenrecht“ weer fastleggt woorn: „Wer nich will dieken, mutt wieken.“ Dat heet, dat en Buur, de sik nich an den Diekbo bedeeligen wull, dat Land verlaten muss.

Bi den Diekbo mussen all de Bewahner in de Masch mitmaken. Dat Unnerhooln un Utbetern woor so regelt, dat jeedeen Buur en Pand todeelt kreeg, dat he in Ordnung hooln muss. Keem he siene Plichten nich na, denn woor he swaar bestraaft, un wenn he denn ümmer noch nich to Wark gung, woor dat Spadenrecht anwennt. De Diekgraaf fodderde den sümigen Mann op, den Spaden in sien Diekpand to steken. Darmit geef he sien Anrecht up sienen Besitt up un muss utwannern. Well den Spaden ruttoog, kreeg dat Land tospraken un ok de Plicht, den Diek to unnerholen.

Well den Diek mootwillig ramponeerde, den woor de rechte Hand afslaan. Socke harden Strafen weern nootwennig, denn dat de Dieken seker weern, darvon hung dat Schicksaal von dat Land un von siene Bewahners af.

Vandagen sünd de Kosten för dat Unnerhooln von de Dieken so hooch, dat se to'n groden Deel bloot noch von den Staat opbrocht weern köönt. Aver all Grundegendömer, de in de Diekbezirken wahnt, höört to enen Diekband un mööt' elk Johr enen Bidrag leisten för dat Unnerhooln von de Dieken. De Bidragssatz is to Tiet 1,25 Promill von den Eenheitsweert. För enen, de en lütt Huusgrundstück hett, sünd dat so 30 bit 50 Euro.

Achterdiek

En Achterdiek is in de Maschrebeden en Diek, de nich direkt an dat Över liggt. De Achterdiek liggt an de Achtersied von de Masch, hen na dat moorige Siedland un de Geest. De Opgaav von dissen Diek is dat, dat wenn dat önnig regent hett, dat Water, dat von de Geest dalkummt, sik nich in dat Moor von dat Siedland sammelt un denn von achtern de Masch överswemmt. De Achterdiek is dorüm jümmer verbunnen mit en Wettern, över de dat Water na de Sieden weg na den nächsten Stroom wegfleten kann.